جیمز وب و ثبت رویداد حیرت‌انگیز: خودکشی یک سیاره برای نخستین بار

به گزارش رکنا، برای نخستین بار در تاریخ، دانشمندان موفق شده‌اند شاهد یک رویداد قابل‌توجه در جهان باشند که شبیه به «خودکشی سیاره‌ای» است؛ رویدادی که پیش‌تر تنها در داستان‌های علمی-تخیلی وجود داشت. اکنون با کمک مشاهدات تلسکوپ جیمز وب ، شواهدی از نابودی یک سیاره بزرگ به اندازه مشتری با سقوط آن به ستاره مادرش به دست آمده است.

دو سال پیش، ستاره‌شناسان به ناگاه درخششی (نواختر) در ستاره‌ای واقع در ۱۲ هزار سال نوری از زمین مشاهده کردند. داده‌های اولیه که با رصدخانه جمنای جنوبی ثبت شد، نشان می‌داد احتمالا یک ستاره غول‌پیکر قرمز سیاره‌ای در نزدیکی خود را بلعیده باشد.

چنین اتفاقاتی معمولا در اواخر عمر ستارگانی مانند خورشید رخ می‌دهد؛ زمانی که سوخت هیدروژنی هسته آن‌ها به پایان می‌رسد و اندازه‌شان صدها برابر بیشتر می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که طی حدود ۵ میلیارد سال دیگر، سیارات نزدیک به خورشید از جمله عطارد و زهره، توسط خورشید بلعیده شوند.

مشاهدات فروسرخ پرده از راز برمی‌دارد

اما ابزار قدرتمند فروسرخ تلسکوپ جیمز وب که نتایجش اخیرا در نشریه Astrophysical Journal منتشر شده، پرده از یک واقعیت شگفت‌انگیز دیگر برداشت. بررسی‌های دقیق نشان داد که برخلاف تصور اولیه، ستاره مذکور هنوز در مرحله «رشته اصلی» قرار دارد؛ یعنی همچنان با همجوشی هیدروژن در هسته‌اش به حیات ادامه می‌دهد و وارد مرحله غول قرمز نشده است.

این یافته‌ها موجب رد فرضیه اولیه شد و ماجرای جدیدی را مطرح کرد: نواختر مشاهده‌شده نتیجه سقوط یک سیاره عظیم به درون ستاره‌ای جوان بوده است. اطلاعات طیف‌سنجی که ۸۲۰ روز پس از اوج درخشش ثبت شد، جزئیات بیشتری در مورد مواد و غبار پرتاب‌شده در این برخورد کیهانی ارائه کرده و این فرضیه را تایید کرده است.

به گفته دانشمندان، این سیاره که اندازه‌ای مشابه مشتری داشته، احتمالاً در مداری بسیار نزدیک به ستاره خود قرار داشت؛ فاصله‌ای مشابه با فاصله عطارد تا خورشید. طبق نظریه‌ها، نیروی گرانشی شدید ستاره در مدت زمان طولانی باعث از دست رفتن انرژی مداری سیاره شده و آن را به سمت مرگ کشانده است. این حادثه اکنون به عنوان اولین مشاهده مستقیم بلعیده‌شدن یک سیاره توسط ستاره میزبان خود شناخته می‌شود.

پرسش‌ها و دیدگاه‌های متفاوت در مورد این پدیده

با این حال، همه دانشمندان هنوز با این توضیحات موافق نیستند. فرضیه‌ای دیگر بیان می‌کند که شاید ستاره موردنظر به دلیل محاصره‌شدن توسط ابری متراکم از غبار، ظاهری جوان‌تر از سن واقعی خود داشته باشد. اگر مشخص شود که ستاره پیرتر است، احتمالا این پدیده دلیل دیگری داشته باشد.

به نظر می‌رسد اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر با تلسکوپ‌های نسل آینده بتوانند حقایق دقیق‌تری را درباره این ستاره و اتفاقی که برای سیاره‌اش افتاده، آشکار کنند. علاوه بر این، ممکن است با پیشرفت تکنولوژی در رصدهای فضایی، موارد بیشتری از این نوع «خودکشی‌های سیاره‌ای» شناسایی شوند و نشان دهند که این پدیده‌ها چندان نادر نیستند.