خاک ایران با خطر شوری مواجه است/ تهدید امنیت غذایی، کشاورزی و تعادل اقلیمی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، کامبیز بازرگان، رئیس انجمن علوم خاک ایران درکشوربه خبرنگار رکنا گفت: خاک کشور با خطر شوری مواجه است. شور شدن و غیر قابل کشت شدن خاک‌های کشاورزی در پی شور شدن منابع آبی است.

بازرگان حفر چاه‌ها، افزایش عمق آن‌ها واضافه برداشت ها ازاعماق پایین را از دلایل شوری آب دانست و اعلام کرد:‌ اضافه برداشت ها از منابع آبی باعث کاهش کیفیت آب می‌شود. در پی برداشت های بی‌رویه در سال‌های اخیر " شوری و بهم خوردن ترکیب املاح آب " داشته‌ایم که به ضرر کشاورزی است.

وی با اشاره به تجمع بیشتر نمک در خاک گفت: خاکی که توسط این آب‌ها آبیاری وسیراب می‌شود شور می‌شود و در ادامه برای از بین بردن شوری خاک نیاز به مصرف آب بیشتر است و همین موضوع مصرف آب را بالا می‌برد به همین ترتیب در یک چرخه ناپایدار منابع آب و خاک به طور همزمان آسیب می‌بیند.

این کارشناس با تحلیل وضعیت منابع آب و خاک کشور گفت: در کشورما به دلیل اینکه دراقلیم خشک به سر می‌برد باید برداشتها از منابع آبی به شدت مدیریت و محدود شود. چون این موارد را به شدت تحت تأثیر قرارمی دهد. وقتی کیفیت خاک از بین می‌رود مواد آلی و املاح آن وحیات موجوداتی که در خاک زندگی می‌کنند و باعث بازسازی خاک می‌شوند به خطر می‌افتد.

وی با هشدار اهمیت حفظ منابع آب و خاک افزود: وقتی خاک سالم نداشته باشیم امنیت غذایی ، کشاورزی، تعادل اقلیمی به خطر می‌افتدبه علاوه اینکه کاهش اثر گاز‌های گلخانه‌ای و ذخیره کربن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بازرگان تأکید کرد: وقتی کیفیت خاک را از بین می‌بریم دیگر کارکرد‌های ویژه‌ای که باید در حفظ منابع محیط زیستی داشته باشد را ندارد ومهمترین لطمه‌ای که می‌زند در حوزه  "امنیت غذایی و کشاورزی " خواهد بود.

رئیس انجمن علوم خاک ایران با توجه به اهمیت حفظ خاک در کشور‌های اروپایی گفت: با پیشرفت کشور‌ها اهمیت وتوجه‌شان به پایداری محیط زیست بیشتر می‌شود و تمام فعالیت‌هایشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این گونه که آینده نگرانه به همه ابعاد توسعه می‌نگرند و حفظ منابع را در این پیشرفت‌های علمی و صنعتی کشور در اولویت قرار می‌دهند. تولید در این کشور‌ها متأثر از حفظ منابع آب وخاک است واگر تولید به این منابع آسیب بزند از چرخه اولویت خارج می‌شود.

وی در مورد قاچاق خاک و صادرات خاک کشور گفت: تا کنون مستدلاتی مبتنی براین که خاک کشور قاچاق می‌شود مشاهده نشده است.

این محقق با تأکید بر توجه به کیفیت خاک در کشور گفت: توجه به کیفیت خاک باید در اولویت برنامه‌های مدیران، دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها و کشاورزان قرار بگیرد. همه ذی نفعان و ذی مدخلان باید به این موضوع توجه کنند. منابع خاک و آب کشور بایدبه صورت همه جانبه مورد حفاظت قرار بگیرد.

بازرگان در باره اقداماتی که تا کنون در این راستا صورت گرفته می‌گوید: طبعا این اقدامات نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است اما میزان توجه به این موارد باید بیشتر شود حجم آسیب‌ها در برابر آهنگ تخریب منابع کند است. این موضوع با توجه به تغییر اقلیم و اهمیت امنیت غذایی باید بیشترمورد توجه دولت‌ها قرار گیرد.

وی با اشاره به نقش مراکز مطالعاتی و پژوهشی در این حوزه گفت: دانشکده‌ها ومراکز پژوهشی دنیا جنس خروجی‌شان این گونه نیست که به تابلوبزنند و بگویند این نتیجه تحقیقات و تلاش‌های ما در حفظ آب و خاک است. نتیجه تلاش‌های آنان در  کار‌های اجرایی قابل مشاهده است و مردم آن را احساس می‌کنند. مراکز آموزشی و پژوهشی فضای جامعه دررابطه با حفظ خاک و آب علمی می‌کند و مانند هوای با کیفیت قابل تنفس است.

بازرگان با اشاره به فرسایش‌پذیری خاک ادامه داد: درکشورحداقل ۱۸میلیون هکتار خاک قابل کشاورزی وجود دارد که به دلیل توزیع بارندگی‌ها و شرایط خاک سرعت فرسایش خاک رو به افزایش است. این وظیفه مراکز اجرایی است که با تکیه برنتایج ومطالعات تحقیقات مراکز پژوهشی از بروز آن پیشگیری کنند. این اقدامات اعتبار و برنامه می‌خواهد و تا کنون و هم اقداماتی داشته‌اند.