شیب رشد سالیانه ابتلا به سرطان در ایران، بیشتر از متوسط جهانی / کشور به 100 دستگاه رادیوتراپی احتیاج دارد

سرطان، دومین عامل مرگ بر اثر ابتلا به بیماری های غیرواگیر در جهان است که سالانه حدود 150 هزار ایرانی به آن مبتلا می شوند. البته با پیشرفت علم پزشکی، هم اکنون بیش از نیمی از بیماران سرطانی کشورمان با روش های مختلفی مثل شیمی درمانی، رادیوتراپی، جراحی و ... درمان می شوند، اما کمبود بودجه نظام سلامت کشور و عدم واقعی کردن نرخ تعرفه های درمانی منجر به کمبود و فرسودگی دستگاه های موجود برای درمان سرطان بخصوص در حوزه رادیوتراپی شده است. تداوم این روند می تواند در آینده ای نه چندان دور بیماران مبتلا به سرطان در ایران  را از دریافت خدمات پزشکی با کیفیت مطلوب محروم کند. 

آمار ابتلا به سرطان در ایران، کمتر از متوسط جهانی 

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سرطان این روزها یکی از شایع ترین بیماری ها در سطح جهان محسوب می شود که تغییر سبک زندگی مدرن، افزایش استفاده از مواد نگهدارنده در محصولات غذایی، استفاده از غذاهای نامناسب، دوری از ورزش و فعالیت های بدنی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و گسترش انواع آلاینده های زیست محیطی از جمله ذرات معلق و ریزگردها به شیوع هرچه بیشتر آن دامن زده است. در این میان با وجود این که ایران هم یکی از کشورهای درگیر با سرطان است، ولی نرخ ابتلا به سرطان در کشورمان از متوسط جهانی پایین تر است. 

این نکته ای است که دکتر پوریا عادلی، دبیر کمسیون دارو و تجهیزات پزشکی سازمان نظام پزشکی کشور و عضو هیات مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: سالانه 150 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان در ایران ثبت می شود؛ به نحوی که از هر صد هزار مرد ایرانی، سالانه 180 نفر به سرطان مبتلا می شود و از هر صد هزار زن ایرانی هم هر سال 160 نفر دچار سرطان می شود. این در حالی است که متوسط بروز سالانه سرطان در مردان جهان 219 نفر در هر صد هزار نفر و در بین زنان دنیا 183 نفر در هر صد هزار نفر است. 

وی افزود: سرطان، اساسا بیماری کشورهای توسعه یافته محسوب می شود و با توجه به این که ایران یک کشور در حال توسعه است، آمار بروز سرطان در ایران از متوسط جهانی کمتر است. البته ترکیه هم به عنوان یک کشور در حال توسعه آمار ابتلا به سرطان کمتری از متوسط جهانی دارد و آمار دچار شدن به سرطان در ایران هم مقداری از ترکیه کمتر است. 

شیب رشد سالیانه ابتلا به سرطان در ایران، بیشتر از متوسط جهانی 

عادلی با بیان این که شیب افزایش ابتلای سالیانه به سرطان در ایران بالاتر از متوسط جهانی است، عنوان کرد: با وجود این که آمار ابتلا به سرطان در کشورمان از متوسط جهانی کمتر است، اما در آینده قطعا شاهد رشد شدید آمار دچار شدن به سرطان خواهیم بود؛ به نحوی که پیش بینی می شود در سال 2040، آمار ابتلا به سرطان در جهان حدود 63 درصد افزایش یابد، اما احتمالا رشد بروز سالانه سرطان در ایران بیش از 115 درصد خواهد بود. 

این متخصص درمان سرطان ادامه داد: احتمال رشد شدید آمار ابتلا به سرطان در ایران در سال های آتی نشان می دهد که ما حتما باید برای بهبود زیرساخت های درمان این بیماری در کشورمان سرمایه گذاری بیشتری انجام دهیم. البته قطعا ارتقای زیرساخت های درمان سرطان در کوتاه مدت امکان پذیر نخواهد بود، ولی با توجه به این که همین حالا سرطان دومین عامل مرگ بر اثر ابتلا به بیماری های غیرواگیر در جهان محسوب می شود، ما از اکنون باید به فکر تقویت امکانات کشور برای مبارزه با سرطان باشیم. 

لزوم افزایش سهم دولت از هزینه های درمان سرطان 

دبیر کمسیون دارو و تجهیزات پزشکی سازمان نظام پزشکی کشور با اشاره به راهکارهای پزشکی نوین برای درمان سرطان گفت: جراحی، رادیوتراپی و درمان های سیستمیک، سه روش اصلی برای درمان سرطان در جهان محسوب می شوند. در ایران هم در سال های گذشته هزینه محدودی که برای درمان سرطان در اختیار نظام سلامت قرار داشته،اغلب صرف توسعه درمان های سیستمیک شامل شیمی درمانی و ایمنی درمانی شده است، ولی متاسفانه ما به شدت با کمبود زیرساخت های توسعه رادیوتراپی در کشورمان مواجه هستیم. این در حالی است که 60 درصد بیماران سرطانی در فرآیند درمانی خود به انجام رادیوتراپی احتیاج دارند. 

