دنیای کهکشان ها را بیشتر بشناسیم / فیلم

به گزارش رکنا، کهکشان مجموعه عظیمی از گاز، گرد و غبار، میلیاردها ستاره و منظومه شمسی خودش است که همگی توسط گرانش نگه داشته شده اند. در این مطلب قصد داریم در مورد انواع کهکشان‌ها، نحوه به وجود آمدن آن‌ها و کهکشان‌های شناخته شده‌تر توضیح دهیم.

خوشه ستاره‌ای کروی به نام اُمگا قنطورس که NGC 5139 نیز نامیده می شود ۱۵ هزار سال نوری با زمین فاصله دارد. این خوشه حدود ۱۰ میلیون ستاره دارد که خیلی قدیمی‌تر از خورشید ما هستند، همچنین گستردگی این توپ ستاره‌ای به اندازۀ ۱۵۰ سال نوری است.

این خوشه بزرگترین و درخشان‌ترین خوشه از میان 200 خوشه کرویِ شناخته شده است که در هاله کهکشان راه شیری وجود دارند. اگرچه بیشتر خوشه‌های ستاره‌ای شامل ستاره‌های با همین سن و ترکیب‌بندی هستند، امگا قنطورس پرانرژی می تواند حضور جمعیت‌های ستاره‌ای مختلف با انتشار گازها و مواد شیمیایی فراوان را نشان دهد. در حقیقت، امگا قنطورس ممکن است هسته باقی مانده یک کهکشان کوچک در حال ادغام با کهکشان راه شیری باشد.

کهکشان چیست؟

ما در سیاره ای به نام زمین زندگی می‌کنیم که بخشی از منظومه شمسی کهکشان ما است. اما منظومه شمسی ما کجاست؟ قسمت کوچکی از کهکشان راه شیری است که به طور مفصل می‌توانید در مورد آن‌ها در مطالب منظومه شمسی و کهکشان راه شیری بخوانید.

کهکشان مجموعه عظیمی از گاز، گرد و غبار، ستاره و منظومه شمسی مربوط به خود است. اجزای یک کهکشان توسط نیروی جاذبه کنار هم نگه داشته می‌شوند. کهکشان ما یعنی کهکشان راه شیری دارای یک سیاهچاله بسیار سنگین در میانه خود است که گرانش بسیار بالای این سیاه چاله سبب می‌شود که اجزای کهکشان در کنار هم باقی بمانند.

وقتی به ستاره‌های آسمان شب نگاه می‌کنید ستاره‌های دیگری را در کهکشان راه شیری می‌بینید. اگر واقعاً نقطه‌ای که در آن ایستاده‌اید تاریک و به دور از نور شهرها و خانه‌ها باشد، می‌توانید گروه‌های غبارآلود راه شیری را که به آسمان کشیده شده‌اند را ببینید.

غیر از ما کهکشان‌های بسیار زیادی وجود دارد تعداد آن‌ها به قدری زیاد است که ما حتی شاید قادر به شمردن همه‌ آن‌ها نباشیم!

تلسکوپ فضایی هابل به مدت 12 روز فضای کوچکی در آسمان را مورد بررسی قرار داد و توانست 10 هزار کهکشان با هر اندازه، شکل و رنگ رصد کند. برخی دانشمندان باور دارند که بیش از صد میلیارد کهکشان در جهان وجود دارد.

بعضی از کهکشان‌ها مانند کهکشان ما مارپیچ شکل هستند. آن‌ها بازوهای خمیده‌ای دارند که آن را مانند یک چرخ‌دنده نشان می‌دهد. کهکشان‌های دیگری نیز وجود دارند که شکلی صاف و بیضی دارند و کهکشان‌های بیضوی نامیده می‌شوند.

همچنین کهکشان‌هایی وجود دارد که مارپیچ یا بیضی نیستند. آن‌ها شکل نامنظمی دارند و شبیه حباب هستند. نوری که از هر یک از این کهکشان‌ها می‌بینیم از ستاره‌های درون این کهکشان‌ها ناشی می‌شود.

