مسکن، نصف سبد خانوار را پر می کند 399 کالای دیگر، نیمی دیگر!/طرح مالیات بر خانه های خالی یک توهم بیش نبود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، وزیر مسکن ، راه و شهرسازی در ۲۴ فروردین امسال اعلام کرد که تعداد خانه های خالی به صورت دقیق مشخص نیست و بین دو تا ۲.۵ میلیون اعلام می شود اما هم اکنون برای ۵۴۰ هزار واحد مسکونی خالی شناسایی شده پیامک ارسال کردیم که از این تعداد کمی نیز مالیات اخذ شده است!

در واقع مالیات بر خانه های خالی؛ طرحی است که از سوی مجلس تصویب و نتیجه اش این شد که هیچ نتیجه ای نداشت! این طرح، نه تنها سودی برای بهبود شرایط برای مستاجران و خریداران واقعی مسکن نداشت، بلکه بیشتر شبیه یک شوی رسانه ای برای برطرف کردن التهابات بازار مسکن بود.

در این راستا، با بیت الله ستاریان، استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسکن به گفت و گو نشستیم تا ببینیم اولا این طرح چقدر توانست بر بازار مسکن تاثیر مثبت داشته باشد و بعد اینکه چقدر خانه خالی در کشور پُر شد!

طرح مالیات بر خانه های خالی یک توهم بیش نبود!

این استاد دانشگاه در ابتدا با اشاره به اینکه اصلا تا به حال گزارش روشنی از مجلس و وزارت مسکن، راه و شهرسازی در خصوص این مهم ارائه نشده است، گفت: از اول هم مشخص بود این طرح شکست می خورد و فقط یک فرافکنی بود. طرح مالیات بر خانه های خالی ، یک توهم بیش نبود. آماری هم که از تعداد خانه های خالی داده بودند با استناد به سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 بود. در واقع وقتی در سال 1394 برجام به نتیجه رسید، اکثر کسانی که در کار ساخت و ساز بودند، پروژه هایی که بیشتر از 70 درصد پیشرفت داشتند را تکمیل و برای عرضه، وارد بازار کردند و بدین شکل، خانه هایی که برای عرضه به بازار فروش گذاشته شده بودند را با عنوان خانه خالی شناسایی کردند.

ستاریان در ادامه تاکید کرد: در سال 1395، تعداد این خانه ها، حدود 700 الی 800 هزارتا بیشتر از تعداد معمول بود. این واحدها یا مسئولان را به اشتباه انداخت یا اینکه از آمار سوء استفاده کردند. کارشناسان، بارها گفتند که چیزی با عنوان مسکن خالی نداریم و اصلا به این سمت حرکت نکنید. در حال حاضر حدود 6 میلیون واحد مسکن کسری داریم؛ چگونه دو میلیون مسکن خالی می توانست دردی را دوا کند؟ چگونه به این صورت قیمت مسکن کاهش پیدا می کرد؟

طرح مالیات بر خانه های خالی بیهوده بود

این کارشناس حوزه مسکن با اشاره به اینکه این یک ضرورت در هر شهر است که حدود پنج الی 10 درصد از خانه هایش (به ویژه در شهرهای توریستی) خالی است و امکان وارد کردن آنها به بازار نیست، گفت: در هر لحظه، از هر شهری آمار بگیرید، حدود 5 درصد از خانه ها خالی هستند. در دنیا، زمانی برای خانه های خالی مالیات در نظر می گیرند که اجاره بهای مسکن با هزینه اجاره داری در یک سطح باشد؛ در چنین شرایطی موجر رغبتی به اجاره دادن نخواهد داشت؛ یعنی خانه آنچنان ارزان می شود که با هزینه های اجاره داری مساوی می شود. در چنین شرایطی دولت ها مالیات وضع می کنند تا موجران برای فرار از مالیت هم که شده است خانه های خود را اجاره دهند.

وی با اشاره به وضعیت ایران افزود: حالا در ایران مگر چنین چیزی اتفاق افتاده است؟ هزینه اجاره یک واحد مسکونی در ایران معادل کارکرد دو نفر در یک ماه است؛ یعنی دو نفر 8 ساعت در روز کار می کنند تا بتوانند اجاره خانه خود را پرداخت کنند. در این شرایط گرانی، چه دلیلی دارد که صاحب خانه، پس برای چه این خانه را خالی نگه دارند؟ از خانه لوکس با اجاره ماهیانه 150 میلیون گرفته تا خانه ای در پایین شهر با اجاره 15 میلیون تومان برای صاحب خانه می صرفد که خانه اش خالی نماند.

ستاریان در ادامه تاکید کرد: مشکل اینجاست که مجلس، اطلاعات کافی در خصوص بازار مسکن ندارد و 40 سال است که طرح های روزمره ارائه می دهند. جالب اینجاست که نمایندگان مجلس، آنچنان هم قرص و محکم و مدعی طرح خود را مطرح می کنند که نمایندگان و مدیرانی که آشنا نیستند نیز فریب می خورند. مشکل مسکن کشور در ساختار اقتصادی است. برای مثال دولت طرح می دهد که سالیانه یک میلیون واحد مسکونی تحویل دهد؛ این یعنی یک نقدینگی بسیار بالایی برای این پروژه باید جذب شود. در ایران پروژه ای با این عظمت نداریم که نقدینگی معادل نقدینگی کل کشور لازم داشته باشد. این نیازمند ابزارهای مالی است و همه این ابزارهای مالی باید در کشور فعال باشند تا بتوان سالیانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود که از طرف دولت امکان پذیر نیست. برای چنین کارهایی باید بخش خصوصی تولید کننده باشد. هیچ دولتی، در هیچ جای دنیا، نتوانسته مسکن تولید کند.

مشکلات حوزه مسکن حل شود، نیمی از مشکلات کشور حل خواهد شد

بیت الله ستاریان افزود: دولت های ما در این ساختار اقتصادی سواد کافی در مورد مسکن را ندارند و مغفول بودن حوزه مسکن برای دولت کاملا واضح است. وقتی ما دولتی تهی از اطلاعات در خصوص مسکن داریم، با اظهار نظر هر کارشناسی به دنبال اجرای یک سناریوی عجیب و جدید می روند و یک سناریو در این میان تکرار می شود که قیمت مسکن افزایش پیدا می کند، مافیای مسکن را می گیرند، تقصیر را گردن تولید کننده، معاملات ملکی، مردم و... می اندازند و باز روز از نو و روزی از نو!

مسکن، نصف سبد خانوار را پر می کند؛ 399 کالای دیگر، نیمی دیگر را!

وی در پایان گفت: انتقاد به فقط به این دولت، بلکه به دولت های قبلی با سیاست های اشتباه است. انتقاد من علمی است که این تغییرات باید در بخش مسکن داده شود و اگر مسکن رونق پیدا کند نیمی از مشکلات و معیشت مردم حل خواهد شد. هزینه تامین مسکن در شهرها، حدود 90 درصد سبد خانوار را پر کند و در کل کشور حدود 50 درصد؛ یعنی از 400 کالایی که در سبد خانوار داریم تنها مسکن که یکی از آنهاست، نصف سبد را پر کرده است و اگر این مشکل حل شود، 35 درصد از سبد خانوار آزاد می شود و جامعه زیر خط فقر، به بالای خط فقر می آیند و رضایت مندی در جامعه ایجاد می شود.