عضو هیات مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران ادامه داد: با توجه به روند افزایشی ابتلا به سرطان در ایران، ما در سال های آینده هم باید به افزایش سهم هزینه های درمان از بودجه کل کشور بپردازیم و هم به طور خاص، سهم دولت از پرداخت هزینه های درمان سرطان را افزایش دهیم؛ زیرا سرطان یک بیماری خاص محسوب می شود که در شرایط دشوار اقتصادی موجود، بسیاری از افراد نمی توانند از ابتدای جوانی برای درمان سرطان احتمالی خود در آینده پس انداز کنند، بنابراین دولت حتما باید سهم خود را از پرداخت هزینه های درمان سرطان افزایش دهد. 

وی در ادامه تاکید کرد: در وضعیتی که بودجه دولت برای پرداختن به امور مختلف بسیار محدود تلقی می شود، هدفمندسازی هزینه های درمانی بسیار مهم است. در چنین شرایطی اهمیت بسیاری دارد که ما زیرساخت های لازم برای درمان سرطان را به شکلی توسعه دهیم که بالاترین بازدهی برای این موضوع در نظام سلامت کشورمان وجود داشته باشد. این در حالی است که متاسفانه ما در سال های اخیر شاهد گسترش مناسب زیرساخت های رادیوتراپی در ایران نبوده ایم و حتما باید تجهیزات پرتودرمانی را در کشورمان افزایش دهیم. 

آمار پایین دستگاه های پرتودرمانی در ایران نسبت به استاندارد جهانی 

عادلی با تاکید بر کمبود زیرساخت های پرتودرمانی در کشورمان گفت: در استانداردهای پزشکی جهان تاکید شده است که به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت باید 2 دستگاه شتاب دهنده مخصوص پرتودرمانی وجود داشته باشد، این در حالی است که در ایران به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، 1.5 دستگاه شتاب دهنده وجود دارد و این مساله نشان می دهد که تعداد دستگاه های شتاب دهنده مخصوص پرتودرمانی در کشورمان 25 درصد از استاندارد جهانی کمتر است. 

این متخصص درمان سرطان ادامه داد: در کنار کمبود زیرساخت های ویژه رادیوتراپی در ایران شاهد آن هستیم که عدم واقعی کردن نرخ تعرفه های درمانی و زیانی که نظام سلامت کشور از این ناحیه می بیند، منجر به آن شده است که ما نتوانیم با به‌روزرسانی زیرساخت های پرتودرمانی، از روش های نوین رادیوتراپی در بسیاری از نقاط کشورمان استفاده کنیم. 

وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به افزایش شدید قیمت ارز در ایران و تداوم اعمال تحریم های ظالمانه علیه کشورمان، ارتقای کیفیت دستگاه های پرتودرمانی کشور ارزبری بسیاری دارد و بودجه کلانی را می طلبد. این در حالی است که ما با ثابت نگه داشتن تعرفه های درمانی در طول یک سال، عملا امکان درآمدزایی برای نظام سلامت کشور را می گیریم و در چنین شرایطی اگر در یک سال با رشد شدید نرخ دلار مواجه شویم، دیگر نمی توانیم که به تعمیر و به‌روزرسانی دستگاه های رادیوتراپی بپردازیم و تداوم این روند منجر به فرسودگی زیرساخت های پرتودرمانی در ایران خواهد شد. 

ایران به 100 دستگاه رادیوتراپی احتیاج دارد 

عادلی با بیان این که هم اکنون تنها 130 دستگاه رادیوتراپی در بخش دولتی و خصوصی نظام سلامت ایران وجود دارد، عنوان کرد: با توجه به نیازهای ضروری مراکز درمانی نقاط مختلف کشور، برآورد می شود که ما حداقل با کمبود 100 دستگاه رادیوتراپی مواجه باشیم. این در حالی است که نه تنها خرید دستگاه های پرتودرمانی بسیار هزینه بر است، بلکه تعمیر و نگهداری این دستگاه ها نیز به صرف هزینه بسیاری احتیاج دارد. 

عضو هیات مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران ادامه داد: واقعی نکردن قیمت تعرفه های درمانی در ایران منجر به آن شده است که نظام سلامت کشور در بخش های دولتی و خصوصی نتواند از بودجه لازم برای خرید دستگاه های نوین رادیوتراپی و تعمیر و به‌روزرسانی دستگاه های موجود برخوردار باشد. 

