ابهامات انتقال آب سد طالقان به تهران، کرج و قزوین: تهدیدی برای منابع و منافع استان‌ ها با منابع مالی مشکوک!

به گزارش خبرنگار اقتصادی رکنا، منصور ستوده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین، از آغاز عملیات اجرایی باقیمانده طرح آبرسانی از سد طالقان به ۱۴ شهر و ۱۹۴ روستای استان قزوین و احداث تصفیه‌خانه آب شرب به روش سرمایه‌گذاری خبر داد. به گفته وی، این پروژه با حضور معاون اول رئیس‌جمهور کلید خواهد خورد.

ستوده تأکید کرد که این طرح یکی از مهم‌ترین طرح‌های زیرساختی و حیاتی استان به شمار می‌رود و هدف آن تأمین بخشی از نیاز آب شرب جمعیت شهری و روستایی استان، معادل ۶۰ میلیون مترمکعب در سال است. با اجرای این طرح، حدود ۷۸ درصد جمعیت شهری و روستایی استان تحت پوشش آب شرب باکیفیت قرار خواهد گرفت.

وی همچنین افزود که پروژه علاوه بر تأمین آب شرب، نقش مهمی در کاهش وابستگی استان به منابع آب زیرزمینی، بهبود کیفیت و کمیت آبخوان دشت قزوین، توسعه پایدار منطقه و ایجاد فرصت‌های شغلی خواهد داشت.

منابع مالی متعلق به موقوفه حاجیه بیگم قوامی!

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین توضیح داد: احداث ۳۲۲ کیلومتر خط انتقال آب به همراه تأسیسات و تجهیزات وابسته و ساخت تصفیه‌خانه‌ای با ظرفیت ۳ مترمکعب در ثانیه از اقدامات اصلی پروژه است. فاز نخست این طرح، به طول ۱۷.۵ کیلومتر و با هدف تأمین آب شرب شهر آبیک، پیش‌تر به بهره‌برداری رسیده است.

ستوده درباره منابع مالی طرح گفت: اعتبار این پروژه عظیم از محل پروژه ۵۰۰ هکتاری اقامتی-گردشگری قائم در منطقه رزجرد و متعلق به موقوفه حاجیه بیگم قوامی تأمین می‌شود. به گفته وی، این مدل مالی و اجرایی نمونه‌ای منحصر به‌فرد است و می‌تواند الگویی برای تأمین اعتبار پروژه‌های بزرگ عمرانی کشور در شرایط تحریمی باشد.

انتقاد کارشناسان و ظرفیت سد طالقان

در حالی وزارت نیرو پروژه‌های متعدد انتقال آب از سد طالقان به تهران، کرج، دشت قزوین و آب شرب استان را در دستور کار دارد، کارشناسان نسبت به ظرفیت واقعی این سد و مدیریت منابع آب هشدار داده‌اند. سد طالقان پیش‌تر در بهترین حالت حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب قابل تنظیم داشت، اما به دلیل تغییر اقلیم و کاهش بارش‌ها، این میزان اکنون به کمتر از ۳۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.

علی شریعت، دبیر کل فدراسیون صنعت آب کشور، با بیان اینکه تصمیم‌گیری‌ها در شورای عالی آب اغلب بدون حضور ذی‌نفعان واقعی انجام می‌شود، تأکید کرد: «طرح انتقال آب از سد طالقان به تهران نمونه‌ای از تصمیمات شتاب‌زده و غیرکارشناسی است که ممکن است در آینده به یکی از چالش‌های بزرگ کشور تبدیل شود.»

وی هشدار داد که انتقال آب نه‌تنها بحران فعلی را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند منبع جدیدی از اختلافات میان استان‌ها ایجاد کند.

ابهامات و سوالات کارشناسی

با توجه به کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی سد طالقان و افزایش تعداد پروژه‌های انتقال آب، کارشناسان چند پرسش مهم مطرح می‌کنند:

    - آیا تخصیص منابع آب سد طالقان به چند پروژه بزرگ به طور همزمان، با تخصیص بودجه های کلان، از نظر کارشناسی و ارزیابی دقیق زیست محیطی و اجتماعی انجام می شود؟

   -  آیا تأمین آب شرب قزوین، کشاورزی دشت قزوین، انتقال به تهران و کرج و نیاز زیست‌ محیطی پایین‌ دست با ظرفیت واقعی سد طالقان همخوانی دارد؟

   - مدل مالی مبتنی بر موقوفات و پروژه‌های گردشگری تا چه حد قابل تکرار برای سایر پروژه‌های زیرساختی است؟

این ابهامات نشان می‌دهد که در کنار بهره‌برداری از پروژه‌های آب‌رسانی، نیاز به بازنگری کارشناسی و شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و مشارکت ذی‌نفعان واقعی بیش از پیش احساس می‌شود.