طرح مشترک پایان جنگ؛ مسکو هنوز سکوت کرده است
رکنا سیاسی: ایالات متحده و اوکراین به توافقی مشترک برای پایان جنگ نزدیک تر شدهاند؛ طرحی که با پذیرش برخی امتیازات از سوی کی یف همراه است، اما واکنش نهایی روسیه به آن همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد.
به گزارش گروه ترجمه رکنا، به نقل از گاردین، اوکراین اصل ایجاد منطقه غیرنظامی در شرق کشور را میپذیرد، اما بر این موضوع تأکید دارد که روسیه نیز باید امتیازات مشابهی از جمله عقب نشینی نیروهای خود ارائه دهد
واشنگتن و کییف در حالی به یک فرمول مشترک برای پایان دادن به جنگ در اوکراین نزدیک تر شدهاند که همچنان ابهام های جدی درباره واکنش مسکو و تعدادی از مسائل حلنشده باقی مانده است. با افشای آخرین وضعیت مذاکرات صلح که با میانجیگری واشنگتن در جریان است، رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، به نظر میرسد پس از گفت و گوهای فشرده با تیم مذاکرهکننده آمریکا، موفق شده است چند امتیاز مهم را نسبت به نسخههای اولیه این طرح که اکنون بهطور قابلتوجهی تعدیل شده، به دست آورد.
صرفنظر از اینکه آیا این طرح از سوی مسکو پذیرفته خواهد شد یا نه، این روند برای کییف یک موفقیت محسوب میشود؛ چراکه اوکراین توانسته پیشنویس اولیه آمریکا را که از سوی منتقدان بهعنوان «فهرست خواستههای کرملین» توصیف میشد، بازنویسی کند. زلنسکی اعلام کرد انتظار دارد مذاکرهکنندگان آمریکایی روز چهارشنبه با کرملین تماس بگیرند.
در جدیدترین نسخه از طرح صلح، اوکراین اصل ایجاد یک منطقه غیرنظامی در مناطق شرقی خود را میپذیرد؛ موضوعی که مدتها یکی از گرههای اصلی مذاکرات بوده است، اما با این شرط که روسیه نیز عقبنشینی مشابهی از نیروهای خود انجام دهد. جزئیات این پیشنهاد از سوی فرستاده ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، یعنی کیریل دمیتریف، به وی ارائه شده و سخنگوی کرملین اعلام کرده است که مسکو در حال تدوین پاسخ خود است و فعلاً اظهارنظر عمومی نخواهد کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت دمیتریف پوتین را در جریان سفر اخیر خود به میامی برای گفتوگو با نمایندگان دونالد ترامپ قرار داده است. پسکوف از بیان واکنش روسیه به این پیشنهادها یا قالب دقیق اسناد خودداری کرد و گفت کرملین قصد ندارد از طریق رسانهها ارتباط برقرار کند. وی به خبرنگاران گفت: «تمام مؤلفههای اصلی موضع روسیه برای همکاران ما در ایالات متحده کاملاً روشن است.»
پوتین در هفتههای اخیر اعلام کرده است که شروط او برای صلح شامل واگذاری حدود پنج هزار کیلومتر مربع از منطقه دونباس است که همچنان در کنترل اوکراین قرار دارد، و همچنین اینکه کییف بهطور رسمی از قصد خود برای پیوستن به ائتلاف نظامی ناتو صرفنظر کند.
با این حال، در چارچوب پیچیده و چندلایه مذاکرات، اوکراین نیز ناگزیر به پذیرش چند امتیاز دشوار خواهد بود. از جمله این امتیازات، عقبنشینی بخشی از نیروهای اوکراینی از مناطقی است که در خط مقدم شرق در کنترل دارد و نیز چشمپوشی از هدف دیرینه عضویت در ناتو، در ازای دریافت تضمینهای امنیتی آمریکا و اروپا که مشابه ماده ۵ ناتو باشد. با این حال، دستکم در عرصه عمومی، هنوز مشخص نیست این تضمینهای امنیتی چه شکلی خواهند داشت.
طرح جدید همچنین خواستار خروج نیروهای روسیه از مناطق دنیپروپتروفسک، میکولائیف، سومی و خارکیف است و پیشبینی میکند نیروهای بینالمللی در امتداد خط تماس مستقر شوند تا بر اجرای توافق نظارت کنند.