انواع کهکشان ها

گاهی اوقات کهکشان‌ها بیش از حد به هم نزدیک می‌شوند و به یکدیگر برخورد می‌کنند. محققان اعتقاد دارند که کهکشان راه شیری ما روزی به آندرومدا نزدیکترین کهکشان در اطراف ما برخورد خواهند کرد. اما در حال حاضر جای نگرانی نیست زیرا این اتفاق در حدود پنج میلیارد سال دیگر رخ می‌دهد.

با این حال حتی اگر این اتفاق فردا هم رخ دهد ممکن است متوجه آن نشوید زیرا کهکشان‌ها آنقدر بزرگ هستند که حتی اگر به یکدیگر برخورد کنند سیارات و منظومه‌های شمسی آن‌ها اغلب به هم برخورد نمی‌کنند.

قبل از قرن 20 دانشمندان اطلاعی از وجود کهکشان‌هایی غیر از کهکشان راه شیری نداشتند. محققین پیشین آن‌ها را به عنوان «سحابی» (Nebulae) طبقه‌بندی کرده بودند زیرا آن‌ها مانند ابرهای فازی به نظر می‌رسیدند.

سحابی

اما در دهه 1920 ستاره شناس سرشناس یعنی ادوین هابل نشان داد که سحابی آندرومدا در نوع خود یک کهکشان است ولی از آنجا که از ما بسیار دور است بیش از 2٫5 میلیون سال طول می‌کشد تا نور از آندرومدا عبور کند و به ما برسد. با وجود فاصله بسیار زیاد، آندرومدا نزدیکترین کهکشان بزرگ به کهکشان راه شیری است و در آسمان شب به قدری روشن است که با چشم غیر مسلح در نیمکره شمالی قابل مشاهده است.

کهکشان آندرومدا

در سال 1936 هابل راهی برای طبقه‌بندی کهکشان‌‌ها ارائه داد و آن‌ها را در چهار نوع اصلی دسته‌بندی کرد:

    کهکشان‌‌های مارپیچی

    کهکشان‌های عدسی

    کهکشان‌های بیضوی

    کهکشان‌های نامنظم

در ادامه ویژگی‌های اصلی این کهکشان‌ها را بیان می‌کنیم.

کهکشان‌های مارپیچی

بیش از دو سوم کهکشان‌های مشاهده شده کهکشان‌های مارپیچی هستند. یک کهکشان مارپیچی دارای یک دیسک مسطح و در حال چرخش با برجستگی مرکزی است که توسط بازوهای مارپیچی احاطه شده است. این حرکت چرخشی با سرعت صدها کیلومتر در ثانیه احتمالاً باعث می‌شود که ماده موجود در دیسک مانند یک چرخ‌دنده کیهانی شکل مارپیچی متفاوتی پیدا کند. کهکشان راه شیری ما نیز مانند دیگر کهکشان‌های مارپیچی یک میله ستاره‌ای و خطی در مرکز خود دارد.

از معروف ترین کهکشان‌های مارپیچ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    کهکشان آندرومدا - کهکشان مارپیچی در گروه محلی

    راه شیری - کهکشان مارپیچی حاوی منظومه شمسی ما

    کهکشان چرخ‌سنجاقی - کهکشان مارپیچی در صورت فلکی دب اکبر

    کهکشان آفتابگردان

    کهکشان مثلث

    کهکشان گرداب

کهکشان‌های مارپیچی از چندین بخش مشخص تشکیل شده‌اند:

    یک دیسک تخت و چرخنده از ستارگان و ماده بین ستاره‌ای که بازوهای مارپیچ آن اجزای برجسته‌ای هستند.

    یک برآمدگی ستاره‌ای مرکزی از ستارگان عمدتاً قدیمی‌تر که شبیه کهکشان بیضوی است.

