درد استخوان چیست؟ / علائم و درمان + جدول

به گزارش رکنا، درد استخوان یک حس ناراحت‌کننده و اغلب عمیق است که می‌تواند در هر استخوانی از بدن رخ دهد. این نوع درد با دردهای عضلانی یا مفصلی متفاوت است و معمولاً به صورت یک درد مبهم، کوبنده یا تیرکشنده توصیف می‌شود که ممکن است مداوم باشد یا با حرکت بدتر شود. 

ویژگی‌های درد استخوان: 

     عمیق و نافذ: معمولاً به صورت دردی عمیق در داخل استخوان حس می‌شود.

     مبهم یا کوبنده: می‌تواند به صورت یک درد مبهم و مداوم یا ضربان‌دار باشد.

     مداوم: ممکن است حتی در حالت استراحت نیز ادامه داشته باشد.

     بدتر شدن در شب: گاهی اوقات درد استخوان در شب یا در حالت استراحت بدتر می‌شود.

     حساسیت به لمس: ناحیه درگیر ممکن است به لمس حساس باشد.

     محدودیت حرکت: در برخی موارد، درد می‌تواند حرکت اندام درگیر را محدود کند.

علل شایع درد استخوان: 

درد استخوان می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط باشد، از جمله: 

    آسیب‌ها و ضربه‌ها (Trauma): 

         شکستگی‌ها (Fractures): شایع‌ترین علت درد شدید استخوان است که در اثر ضربه، افتادن یا فشار زیاد به استخوان رخ می‌دهد.

         کبودی استخوان (Bone Bruise): آسیب به بافت استخوان بدون شکستگی کامل، که می‌تواند دردناک باشد.

         شکستگی‌های فشاری (Stress Fractures): شکستگی‌های کوچک ناشی از استرس و فشار مکرر بر استخوان، به ویژه در ورزشکاران.

    عفونت‌ها (Infections): 

         استئومیلیت (Osteomyelitis): عفونت باکتریایی یا قارچی که به استخوان می‌رسد و می‌تواند باعث درد شدید، تب، قرمزی و تورم شود. 

    کمبودهای تغذیه‌ای و بیماری‌های متابولیک استخوان: 

         کمبود ویتامین D و کلسیم: می‌تواند منجر به نرمی استخوان (استئومالاسی در بزرگسالان و راشیتیسم در کودکان) شود که با درد استخوان همراه است.

         پوکی استخوان (Osteoporosis): اگرچه پوکی استخوان به خودی خود معمولاً بدون درد است، اما شکستگی‌های ناشی از آن (به ویژه در ستون فقرات) می‌تواند باعث درد شدید استخوان شود.

         بیماری پاژه استخوان (Paget's Disease of Bone): اختلالی که در آن فرآیند بازسازی استخوان مختل شده و منجر به استخوان‌های ضعیف و دردناک می‌شود.    

    سرطان‌ها (Cancers): 

         سرطان اولیه استخوان (Primary Bone Cancer): سرطان‌هایی که از خود استخوان منشا می‌گیرند (مانند استئوسارکوم، کندروسارکوم، سارکوم اوینگ). این موارد نادر هستند اما می‌توانند باعث درد شدید و مداوم شوند.

         متاستاز به استخوان (Metastatic Cancer): شایع‌ترین علت درد استخوان مرتبط با سرطان است. در این حالت، سلول‌های سرطانی از اندام‌های دیگر (مانند سینه، پروستات، ریه، کلیه یا تیروئید) به استخوان گسترش می‌یابند و باعث تخریب یا رشد غیرطبیعی استخوان و درد می‌شوند.

         مولتیپل میلوما (Multiple Myeloma): نوعی سرطان خون که سلول‌های پلاسمای مغز استخوان را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند باعث درد استخوان، به ویژه در ستون فقرات و دنده‌ها شود.

    اختلالات خونی: 

         کم‌خونی داسی‌شکل (Sickle Cell Anemia): در طی بحران‌های داسی‌شکل، سلول‌های خونی داسی‌شکل می‌توانند رگ‌های خونی کوچک در استخوان را مسدود کرده و باعث درد شدید استخوان شوند.

         لوسمی (Leukemia): در برخی موارد، تکثیر غیرطبیعی سلول‌های خونی در مغز استخوان می‌تواند باعث درد استخوان شود.     

