شعار واردات خودرو پوچ از آب درآمد!

به گفته وزارت صمت از خیل لشکر ۱۲۰ هزار نفره متقاضی خودروهای وارداتی تنها ۳۱ هزار نفر مانده اند. این افراد بنا به دلایل متعدد و به سودای در خرید و در اختیار گرفتن خودروهای به‌روز با قیمت مناسب ترجیح داده اند ۵۰۰ میلیون تومان از دارایی خود را بلااستفاده به صورت بلوکه شده در بانک ها بگذارند. جایزه این وفاداری و اعتماد را هم گرفته اند؛ وزارت صمت منت گذاشته و اولین عرضه ها را به این بخش از متقاضیان بازار اختصاص داده است. درستی و غلط این نوع تخصیص هم در جای خود قابل بحث است، اما مسئله اصلی که در هیاهوی عرضه ها پنهان مانده است، به میزان تقاضای انباشته و واردات و عرضه مرتبط می شود.

از سال ۹۷ و با آغاز تحریم های داخلی، ممنوعیت واردات، این بخش از بازار شکل و شمایل جدیدی به خود گرفت. توأم شدن تحریم ها، افزایش نرخ ارز، تورم و کاهش نرخ برابری ریال در برابر ارزهای خارجی در کنار کلکسیونی شدن این خودروها، باعث شد قیمت محصولات وارداتی بازار به ۳ یا ۴ برابر قیمت های جهانی برسد. در این شرایط از اواخر سال ۱۴۰۰ وزیر سابق صمت در آخرین گفت‌وگوی تلویزیونی خود از آزاد شدن مسیر واردات خبر داد. این وعده از سال ۱۴۰۱ پیگیری شد.

شهریور سال گذشته، در خلال برگزاری اولین نمایشگاه تحول صنعت خودرو تدوین آیین نامه مرتبط خبری شد، البته با توجه به برخی مسائل، نهایی شدن این آیین نامه تا آبان ماه به طول انجامید. پس از نهایی شدن و ابلاغ، کار آغاز و اولین محموله ها از اواخر سال گذشته به کشور وارد شدند. در این گیرودار وزارت صمت برای آرامش بازار و جلوگیری از افزایش قیمت ها، به دفعات از واردات ۱۰۰ هزار دستگاه تا پایان سال خبر داد؛ وعده ای که هیچ گاه محقق نشد. با این حال، آن ها از مرکب ادعا پیاده نشدند و بدون توجه به شرایط کشور و حتا امکان تأمین ارز و سایر مقدمات اعلام کردند تا خرداد ۱۴۰۲، در مجموع، ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد خواهد شد.

البته این وعده هم هیچ گاه محقق نشد، اما فاطمی امین در همان اوایل ماه دوم سال کرسی وزارت را به دیگری تحویل داد و فرصت بهانه تراشی جدید را پیدا نکرد. در این شرایط، مدام مردم را با وعده ها و خبردرمانی و بهانه تراشی سرگرم و معطل نگه داشتند. با این وجود، پیش از شروع عرضه، وزیر صمت جدید و همچنین مجری طرح واردات خودرو وعده دادند تا پایان سال ۶۰ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد خواهد شد.

به نظر می رسد، این وعده نیز پوچ و توخالی باشد و باز هم قرار است مصرف کنندگان و بازار با شرایطی متفاوت مواجه شوند. این مسئله به تقاضای انباشته بازار برای خودروهای غیر چینی و میزان واردات، ارتباط مستقیمی پیدا می کند. براساس شنیده ها، حجم خودروهای غیر چینی واردشده به کشور با ارفاق و اغماض به ۵ هزار دستگاه هم نمی رسد. این در حالی است که براساس آمار، بازار خودرو با تقاضای انباشته ای معادل ۵۰۰ هزار دستگاه در سال همراه شده است. به بیان دیگر، حداقل ۱.۵ تا ۲ میلیون تقاضا انباشته وجود دارد که جمع آن با تقاضای جاری خود به خود باعث ترس و لرز بازار خواهد شد.

در این وضعیت، پرسش این است که آیا امکان ورود ۶۰ هزار خودرو تا پایان سال میسر است؟ هر چند رئیس سازمان توسعه تجارت پیش از آغاز اولین عرضه ها توپ را به زمین واردکنندگان انداخت، اما آیا زیرساخت های کشور برای ورود و ترخیص این تعداد خودرو فراهم است؟

با توجه به مدت زمان باقی مانده از سال جاری به طور میانگین باید ماهانه ۱۵ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود، آیا این حجم از سفارش گذاری انجام شده است؟ وقتی ارزی اختصاص پیدا نکرده است، چگونه می خواهند خودرو وارد کنند؟

در همین حال، برخی حاشیه ها مانند محدود بودن واردات خودروهای غیر چینی و همچنین قطعی بودن ورود خودروهای کره ای (تا به امروز) هنوز به طور روشن و شفاف سازی نشده است. آیا قرار است با وعده های مکرر آذر و دی، باز هم حکایت فروش سامانه ای اسفند ۱۴۰۱ را تکرار کنند؟ آیا اسفند سال جاری هم خزانه دولت از جیب مردم پر خواهد شد؟

منبع: اسب بخار