    توزیع میله‌ای شکل ستاره‌ها

    هاله‌ای تقریباً کروی از ستاره ها، از جمله بسیاری هاله در خوشه‌های کروی

    سیاهچاله‌ای بزرگ در مرکز برآمدگی مرکزی

    هاله تقریباً کروی ماده تاریک

اهمیت نسبی اجزای مختلف این نوع از کهکشان‌ها از نظر جرم، روشنایی و اندازه از کهکشانی به کهکشان دیگر متفاوت است.

بازو‌های مارپیچ

بازوهای مارپیچی یا Spiral arms مناطقی از ستارگان است که از مرکز کهکشان‌های مارپیچی و بسته منشعب شده است. این مناطق باریک و طولانی به مارپیچ شباهت دارند و از این رو نام کهکشان‌های مارپیچی را به آنها می‌دهند. به طور طبیعی طبقه‌بندی‌های مختلف کهکشان‌های مارپیچی دارای ساختار بازویی متمایز هستند. به عنوان مثال کهکشان‌های Sc و SBc بازوهای بسیار سست دارند در حالی که کهکشان‌های Sa و SBa شامل بازوهای محکم و بسته‌ای هستند. در هر صورت بازوهای کهکشان‌های مارپیچی شامل تعداد بسیار زیادی ستاره‌های جوان و آبی هستند که بازوها را بسیار روشن می‌سازد.

برآمدگی کهکشانی

برآمدگی یا Bulge یک گروه بزرگ و کاملاً بسته از ستارگان است. این اصطلاح به گروه مرکزی ستارگان موجود در بیشتر کهکشان‌های مارپیچی گفته می‌شود. با استفاده از طبقه‌بندی هابل برآمدگی کهکشان‌های Sa معمولاً از ستارگان جمعیت‌II تشکیل شده که ستاره‌های قرمز و قدیمی با جنس فلز کم را شامل می‌شوند. بعلاوه برآمدگی کهکشان‌های Sa و SBa زیاد است.

در مقابل برآمدگی کهکشان‌های Sc و SBc بسیار کوچکتر است و از ستارگان جوان و آبی جمعیت‌I تشکیل شده‌اند. برخی از برآمدگی‌های کهکشان مارپیچ خواصی مشابه کهکشان‌های بیضوی دارند.

تصور می‌شود بسیاری از برآمدگی‌ها یک سیاهچاله بزرگ در مراکز خود دارند. به عنوان مثال در کهکشان خودمان یعنی کهکشان راه شیری جسمی به نام Sagittarius A وجود دارد که محققان معتقدند این جسم یک سیاهچاله بزرگ است. شواهد زیادی برای وجود سیاهچاله‌ها در مراکز کهکشان مارپیچی وجود دارد ازجمله وجود هسته‌های فعال در برخی از کهکشان‌های مارپیچی و اندازه گیری‌های دینامیکی که توده‌های مرکزی فشرده زیادی را در کهکشان‌هایی مانند NGC 4258 پیدا کرده‌اند.

میله ستاره‌ای

وجود میله‌ای شامل ستاره‌ها تقریباً در دو سوم کهکشان‌های مارپیچی مشاهده می‌شود. حضور این میله‌های ستاره‌ای ممکن است قوی یا ضعیف باشد. در کهکشان‌های مارپیچی و کهکشان‌های عدسی لبه‌دار گاهی اوقات می‌توان حضور میله ستاره‌ای را با ساختاری خارج شده از صفحه X یا شکلی شبیه پوسته بادام زمینی مشخص کرد.

هاله ستاره‌ای

توده ستارگان در کهکشان مارپیچی یا نزدیک به یک صفحه واحد (صفحه کهکشانی) در مدارهای دایره‌ای اطراف مرکز کهکشان و یا در یک کره‌ اطراف هسته کهکشان قرار دارند.