زلنسکی این طرح را در جریان یک نشست خبری دو ساعته با خبرنگاران ارائه داد و متن آن را از روی نسخهای که علامتگذاری و حاشیهنویسی شده بود، قرائت کرد. او گفت این پیشنهادها موقعیت اوکراین را تقویت میکند و مسکو را در معرض این خطر قرار میدهد که در صورت رد طرح از سوی پوتین، ایالات متحده تسلیحات بسیار بیشتری در اختیار کییف قرار دهد و تحریمها را تشدید کند.
زلنسکی به خبرنگاران گفت: «[مسکو] نمیتواند به رئیسجمهور ترامپ بگوید: ما مخالف یک راهحل صلح آمیز هستیم. اگر آنها بخواهند همه چیز را مسدود کنند، آنگاه رئیس جمهور ترامپ مجبور خواهد شد ما را به شدت مسلح کند و در عین حال، تمامی تحریم های ممکن را علیه آنها اعمال کند.»
وی درباره آخرین پیش نویس افزود: «در مناطق دونتسک، لوهانسک، زاپوریژژیا و خرسون، خط استقرار نیروها در تاریخ این توافق، عملاً به عنوان خط تماس به رسمیت شناخته میشود.» زلنسکی اضافه کرد: «یک گروه کاری برای تعیین جابهجایی نیروهای لازم بهمنظور پایان دادن به درگیری و همچنین مشخص کردن چارچوب مناطق ویژه اقتصادی بالقوه آینده تشکیل خواهد شد.»
این اظهارات نشان میدهد که این طرح مسیر را برای گزینه هایی که اوکراین پیش تر تمایلی به بررسی آنها نداشت ــ از جمله عقب نشینی نیروها و ایجاد مناطق غیرنظامی ــ باز میکند، اما اجرای آنها را به آینده موکول میسازد. زلنسکی گفت: «ما در وضعیتی هستیم که روسها میخواهند ما از منطقه دونتسک عقب نشینی کنیم، در حالی که آمریکاییها در حال یافتن راهی هستند. آنها بهدنبال یک منطقه غیرنظامی یا یک منطقه آزاد اقتصادی هستند؛ یعنی قالبی که بتواند هر دو طرف را راضی کند.»
زلنسکی تأکید کرد هر طرحی که شامل عقبنشینی نیروهای اوکراینی باشد، باید از طریق برگزاری همه پرسی در اوکراین تصویب شود. او گفت: «منطقه آزاد اقتصادی. اگر قرار است درباره این موضوع صحبت شود، باید به همه پرسی مراجعه کنیم»، و منظورش طرح هایی بود که بر اساس آن، مناطقی که اوکراین از آنها عقبنشینی میکند، بهعنوان منطقه آزاد تجاری غیرنظامی تعیین شوند.
زلنسکی درباره ناتو گفت: «این انتخاب اعضای ناتو است که اوکراین را بپذیرند یا نه. انتخاب ما انجام شده است. ما از پیشنهاد تغییر قانون اساسی اوکراین که عضویت در ناتو را ممنوع میکرد، فاصله گرفتیم.»
با این حال، روسیه مدتهاست که بر کنترل کامل دونتسک پافشاری میکند و همچنان بسیار بعید به نظر میرسد که مسکو با ایجاد یک منطقه حائل غیرنظامی یا عقب نشینی نیروهای خود موافقت کند؛ آن هم در حالی که سایر نقاط اختلافی همچنان پابرجاست، از جمله کنترل نیروگاه هستهای زاپوریژژیا که کی یف میگوید باید بهصورت مشترک توسط آمریکا و اوکراین اداره شود.
نشست خبری زلنسکی پس از تلاش های مکرر دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ چهار ساله ای برگزار شد که در پی تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲ آغاز شد. دهها هزار نفر در این جنگ کشته شدهاند، شرق اوکراین ویران شده و میلیونها نفر ناچار به ترک خانههای خود شدهاند. نیروهای روسیه در خطوط مقدم در حال پیشروی هستند و هر شب شهرها و شبکه انرژی اوکراین را با حملات موشکی و پهپادی هدف قرار میدهند.
وزارت دفاع روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهای این کشور یک شهرک دیگر اوکراینی را در منطقه جنوبی زاپوریژژیا تصرف کردهاند. مسکو در سال ۲۰۲۲ مدعی الحاق چهار منطقه اوکراینی ــ دونتسک، خرسون، لوهانسک و زاپوریژژیا ــ علاوه بر شبه جزیره کریمه شد که آن را در سال ۲۰۱۴ تصرف کرده بود.
ارسال نظر