باکتری‌ های مفید: راز تقویت سیستم ایمنی نوزاد از اولین لحظات تولد

به گزارش رکنا، گروهی از متخصصان برای اولین بار اثبات کردند که مواجهه با باکتری‌های مفید در ساعات نخست تولد می‌تواند احتمال بستری شدن کودکان خردسال به علت عفونت‌های ریوی را به نصف کاهش دهد.

نقش شگفت‌انگیز باکتری‌های مفید

این یافته که به گفته متخصصان، شگفت‌انگیز است، ممکن است در آینده راه‌هایی برای درمان ارائه دهد که بتوان باکتری‌های مفید را در بدن نوزادان تقویت کرد. پژوهشگران دانشگاه یوسی‌ال لندن و موسسه سنگر (Sanger) در این تحقیق مراحل ورود باکتری‌ها، قارچ‌ها و دیگر میکروب‌ها به بدن نوزاد تازه متولد شده را مورد بررسی قرار دادند. این مرحله اهمیت بسیاری دارد زیرا میکروبیوم بدن – یعنی مجموعه میکروب‌های مفید – که در تنظیم سیستم ایمنی، سلامت روان و گوارش نقش کلیدی ایفا می‌کند، در همین زمان شکل می‌گیرد.

تحلیل ژنتیکی میکروب‌های نوزادان

این تیم پژوهشی نمونه‌های مدفوع ۱۰۸۲ نوزاد را در هفته نخست تولد جمع‌آوری کرد و سپس DNA موجود در این نمونه‌ها را به‌دقت تحلیل ژنتیکی نمود تا مشخص شود که هر نوزاد چه گونه‌هایی و چه مقدار میکروب را در بدن خود دارد. پس از آن، وضعیت سلامتی این نوزادان طی دو سال آینده با استفاده از داده‌های بیمارستانی بررسی شد.

باکتری بیفیدوباکتریوم لانگوم و تأثیر محافظتی

بررسی‌ها نشان داد که نوعی باکتری خاص به نام بیفیدوباکتریوم لانگوم (Bifidobacterium longum) می‌تواند اثر حفاظتی داشته باشد. از بین نوزادانی که این باکتری در بدنشان حضور داشت، فقط ۴ درصد در طول دو سال نخست زندگی به دلیل عفونت ریوی نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کردند. در حالی که احتمال بستری شدن نوزادانی که فاقد این باکتری بودند، دو تا سه برابر بیشتر بود.

ارتباط میکروبیوم با بیماری‌ها

این مطالعه برای اولین بار نشان می‌دهد که نحوه شکل‌گیری میکروبیوم روده می‌تواند مستقیم بر خطر ابتلا به بیماری‌ها اثرگذار باشد. مطابق گزارش‌های ایندیپندنت، عامل شایع بستری شدن کودکان در بیمارستان، ویروسی به نام ویروس سین‌سیشیال تنفسی یا آر‌اس‌وی (RSV) است، اما پرسش اینجاست که چگونه بیفیدوباکتریوم لانگوم می‌تواند خطر ابتلا به این ویروس را کاهش دهد؟

نقش شیر مادر در رشد باکتری‌های مفید

پروفسور «نایجل فیلد» از دانشگاه یوسی‌ال لندن در این زمینه توضیح می‌دهد که هنوز پاسخ قطعی به این پرسش نداریم. با این حال، او می‌گوید که بیفیدوباکتریوم لانگوم با تجزیه شیر مادر فعالیت خود را آغاز می‌کند؛ ماده‌ای مغذی که هم برای نوزاد مفید است و هم به رشد باکتری‌های مفید کمک می‌کند.

طبق مشاهدات، به نظر می‌رسد که یا خود این باکتری‌ها یا ترکیباتی که از طریق تجزیه شیر تولید می‌کنند، با سیستم ایمنی بدن نوزاد تعامل دارند و بر بلوغ سیستم ایمنی و تشخیص عوامل مهاجم از بی‌خطر تأثیر می‌گذارند.

ارتباط زایمان طبیعی با انتقال باکتری‌های مفید

این باکتری‌های مفید هنگام زایمان طبیعی از انتهای دستگاه گوارش مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. بنابراین، این باکتری‌ها در نوزادانی که از طریق زایمان طبیعی به دنیا آمده‌اند، مشاهده شدند ولی در نوزادانی که به روش سزارین متولد شده بودند، وجود نداشتند.

با این حال، این باکتری‌ها همیشه در موارد زایمان طبیعی دیده نمی‌شوند و نیاز به تحقیقات بیشتری برای اثبات کامل و دقیق این ارتباط وجود دارد.

آینده درمان‌های میکروبی

هدف بلندمدت این گروه پژوهشی این است که درمان‌های میکروبی، مانند ماست‌های پروبیوتیکی، توسعه داده شود که بتوانند به نوزادان داده شوند تا میکروبیوم آن‌ها در مسیر سالمی رشد کند.