با این حال برخی از ستارگان در یک هاله کروی یا در یک کره کیهانی که نوعی از هاله کهکشانی است قرار دارند. رفتار مداری این ستارگان مورد بحث است اما ممکن است این ستارگان مدارهای معکوس یا منحرف از مرکز را به نمایش بگذارند و یا اینکه در اصولاً در مدارهای منظم حرکت نکنند. ستارگان هاله ستاره‌ای ممکن است از کهکشان‌های کوچکی که در کهکشان مارپیچی قرار می‌گیرند و با هم ادغام می‌شوند به وجود آیند. به عنوان مثال کهکشان کروی کوتوله Sagittarius در مرحله ادغام با کهکشان راه شیری است و مشاهدات نشان می‌دهد که برخی از ستارگان هاله راه شیری از این کهکشان ایجاد شده است.

برخلاف دیسک کهکشانی به نظر می رسد هاله ستاره‌ای عاری از گرد و غبار است و درنتیجه ستاره‌های موجود در هاله کهکشانی از نوع جمعیتII

است که از نظر سن بسیار مسن تر و از نظر جنس فلزی بسیار پایین‌تر از پسر عموهایشان در جمعیت دیسک کهکشانی هستند. با این حال نوع ستارگان موجود در هاله ستاره‌ای مشابه ستارگان موجود در برآمدگی کهکشانی است.

کهکشان های بیضوی

نام کهکشان‌های بیضوی از شکل ظاهری آنها پدید آمده است. این کهکشان‌ها به طور کلی گرد هستند اما می‌توانند در امتداد یک محور بیشتر از امتداد محور دیگر کشیده شوند به طوری که برخی از آنها ظاهری شبیه به سیگار برگ می‌گیرند. بزرگترین کهکشان‌‌های شناخته شده جهان کهکشان‌های بیضوی غول پیکر هستند که می‌توانند تا یک تریلیون ستاره را در خود داشته باشند و در محدوده 2 میلیون سال نوری را پوشش دهند. کهکشان‌های بیضوی ممکن است کوچک نیز باشند که در این صورت کهکشان‌های بیضوی کوتوله نامیده می‌شوند.

تصویر ۵: گرد و غبار کیهانی در میان NGC 1316 که یک کهکشان بیضوی غول‌پیکر است که میلیاردها سال پیش هنگام ادغام دو کهکشان مارپیچی تشکیل شده است. ستاره‌شناسان خوشه‌های ستاره سرخ موجود در NGC 1316 را مورد بررسی قرار دادند تا مشخص کنند که این کهکشان عظیم در واقع در اثر برخورد اجسام بزرگ آسمانی ایجاد شده است.

کهکشان‌های بیضوی حاوی تعداد زیادی ستارگان قدیمی، غبار کم و مواد بین ستاره‌ای هستند. ستارگان آن‌ها مانند آنهایی که در دیسک کهکشان‌های مارپیچی هستند در مدار مرکز کهکشانی می‌چرخند اما چرخش آن‌ها در جهت‌های تصادفی صورت می‌گیرد. همچنین تعداد کمی ستاره جدید در شکل‌گیری کهکشان‌های بیضوی شناخته شده است. این ستارگان نیز در خوشه‌های کهکشان رایج هستند.

از انواع کهشکان‌های بیضوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    M49

    M59

    M89

مشخصه اصلی کهکشانهای بیضوی چندین مورد است که آن‌ها را از سایر طبقات کهکشان متمایز می‌کند.

    آنها توده‌های کروی یا بیضی شکل ستاره‌ها هستند که از گازهای ستاره‌ای باقی مانده‌اند.

    کوچکترین کهکشان بیضوی شناخته شده تقریباً یک دهم اندازه کهکشان راه شیری است.

    حرکت ستارگان در کهکشانهای بیضوی برخلاف دیسک‌های کهکشانهای مارپیچی که تحت چرخش قرار دارند عمدتاً شعاعی است.

    در این کهکشان‌ها ماده بین ستاره ای بسیار کمی وجود دارد (نه گاز و نه گرد و غبار) که منجر به سرعت کم تشکیل ستاره، خوشه‌های ستاره‌ای باز و ستاره‌های جوان می‌شود.

    در این کهکشان‌ها ستارگان پیر بیشتر یافت می‌شود و به همین دلیل رنگ این کهکشان‌ها سرخ است.

