ضرورت پیشگیری از آسیب های فضای مجازی

استفاده از اینترنت و فضای مجازی در جوامع مختلف ، در حال گسترش بوده و  مسلماً دامنه آن  افزونتر از گذشته خواهد بود بنابر این قبل از آنکه آثار سوء این فناوری نوین کار را به نقطه درمان ناپذیر برساند جا دارد که مسئولین مربوطه با دوراندیشی لازم و پیش بینی وضع آینده نسبت به تدوین و اعمال سیاست پیشگیرانه جامع  مبتنی بر ایجاد و ارتقاء فرصت ها و نیز مقابله و حذف تهدیدهای ناشی از فضای سایبر بپردازند.

نگاهی گذرا به وضع موجود حکایت از آن دارد که فضای مجازی در وضعیت کنونی در مورد جوانان و نوجوانان  موجب ترویج خشونت و کاهش ضریب  امنیت روانی فرزندان  شده  و باعث ایجاد زمینه های گرایش به فحشا ، بی عفتی و بی بند باری گردیده  و جوانان و نوجوانان عزیز این جامعه اسلامی را به سوی اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر  و داروهای روان گردان سوق می دهد

با ورود افراط گرایان به فضای مجازی ، روابط اجتماعی کاهش یافته و موجب  افسردگی در بین جوانان و نوجوانان و باعث بروز تنش، مشاجره و درگیری در بین اعضای خانواده  و ایجاد بی حرمتی و کاهش اعتماد فرزندان به والدین گردیده و این وضعیت مختص کشور ما نبوده و جنبه جهانی دارد و چنانچه راهکار مناسبی در این خصوص اعمال نگردد دیری نخواهد پائید که اثری از فرهنگ متعالی دینی باقی نخواهد ماند و سرمایه فکری و معنوی ما به یغما خواهد رفت.

آنچه اهمیت دارد آن است که صِرف اعمال مجازات ، موجب درمان این بیماری مزمن نیست و همکاری همه قوای درون حاکمیت اعم از دولت و ملت در این زمینه ضروری است.

لیکن با وجود همه ابعاد منفی  فضای سایبر باید این نکته را در نظر گرفت که استفاده از فضای مجازی به عنوان یک تکنولوژی  جدید و فراگیر، تأثیرات فراوانی بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان‌ها دارد و تأثیرات مثبت و منفی آن به استفاده از فرصت‌ها و تصمیم صحیح در برابر تهدیدهای این فضا بستگی دارد  و نداشتن سواد فضای مجازی موجب می شود که جنبه‌های منفی آن بیشتر از جنبه‌های مثبت آشکار شود و غفلت از فرصت‌های فضای مجازی به یک تهدید تبدیل گردد. مهم‌ترین فرصت‌های فضای مجازی در زمینه آموزش، افزایش دسترسی به محتوا، کتابخانه‌های دیجیتال، آموزش از راه دور، یادگیری الکترونیک و آموزش مجازی است که از این فرصت‌ها به منظور ارتقای آموزش‌های اعتقادی ، فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و سایر جنبه های مثبت در بازار جهانی می توان بهره برد

در حقیقت  استفاده  از  ظرفیت فضای سایبر در مواردی همچون برگزاری کلاس‌های مجازی برای انتقال آموزه‌ها و مفاهیم مفید ، راه اندازی باشگاه مجازی فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی ، راه اندازی کتابخانه دیجیتالی علوم مختلف  ، تهیه برنامه برای ادعیه و زیارات مشهور و منابع مرجع دینی به صورت چندرسانه‌ای و ایجاد گروه‌هایی در زمینه های حقوقی ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، درمانی  و ... برای پاسخ به شبهات و سؤالات ذیربط  تأثیراتی به مراتب بیش از فضای فیزیکی خواهد داشت ، پس تا فرصت باقی است دست به دست دهیم و جلوی ضرر را از هرکجا هست بگیریم و تهدیدهای مجازی را به فرصتهای حقیقی تبدیل کنیم.

نویسنده / محمد عرفان حقوقدان