ابرتورم کشور؛پروژه های مسکن ملی و مهر را خواباند/ در 7 سال گذشته رقم تورم زیر 37درصد نیامد/حاشیه‌نشینی باید تبدیل به حومه نشینی شود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،فرهاد بیضایی مدیر سابق گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت درباره رکود در پیشرفت پروژهای مسکن مهر و نهضت ملی مسکن به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت:دلیل رکود و کندی در پیشرفت این دو پروژه(مسکن نهضت ملی و مسکن مهر) تورم و مشکلات اقتصادی است .مدلی که برای مسکن مهر طراحی شده بود مبتنی بر پیش فروش واحدهای مسکونی بود، افراد آورده هایشان را متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه واریز می کردند و مابقی تحت عنوان تسهیلات بانکی به آنها تخصیص می یافت.

عدم وجود تخلف در پروژه های مسکن دولتی/ هدر رفت منابع به طورکلی  وجود نداشت

این کارشناس حوزه اقتصاد مسکن در ادامه با اشاره به روند پیشرفت پروژه های دولتی مسکن و احتمال وقوع جرائم می گوید: پیمانکار با آورده متقاضیان پروژه را شروع می کند و در ادمه با دریافت تسهیلات دریافتی از بانک و نهادهای  متولی که به عنوان کارفرما حضور دارند پروژه را ادامه می دهد. تمام فعالیت های پروژه های ساخت مسکن را باید نظام مهندسی تایید کند تا پیمانکار بتواند تسهیلات را دریافت کند بنابراین احتمال سوءاستفاده از این پروژه ها پیش نمی آید، اگر هم در جایی تخلفی بوده، جزئی بوده یک یا دو درصد در سراسر این پروژها تخلف داشته اند، ولی انحراف  و هدر رفت منابع به طورکلی  وجود نداشته است .

مسکن و خودرو در شرایط فعلی امکان پیش فروش ندارند

این پژوهشگر حوزه مسکن تورم را دلیل اصلی رکود در این پروژه ها می داند و تاکید می کند: در شرایطی که تورم های سنگینی و ابرتورم در کشور وجود دارد هیچ کالایی را در کشور نمی توان از این طریق فروخت چون قیمت ها با تهدیدات تورمی رو به افزایش هستند.مسکن و خودرو در شرایط فعلی امکان پیش فروش ندارند و نمی توان برنامه ریزی کرد با چه قیمتی عرضه شود و قیمت نهایی را به مشتری اعلام کرد .

بیضایی تشریح می کند: در همین راستا قراردادهای قطعی که لازمه اجرای پیش فروش کالا هستند تبدیل به قرارداهای علی الحساب شدند در «نهضت ملی مسکن و خودرو»  قراردادها  و شرایط واگذاری این گونه شده وبه مشتری قیمت نهایی را نمی توانند اعلام کنند فقط تاریخ تحویل را اعلام می کنند.این ها به این دلیل است که شرایط تورمی امکان برنامه ریزی در عملیات اجرایی را سلب کرده است.

پیمانکاران مدام با دولت در تنش هستند

این کارشناس معتقد است: قیمت تمام شده با برآورد قیمتی که در آغاز یک پروژه در دست پیمانکار است برابر نیست ،در شرایط تورمی، مردم تکلیفشان مشخص نیست و پیمانکاران مدام با دولت در تنش هستند باید تعدیل هایشان را تصویب کنند به تناسب این باید آورده متقاضیان افزایش پیدا کند و همین موضوع باعث افزایش بی اعتمادی  مردم می شود اینکه مردم ندانند تا چه مبلغی برای تحویل واحد مسکونی شان باید پول واریز کنند و متنابه آن  نمی توانند برای پس اندازشان برنامه ریزی کنند و پس اندازی کنند  تا بتوانند این پرداخت ها را انجام دهند.

مدیر سابق گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت این شرایط  را هم برای پیمانکار بحرانی دانست و اعلام کرد: این شرایط برای پیمانکاران هم  بحرانی است و درباره تسهیلاتی دریافتی نمی دانند تکلیفشان در برابربانک ها چیست،اگر امسال تسهیلات دریافت کنند با چه میزان سود است و سال آینده با چه میزان افزایش خواهد بود. ممکن است تا چه حد این تسهیلات افزایش یابد بانک هم منابعش درگیر است و نمی داند تا چه میزان باید اعتبار در اختیار پیمانکاران و متقاضیا ن بگذارد.ضمن اینکه بانکها هم در این شرایط خیلی راغب نیستند تسهیلات به مسکن بدهند.