    کهکشانهای بیضوی بزرگ معمولاً دارای سیستم گسترده‌ای از خوشه‌های کروی هستند.

خصوصیات دینامیکی کهکشان‌های بیضوی و برآمدگی کهکشان‌های دیسک مشابه هستند که نشان می‌دهد ممکن است این دو گروه توسط فرآیند‌های مشابه فیزیکی تشکیل شده باشند.

بررسی داده‌های مربوط به درخشندگی کهکشان‌های بیضوی و برآمدگی‌ها کاملا مطابق با قانون سرسیک است و طیف وسیعی از روابط بین پارامترهای ساختاری کهکشان‌های بیضوی و جمعیت آن‌ها را توضیح می‌دهد.

هر کهکشان بیضوی عظیم شامل یک سیاهچاله بزرگ در مرکز خود است. مشاهدات مربوط به 46 کهکشان بیضوی، 20 برآمدگی کلاسیک و 22 شبه‌برآمدگی نشان می‌دهد که هر کدام دارای یک سیاهچاله در مرکز خود هستند. جرم سیاهچاله ارتباط تنگاتنگی با جرم کهکشان دارد.

کهکشان‌های بیضوی معمولا در خوشه‌های کهکشانی و در گروه‌های کوچکتر کهکشان‌ها یافت می‌شوند. برخلاف کهکشان‌هایی با ساختار مارپیچ مسطح، کهکشان‌های بیضوی سه بعدی‌تر ، بدون ساختار اضافی هستند و ستارگان آن‌ها در به صورت تصادفی در اطراف مرکز هستند.

کهکشان های عدسی

کهکشان‌های عدسی، مانند کهکشان نمادین Sombrero مابین کهکشان های بیضوی و مارپیچی قرار دارند. به این کهکشان ها، کهکشان‌های عدسی می‌گویند زیرا شبیه لنزها هستند. همانند کهکشان‌های مارپیچی این کهکشان‌ها نیز دارای یک دیسک نازک و چرخان از ستارگان و یک برآمدگی مرکزی هستند اما بازوهای مارپیچی ندارند. همچنین مانند کهکشان‌های بیضوی این کهکشان ها گرد و غبار و ماده بین ستاره‌ای کمی دارند و به نظر می‌رسد که بیشتر در مناطق پرجمعیت فضا تشکیل می‌شوند.

کهکشان‌های نامنظم

کهکشان‌هایی که مارپیچ، عدسی یا بیضوی نباشند کهکشان های نامنظم نامیده می‌شوند. کهکشان های نامنظم، مانند ابرهای بزرگ و کوچک ماژلانی که در کنار کهکشان راه شیری قرار دارند بد شکل و فاقد شکل مشخصی به نظر می‌رسند. دلیل این موضوع اغلب این است که این کهکشان ها تحت تاثیر گرانشی کهکشان های دیگر که در نزدیکی آن‌ها است قرار دارند. این کهکشان ها پر از گاز و گرد و غبار هستند که آن‌ها را تبدیل به مکان خوبی برای تشکیل ستاره‌های جدید می‌کند.

کهکشان نامنظم

سحابی «کدینگتون» (Coddington) یا IC 2574 یک کهکشان نامنظم کوتوله کم نور است که با سرعت 55 کیلومتر در ثانیه از ما دور می‌شود. عرض آن حدود 50 هزار سال نوری است و در حدود 12 میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی شمالی دب اکبر واقع شده است. IC 2574 عضوی از گروه کهکشان‌های آندرومدا (Messier 81) است.

یک کهکشان چگونه پدید می‌آید؟

براساس نظریات محققین اولین ستارگان جهان حدود 180 میلیون سال پس از انفجار بزرگ به وجود آمده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که انفجار بزرگ ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش رخ داده است که این اتفاق به عنوان منشاء عالم شناخته می‌شود. بر اساس شواهد تشکیل اولین کهکشان‌ به دلیل گرانش و در زمانی که عمر عالم تنها ۴۰۰ میلیون سال یا کمتر از 3 درصد از سن فعلی آن بوده رخ داده است.

