معرفی ۳ بنای تاریخی و زیبا در لرستان+تصاویر

به گزارش رکنا از لرستان؛ مسجد جامع بروجرد یکی از نخستین مسجدهای ساخته شده در ایران است، مسجد جامع بروجرد یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی ایران  می باشد که با قدمتی چند صد ساله، خصوصیات معماری اسلامی و باستانی ایران( ساسانیان) را در خود جای داده است. مسجد جامع بروجرد یکی از اولین مسجدهای ساخته شده در ایران است که در قرن 2 تا 3 هجری در یکی از محله های تاریخی شهر به اسم دودانگه ساخته شده و به لحاظ معماری و قدمت، از بناهای بی همتای لرستان و شهر بروجرد شمرده می شود.

بر اساس تخمین مورخان، طاق میانی مسجد جامع بروجرد آتشکده ای باستانی بوده که بعد از ورود دین اسلام و توسعه آن به ایران به مسجد تبدیل شده است. گنبد مسجد که در قسمت میانی ساختمان بنا شده تا سطح زمین ارتفاعی برابر ‎۲۰ متر دارد و دو مناره آن که در سال ‎۱۲۰۹ هجری قمری ساخته شده در دو طرف گنبد قرار دارد.

مسجد جامع بروجرد یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی ایران است

بنای‎ اولیه‎‎ این‎ مسجد به صورت‎ مجموعه‌ای‎ شامل‎ مسجد، حمام‎، آب‎ انبار، ساختمان‎‎ غـریب‎ خانه‎، میدان و سایر متعلقات‎ بوده‎‎‎ که امروزه بعضی‎ از این‎ آثار از بین‎ رفته‎ است‎. بنای‎ مسجد جامع‎ از نظر شکل‎ از نوع مساجد تک ایوانی اسـت‎ کـه‎ دارای‎ دو در ورودی‎‎ در قسمت‎‎های شرقی‎‎ و غربی است. بنا شامل‎ یک‎ حیاط مرکزی،‎ ایوان‎، فضای‎‎ گنبدخانه‎ و شبستانهای اطراف‎ آن‎ و یک‎ شبستان‎ وسیع‎ زمستانی‎ در طرف‎ شمال‎ حیاط مرکزی است. بنابر شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجار تعمیرات بنیادی در مسجد انجام داده‌اند و بخش‌هایی به آن افزوده اند.

بر بالای محراب و دیوارها کلمات مقدس و آیات قرآن با آجر و خط کوفی نوشته و بر بالای درب غربی مسجد هم سنگ نوشته ای قرار دارد که تاریخ ورود شاه عباس صفوی در سال ۱۰۲۲ هجری قمری به شهر بروجردرا نشان می دهد.

یکی از دیدنی های مسجد جامع بروجرد منبر چوبی ۹پله آن است که بسیار هنرمندانه ساخته شده و حکاکی روی آن، تاریخ ۱۶۰۸ هجری قمری را نشان می دهد. این بنا در گذشته به صورت یک مجموعه مشتمل بر مسجد، حمام، آب انبار ، غریب خانه( آبریزگاه کنونی)، میدان و دیگر متعلقات بوده که امروزه بخشی از این آثار از بین رفته است. بنای موجود مسجد جامع بروجرد از نظر شکل از نوع مساجد تک ایوانی است که دارای دو درب ورودی در جهت های شرق و غرب بوده و شامل یک حیاط مرکزی مستطیل، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستان های پیرامون آن و یک شبستان بزرگ زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی است.

طبق پژوهش های انجام شده، قدیمی ترین بخش این مسجد، فضای زیر گنبدخانه است که مربوط به اواسط قرن چهارم هجری است و شواهد آن در عمق ‎۱۸۰ سانتی متری از کف فعلی مسجد به صورت سالم یافت شده است. مسجد جامع بروجرد که به شماره ۲۲۸ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بعنوان یکی از شاخص ترین بناهای تاریخی بروجرد در ایامسال مورد توجه مسافران و گردشگران است.

کاروا نسرای چشمک در استان لرستان

یکی دیگر از مکانهای تاریخی لرستان کاروانسرای چشمک می باشد که در منطقه چشمک از توابع شهرستان پلدختر و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به خوزستان قرار گرفته است. شکل اصلی بنا به صورت چهار ضلعی و ارتفاع آن به 5 متر میرسد طول و عرض با روی این کاروانسرا 44* 48 متر و محل ورود آن به طرف جنوب و هلالی شکل است و دارای 12 اتاق و از دو قسمت ساخته شده است که بخشی برای سکونت کاروانیان و بخشی دیگر جهت نگهداری چهارپایان مورد استفاده قرار گرفته است.

قلعه فلک الافلاک در استان لرستان

این قلعه زیبا و جالب با ۵۳۰۰ متر مربع مساحت بر فراز تپه ای در مرکز شهر خرم آباد، با چشم اندازی فوق العاده زیبا قرار گرفته است. حریم این تپه باستانی، از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد و از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود.

فلک الافلاک به معنای« سپهر سپهران» است. قلعه فلک الافلاک با نام های گوناگونی در طول زمان شناخته شده است. دژ شاپورخواست، سابر خواست، قلعه خرم آباد، دوازده برجی و کاخ اتابکان از آن جمله اند. قلعه خرم آباد از دوره قاجار به بعد با نام فلک الافلاک ضبط شده است. با توجه به اینکه ممکن است دوازده برجی، اشاره ای به دوازده برج فلکی باشد، ممکن است نام فلک الافلاک نیز از همین جا ریشه گرفته باشد.

نام قدیم آن که به زمان ساسانیان بر می گردد، دژ شاپور خواست بوده و دارای ۸ برج مدور و دیوارهای مرتفع و محکم است. وسعت محوطه باستانی که محل واقعی تحولات تاریخی بناست، حدود ۴۰۰×۳۰۰ متر مربع و ارتفاع تپه با احتساب دیوارهای بنا از سطح خیابان های هم جوار حدود ۴۰ متر است. فضای داخلی بنای فعلی به چهار تالار نسبتا عظیم حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ابعاد حیاط اول ۵/۲۲×۳۱ متر و ابعاد حیاط دوم ۲۱×۲۹ متر است. در محل ورود بنا در سمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده است. دورتا دور قلعه را پرتگاهی مخوف فرا گرفته که دارای پوشش گیاهی است و راه ورود به فلک الافلاک را دشوارتر می کند.

قلعه فلک الافلاک با نام های گوناگونی در طول زمان شناخته شده است

 نام قلعه فلک الافلاک به معنای آسمان نهم و بالاترین فلک است که به صورت مجازی دست نیافتنی بودن آنرا می رساند. احداث بنا بر فراز صخره های سنگی و اشراف کامل آن بر دره تاریخی خرم آباد و همچنین جاری شدن چشمه پر آب گلستان از دامنه شمالی تپه از خصوصیات اصلی بنا به شمار می آیند. از طرف دیگر نزدیکی قلعه فلک الافلاک با غارهای قبل از تاریخ دره خرم آباد و دیگر آثار دوران تاریخی مانند سنگ نوشته ، مناره آجری، آسیاب گبری، پل شاپوری و گرداب سنگی بیانگر پیوستگی تاریخی قلعه با آثار نامبرده است.

مهدی زکی‌پور/ لرستان