جایگزینی فروش های قطعی با پیش فروش های کوتاه مدت

بیضایی می گوید: در شرایط ابر تورمی مدل های فروش قطعی به پیش فروش های کوتاه مدت جایگزین می شود.یعنی به جای اینکه خودرو پیش فروش یک ساله و دو ساله شود، پیش فروش دو الی سه ماهه می شود. افزایش نرخ تورم  منجر به افزایش قیمت ها می شود و پیش بینی های اقتصادی را دگر گون  و بلا اثر می کند.

این کارشناس در رابطه به کوتاه شدن دست دولت در ساخت وساز مسکن اظهار داشت:  به دلیل عدم ثبات در نرخ تورم در یک سال گذشته با تذکراتی که داده شده دولت متوجه این موضوع  شده و  با  عرضه زمین در برخی شهرستان ها این امکان  را فراهم کرده تا افراد به صورت خود مالکی در راستای ساخت و ساز و کاستن مشکلات در حوزه مسکن گام بردارند. این گونه دولت دیگر در فرایند ساخت مسکن ورود نمی کند. این راهکار برای برخی از شهرهای کوچک قابل اجراست ولی در شهرهای بزرگ که واحدهای مسکونی  به صورت آپارتمان باید تحویل متقاضیان شود برنامه ریزان حوزه مسکن هنوز با چالش های جدی در این حوزه مواجهند.

طی 7 سال گذشته رقم تورم  در کشور زیر37 درصد نیامده است

بیضایی با تاکید بر اینکه از سال 96 به بعد در شرایط ابر تورمی قرار داریم ادامه داد: طی این 7 سال رقم تورم  در کشور زیر37 درصد نیامده  و تا کنون تداوم داشته است. همین موضوع  پیش بینی های اقتصادی را کاملا مختل کرده  چرا که در شرایط نرخ تورم بالا  امکان اجرای مدل مسکن مهر و نهضت ملی را نداریم .

وی در راهکاری پیشنهاد می داد: اگر دولت می خواهد برنامه ای برای مسکن کم درآمدها داشته باشد حتما باید مدل های دیگری را اجرا کند.

حاشیه نشینی باید تبدیل به حومه نشینی شود

این کارشناس می گوید:حاشیه نشینی لزوما مزموم نیست و اگر برنامه ریزی برای آن داشته باشیم تبدیل به حومه نشینی می شود، که سبک زندگی متناسب با امکانات مناسب در شرایط مناسب است.آنچا در این مورد خطر ساز است این است که  اگر برنامه ریزی وجود نداشته باشد این حومه نشینی تبدیل به حاشیه نشینی می شود.

بیضایی با  ارائه تعریفی از این موضوع می گوید: اصلاح این نگاه  اشتباه  که به   حومه نشینی  در شهرها و سیاست های اشتباهی که در حریم خصوصی شهرها داشتیم و عدم عرضه زمین برای ساخت مسکن باعث شده که حومه نشینی تبدیل به حاشیه نشینی شود.

این پژوهشگر حوزه مسکن می افزاید:در همه دنیا حومه نشینی داریم و طبقه متوسط با داشتن خانه ای بزرگ و حیاط دار در حاشیه شهرها رفاه نسبی خوبی را خواهند داشت.

وی در پیشنهادی به دولت می گوید:اگر دولت ، وزارت مسکن و وزارت کشور  زمین در اختیار مردم می گذاشتند و برنامه ریزی  برای ساخت مسکن در حومه های شهر داشتند، ما الان حومه های برنامه ریزی شده ای داشتیم و تا کنون مشکل حاشیه نشینی در اطراف شهرها نداشتیم. الان ساخت و سازها انجام شده بود و مردم در آنجا زندگی می‌کردند اما وزارت راه، مسکن و شهرسازی اصرار داشت توسعه داشته باشد به جای توسعه متصل و به سمت عرضه زمین در شهرهای جدید گام برداشت ، اما شهرها ی جدید پروژه شکست خورده ای بود که مورد استقبال مردم قرار نگرفت و اگر کسی به این شهرها می رود از  روی اجبار و یا عدم توان اقتصادیش است.

این کارشناس معتقد است برای برون رفت از این وضعیت دولت باید امکان ایجاد شهرک های حومه ای را به جای حاشیه نشینی توسعه بدهد و سیاست هایش در مورد حریم شهرها را مورد بررسی قرار بدهد.