وی در ادامه تاکید کرد: کمبود بودجه نظام سلامت ایران برای ارتقای زیرساخت های رادیوتراپی باعث می شود که کیفیت ارائه خدمات درمان سرطان به بیماران کشور با مشکل مواجه شود و این یعنی در شرایطی که دولت قصد دارد که با عدم افزایش مناسب تعرفه های درمانی عملا به مردم کمک کند، دود ثابت ماندن تعرفه ها در درجه اول به چشم آحاد جامعه بخصوص بیماران سرطانی می رود. بنابراین ما باید با تقویت بیمه ها، کاری کنیم که تعرفه های درمانی بالا رود، اما بیمه ها سهم بسیار بیشتری را نسبت به مردم در تامین هزینه های درمانی بپردازند. 

افزایش مسافرت درمانی بیماران سرطانی ایران به ترکیه 

عادلی با اشاره به افزایش روند مسافرت درمانی برخی بیماران سرطانی ایران به کشورهای همسایه بخصوص ترکیه عنوان کرد: در شرایطی که همین حالا کشور ما از پتانسیل بسیاربالایی برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری سلامت اهالی کشورهای همسایه برخوردار است، اما شاهد آن هستیم که به دلیل تبلیغات نادرست و گمراه کننده، برخی موسسات درمانی ترکیه با ارائه وعده های واهی مبنی بر درمان تضمینی سرطان، بعضی بیماران سرطانی در ایران را به سمت خود جذب می کنند. 

این متخصص درمان سرطان ادامه داد: سال هاست که متخصصان علم پزشکی کشور تاکید دارند که اگر ما زیرساخت های لازم را فراهم کنیم، می توانیم ایران را به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری سلامت در جهان بخصوص در منطقه خاورمیانه تبدیل کنیم؛ زیرا اساسا کشوری می تواند در بازار گردشگری سلامت موفق باشد که اولا از دانش تخصصی و زیرساخت های مطلوبی در حوزه بهداشت و درمان برخوردار باشد و ثانیا هزینه های درمانی در آن پایین تر باشد. 

وی در ادامه تاکید کرد: هزینه های درمانی در ایران بسیار پایین است و همین مساله کشورمان را به یکی از پتانسیل های گردشگری سلامت در جهان تبدیل می کند. همچنین دانش تخصصی ما در حوزه درمان بیماری های مختلف بخصوص درمان سرطان بسیار مناسب است، ولی متاسفانه در سال های اخیر شاهد آن هستیم که با افزایش آمار مهاجرت پزشکان، ظرفیت های کشور برای درمان بیماری های خاص رو به کاهش است. این در حالی است که همزمان عدم اصلاح تعرفه های درمانی و بهبود وضعیت بودجه نظام سلامت باعث شده است که مراکز درمانی ما نتوانند به ارتقای زیرساخت های درمانی بپردازند و تداوم این روند می تواند پتانسیل ایران را برای جذب گردشگران سلامت بیش از پیش با خطر مواجه کند. 

2 استان ایران حتی یک دستگاه رادیوتراپی ندارند 

عادلی با اشاره به عدم توزیع مناسب زیرساخت های درمان سرطان در ایران توضیح داد: متاسفانه یکی از مهمترین معضلات درمان سرطان در کشور، عدم توزیع مناسب زیرساخت های لازم برای این مساله در نقاط مختلف ایران است؛ به نحوی که همین حالا استان هایی مثل بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد حتی یک دستگاه رادیوتراپی ندارند.

دبیر کمسیون دارو و تجهیزات پزشکی سازمان نظام پزشکی کشور ادامه داد: بدون شک کمبود زیرساخت های درمان سرطان در بسیاری از نقاط ایران منجر به آن می شود که افراد زیادی نیاز داشته باشند که برای پیگیری امور درمانی خود به کلانشهرها مراجعه کنند. این مساله یکی از اصلی ترین عوامل شلوغ شدن بیمارستان های مرجع کشور است و در کنار کمبود زیرساخت های لازم برای اسکان همراهان بیماران منجر به رقم زدن صحنه هایی مانند چادرخوابی بیماران شهرستانی (لینک) در حاشیه بیمارستان های شهرهای بزرگ می شود. 

عضو هیات مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران تاکید کرد: با وجود این که ما با کمبود زیرساخت های درمانی در بسیاری از مناطق محروم کشور مواجه هستیم، ولی هیچ گاه نباید در توزیع امکانات درمانی مناسب در سراسر ایران دچار افراط یا تفریط شویم، به نحوی که اگر ما بخواهیم خدمات درمانی نادر را در مراکز با جمعیت کم گسترش دهیم، عملا به هدر دادن منابع مالی کشور دست زده ایم. 

وی در پایان تصریح کرد: بهترین راهکار برای عادلانه کردن توزیع زیرساخت های درمانی در سطح کشور بخصوص در حوزه درمان سرطان، این است که متخصصان امر سلامت در ایران به طور دقیق برآورد کنند که هر استان یا شهرستان به چه زیرساخت های درمانی ویژه ای نیاز دارد تا با توجه به وضعیت معیشتی اهالی هر استان، توزیع مناسب زیرساخت ها بین بخش های درمانی دولتی و خصوصی در آن استان انجام شود.