ستاره شناسان اکنون باور دارند که تقریباً همه کهکشان‌ها، به استثنای برخی از آن‌ها در هاله‌های عظیمی از ماده تاریک جاسازی شده‌اند. همچنین مدل‌های نظری نشان می‌دهد که در اوایل جهان مقدار زیاد ماده تاریک، جاذبه مورد نیاز برای جمع شدن مواد عادی را در اولین کهکشان‌ها فراهم آورده است.

اما هنوز سوالات بدون پاسخ در مورد نحوه شکل‌گیری کهکشان‌ها وجود دارد. برخی معتقدند کهکشان‌ها از خوشه‌های کوچکتر حدود یک میلیون ستاره تشکیل شده‌اند که به عنوان خوشه‌های کروی شناخته می‌شوند در حالی که برخی دیگر معتقدند که کهکشان‌ها ابتدا تشکیل شده‌اند و سپس خوشه‌های کروی به دنیا آمده‌اند. همچنین دشوار است که بفهمیم چه تعداد از ستاره‌های یک کهکشان از گاز خود کهکشان تشکیل شده‌اند یا اینکه در کهکشان دیگری تشکیل شده و بعداً به این کهکشان پیوسته‌اند. جواب به این سوالات ممکن است با دستیابی به تلسکوپ‌های قوی و مشاهده ابتدای عالم امکانپذیر شود.

جرم اکثر کهکشان ها بین 107 M⊙ و 1012 M⊙ است (منظور از M⊙ یک واحد استاندارد جرم در نجوم است و مقدار آن تقریباً معادل 2×1030 کیلوگرم است). اندازه آنها و در واقع قطر آنها از مرتبه چند کیلوپارسک است (پارسک یک واحد طول است که برای اندازه‌گیری فواصل بزرگ اجرام نجومی خارج از منظومه شمسی استفاده می‌شود. یک پارسک تقریبا برابر با 31 تریلیون کیلومتر یا 19 تریلیون مایل یا 210,000 واحد نجومی است و تقریباً برابر با 3٫3 سال نوری است) تا بیش از صد کیلوپارسک می‌رسد. راه شیری به عنوان یک کهکشان شامل بیش از 100 میلیارد ستاره از جمله خورشید است و قطر دیسک ستاره‌ای آن در حدود 50 کیلوپارسک تخمین زده می‌شود. همچنین اندازه هاله ستاره‌ای کروی تا 100 kpc و اندازه هاله ماده تاریک ممکن است حتی فراتر از این باشد.

خوشه‌های کهکشانی و ادغام آنها

کهکشان ها در عالم دائماً از طریق تکامل، ادغام و برهمکنش با دیگر کهکشانها در حال تغییر هستند. در ابتدای عالم که هنوز در کهکشان ها ستاره‌ای تشکیل نشده بود دسته‌ای از کهکشان‌ها به نام کهکشان‌های اولیه موجودیت داشتند که تنها شامل ماده تاریک و گاز بودند.

فرض بر این است که بعضی از این کهکشان‌های اولیه هنوز ممکن است وجود داشته باشند و در واقع ممکن است دسته‌ای از کهکشان‌های تاریک وجود داشته باشد که شرایط مناسبی برای تشکیل ستاره‌ها ندارند. این کهکشان‌ها فقط از ماده تاریک و گاز ساخته شده اند.

برخی کهکشان‌ها تکی و منفرد هستند و برخی دیگر به صورت جفت وجود دارند ولی در هر صورت در بیشتر اوقات این کهکشان‌‌ها بخشی از مجموعه‌های بزرگتر هستند که به عنوان گروه، خوشه و ابرخوشه شناخته می‌شوند. به عنوان مثال راه شیری ما در یک گروه محلی قرار دارد، این گروه محلی که در حدود 10 میلیون سال نوری است، شامل کهکشان آندرومدا و ماهواره‌های آن نیز می‌شود.