علائم همراه درد استخوان: 

بسته به علت زمینه‌ای، درد استخوان ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد، از جمله: 

     تب و لرز (در عفونت‌ها)

     کاهش وزن بی‌دلیل (در سرطان)

     خستگی و ضعف عمومی

     ورم، قرمزی یا کبودی در ناحیه دردناک

     تغییر شکل یا ناهنجاری در استخوان

     حساسیت به لمس

     محدودیت در دامنه حرکتی

     عرق شبانه  

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟ 

مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان علت درد استخوان بسیار مهم است، به خصوص اگر: 

     درد شدید، ناگهانی یا غیرقابل تحمل است.

     درد پس از یک آسیب یا ضربه رخ داده است.

     درد مداوم است و با استراحت یا مسکن‌های بدون نسخه بهبود نمی‌یابد.

     درد با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن بی‌دلیل، ورم، قرمزی یا محدودیت حرکت همراه است.

     شما سابقه سرطان دارید و درد استخوان جدیدی را تجربه می‌کنید.

     درد در شب شما را از خواب بیدار می‌کند.     

تشخیص درد استخوان: 

پزشک برای تشخیص علت درد استخوان، مراحل زیر را طی می‌کند: 

     تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک در مورد سابقه پزشکی، علائم، شدت و الگوی درد سوال می‌کند و ناحیه دردناک را معاینه می‌کند.

     تصویربرداری:

         اشعه ایکس (X-ray): برای تشخیص شکستگی‌ها، تومورها، عفونت‌ها و تغییرات ساختاری استخوان.

         ام‌آر‌آی (MRI) و سی‌تی اسکن (CT Scan): جزئیات دقیق‌تری از استخوان‌ها، بافت‌های نرم اطراف و مغز استخوان ارائه می‌دهند و برای تشخیص تومورها، عفونت‌ها و آسیب‌های پیچیده مفید هستند.

         اسکن استخوان (Bone Scan): با استفاده از مواد رادیواکتیو، مناطقی با فعالیت متابولیک غیرطبیعی در استخوان را نشان می‌دهد که می‌تواند نشانه‌ای از عفونت، تومور یا شکستگی باشد.       

     آزمایش خون: برای بررسی نشانگرهای التهابی، سطح کلسیم، ویتامین D، آنزیم‌های استخوانی و نشانگرهای تومور (در صورت لزوم).

     بیوپسی استخوان (Bone Biopsy): در مواردی که مشکوک به سرطان یا عفونت است، نمونه کوچکی از بافت استخوان برای بررسی زیر میکروسکوپ برداشته می‌شود.   

درمان درد استخوان: 

درمان درد استخوان کاملاً به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد: 

     داروهای مسکن: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا مسکن‌های قوی‌تر در صورت لزوم.

     آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های استخوانی (استئومیلیت).

     مکمل‌ها: مکمل‌های ویتامین D و کلسیم در صورت کمبود.

     شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، جراحی: برای درمان سرطان‌های استخوان.

     جراحی: برای ترمیم شکستگی‌ها، برداشتن تومورها یا رفع سایر مشکلات ساختاری.

     فیزیوتراپی: برای بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی پس از آسیب یا جراحی.

     استراحت و بی‌حرکتی: برای بهبود شکستگی‌ها و کاهش درد.

     درمان‌های خاص: برای بیماری‌های متابولیک استخوان مانند پوکی استخوان (مانند بیس‌فسفونات‌ها). 

پیشگیری: 

برخی از اقدامات پیشگیرانه می‌توانند به حفظ سلامت استخوان‌ها و کاهش خطر درد کمک کنند: 

      رژیم غذایی سالم: مصرف کافی کلسیم (شیر، ماست، پنیر، سبزیجات برگ سبز) و ویتامین D (ماهی‌های چرب، غذاهای غنی شده، قرار گرفتن در معرض نور خورشید).

     ورزش منظم: فعالیت‌های وزن‌بردار (مانند پیاده‌روی، دویدن، رقص) و تمرینات قدرتی به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کنند.

     پیشگیری از آسیب: استفاده از تجهیزات محافظتی در ورزش، ایمن‌سازی محیط خانه برای جلوگیری از سقوط.

      ترک سیگار و کاهش مصرف الکل: این عوامل می‌توانند بر سلامت استخوان تأثیر منفی بگذارند.

     معاینات منظم پزشکی: به ویژه در صورت داشتن عوامل خطر برای بیماری‌های استخوانی. 

درد استخوان یک علامت هشدار دهنده است که نباید نادیده گرفته شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به مدیریت درد، جلوگیری از عوارض بیشتر و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. همیشه برای تشخیص و درمان دقیق به پزشک مراجعه کنید. 

جدول جامع: درد استخوان (Bone Pain)