گروه محلی و خوشه‌های کهکشانی همسایه آن «خوشه ویرگو» (Virgo Cluster) هر دو در بزرگترین ابرخوشه ویرگو واقع شده‌اند. ابرخوشه ویرگو شامل فضای متراکمی از کهکشان‌ها است که عرض آن حدود 100 میلیون سال نوری تخمین زده می‌شود.

خوشه ویرگو

ابرخوشه ویرگو نیز عضوی از Laniakea است، این ابرخوشه شامل 100,000 کهکشان است که منجمان در سال 2014 موفق به کشف آن شدند.

کهکشان‌ها در خوشه‌ها به دلیل نیروی گرانش متقابل اغلب در یک برهمکنش دینامیکی پویا با یکدیگر هستند و این موضوع سبب می‌شود که حتی با هم ادغام شوند.

وقتی 2 کهکشان با هم برخورد می‌کنند و ادغام می‌شوند گازها به سمت مرکز کهکشان جریان پیدا می‌کنند که می‌تواند پدیده‌هایی مانند تشکیل سریع ستارگان را موجب شوند. براساس پیش‌بینی محققان کهکشان راه شیری در حدود ۴٫۵ میلیارد سال دیگر با کهکشان آندرومدا برخورد کرده و ادغام می‌شود.

برخورد کهکشان راه شیری و آندرومدا

قطر آندرومدا 22,000 سال نوری است که دو برابر قطر کهکشان راه شیری است. آندرومدا یک تریلیون ستاره دارد که این مقدار نیز دوبرابر تعداد ستارگان کهکشان راه شیری است. این کهکشان ۲٫۵ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ثانیه به کهکشان ما نزدیک می‌شود. طبق بررسی‌ها تا ۴٫۵ میلیون سال دیگر آندرومدا و راه شیری با هم برخورد می‌کنند.

چند کهکشان در عالم وجود دارد؟

درمجموع هابل تخمین زده است که حدود 100 میلیارد کهکشان در هستی وجود دارد اما با پیشرفت فناوری تلسکوپ در فضا این تعداد احتمالاً به حدود 200 میلیارد کهکشان افزایش می‌یابد.

در سال 1995 ستاره شناسان تلسکوپ را به سمت منطقه‌ای خالی به نام «دب اکبر» (Ursa Major) تنظیم کردند و مشاهدات 10 روزه خود را جمع‌آوری کردند. جمع‌آوری نتایج به دست آمده نشان داد بیش از 3000 کهکشان کوچک در یک قاب به قدر درخشندگی ۳۰ وجود دارند. (برای مقایسه درخشانی این کهکشان‌‌ها برای مثال قدر درخشانی ستاره شمالی یا قطبی تقریباً 2 است).

صورت فلکی دب اکبر

با توسعه تکنیک‌های تصویربرداری تلسکوپ هابل، ستاره شناسان این آزمایش را دو بار دیگر در سال 2003 و 2004 تکرار کردند.  دانشمندان دامنه دید «فرا عمیق هابل» (Ultra Deep Field) را به گونه‌ای توسعه دادند که توانستند در زمانی برابر با یک میلیون ثانیه حدود 10 هزار کهکشان را در یک نقطه کوچک از صورت فلکی Fornax مشاهده کنند.

صورت فلکی Fornax یک صورت فلکی نامشخص است که در نیمکره جنوبی قرار دارد. خوشه کهکشان Fornax بخشی از این صورت فلکی است و یکی از بزرگترین کهکشان‌های خوشه‌ای است و با فاصله 60 میلیون سال نوری در رتبه دوم از نظر فاصله با کهکشان راه شیری قرار دارد.

صورت فلکی Fornax

در سال 2012 دانشمندان با استفاده از ابزارهای به روز شده و با استفاده از تلسکوپ هابل بخشی از میدان «فوق العاده عمیق» (eXtreme Deep Field) را بررسی کردند. آن‌ها متوجه شدند که حتی با محدود کردن فضای مورد بررسی، حدود 5500 کهکشان وجود دارد.