وضعیت نامطلوب شاخص آمادگی جامعه در برابر حوادث / ارتقای سطح تاب آوری در جامعه با گسترش آموزش همگانی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران صبح روز دوشنبه از وقوع زلزله شدید در استان چهار محال و بختیاری خبر داد. بر این اساس اعلام شد که زلزله ۵.۷ ریشتری چلگرد در استان چهارمحال و بختیاری را لرزاند.

این زلزله در عمق ۱۰ کیلومتری زمین به وقوع پیوست و کانون این زلزله در موقعیت ۳۲.۴۰ عرض شمالی و ۴۹.۷۸ طول شرقی ثبت شده است. تاکنون خسارت جانی گزارش  نشده است و تنها هفت مصدوم برجا گذاشت اما به منازل روستایی و شهری خسارت وارد شده که تیم‌های ارزیاب جهت بررسی وضعیت به منطقه اعزام شده‌اند.

جمعیت هلال احمر طی چند سال گذشته آموزش‌های کمک‌های اولیه و پیشگیری در مخاطرات را در دستور کار خود قرار داده است، به طوری که در حال حاضر سایت‌ آموزش رایگان و مجازی هلال با شعار "رایگان قهرمان شوید" پس از گذراندن دوره‌های آموزشی  گواهی معتبر دریافت می‌کنند، در واقع حدود 15 دوره آموزشی در حال برگزاریست وتاکنون بیش از یک میلیون نفر از خدمات این سایت بهره‌مند شدند.

دکتر، مهراب شریفی سده، سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر در گفت‌وگو با خبرنگار رکنا درباره آموزش‌های همگانی اظهار داشت: ایران با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی خود، یکی از حادثه خیزترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود. این نکته حائز اهمیت است که آموزش نقش بسزایی در بالا بردن سطح آگاهی مردم درمقابله با بلایای طبیعی و کاهش اثرات بلایا دارد، براین اساس برنامه‌های آموزشی متنوعی از سوی هلال احمر صورت گرفته است، در واقع از ابتدای سال خانه‌های هلال برنامه‌های ویژه‌ای را در راستا گسترش آموزش‌های همگانی و امدادی ارائه کرده اند.

ارتقای سطح تاب آوری در جامعه با گسترش آموزش همگانی

به گفته وی، جمعیت هلال احمردر تلاش است افراد را در برابر کاهش خطر حوادث و سوانح توانمند کند تا شاهد ارتقا سطح تاب آوری جامعه باشیم در این راستا هلال احمر برنامه‌ها و طرح‌های مختلفی برای ایجاد جامعه تاب آور پیش روی دارد.

شریفی سده بااشاره به این مطلب که هلال احمر با تشکیل دوره‌های آموزشی امداد کمک‌های اولیه و آمادگی در برابر مخاطرات را در همین راستا برگزار کرده، گفت: اهمیت دادن به آموزش‌های آمادگی و پیشگیری هلال احمر، کلیدی برای کاهش تلفات ناشی از زلزله است.

به گفته سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر، جمعیت هلال احمرعلاوه بر برنامه ششم توسعه در مأموریت‌ها و وظایفی که به آن محول شده، نقش محوری در آموزش همگانی دارد، چرا که با آموزش مناسب می توان آسیب پذیری جامعه را بطور موثری کاهش داد. هلال احمر در زمینه آموزش‌های همگانی در سال‌های اخیر با توجه به اعتبار محدودی که در این خصوص تخصیص یافته است عملکرد مناسبی از خود نشان داده است. مشاهدات میدانی ما نشان دهنده آن است که مردم در مقایسه با گذشته در حوادث سالهای اخیر رفتارهای معقول‌تر و منطقی‌تری از خودشان نشان داده اند، همچنین بهبود ساخت و ساز ها میزان آسیب‌پذیری و تلفات در حوادث را کاهش داده است.

وی در ادامه تصریح کرد: بررسی‌ها و آمارها نشان دهنده آن است که طی سال‌های گذشته آموزش‌ها در مدارس، مجامع عمومی از طریق کلاسهای حضوری ، ویدیو کلیپ‌ها در فضای مجازی و... در خصوص سیل، زلزله و ... ارائه شده که این امر موجب گردید تا افراد بتوانند در هنگام حوادث از خودشان مراقبت بهتری داشته باشند.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت آموزش همگانی اشاره کرد: جامعه مخاطب آموزش همگانی همه مردم ایران‌ هستند و این امر نیازمند امکانات گسترده‌ و اعتبارات مناسب است و از همه مهمتر دسترسی به رسانه‌های جمعی بوده که صدا و سیما بزرگترین رسانه جمعی است که در این خصوص باید بیشتر همکاری کند و نگرش اقتصادی به حوزه آموزش نداشته باشد، چراکه یکی از وظایف رسانه ملی این است که مردم را آموزش دهند تا بتوانند در مقابل حوادث از خودشان محافظت کنند، متأسفانه ما با شرایط مطلوب فاصله زیادی داریم و آموزش همگانی، آموزش همگانی در خصوص حوادث و حتی آموزش‌های شهروندی جزو وظایف رسانه‌های ملی است که باید این کار انجام شود.

انتظار ما از صدا و سیما بیشتر است

وی بااشاره به این مطلب که همکاری‌هایی با صدا و سیما در این راستا صورت گرفته، اظهار داشت: توقع ما از صدا و سیما برای همکاری بیشتر بوده و انتظار می‌رود که آموزش‌ها در سطح خیلی گسترده‌‌تری انجام شود تا مردم راه‌های مقابله با انواع بلاهای طبیعی را یاد بگیرند.

به گفته شریفی سده، آموزش همگانی یک گستره خیلی وسیعی دارد که تمامی مردم را شامل می‌شود، در واقع تمامی افراد جامعه در معرض حوادث مشابه نیستند. به عنوان مثال سنین جوان و میانسال بیشتر در حوادث جاده‌ای آسیب‌پذیرند و رویکردی که در حال حاضر در  فدراسیون جهانی صلیب سرخ و هلال احمر جود دارد این است که آموزشها باید مبتنی بر نیاز جامعه باشد، یعنی نیاز جامعه تشخیص داده شود و مخاطرات جامعه سنجیده شده و همچنین گروه‌هایی که در معرض خطر هستند شناسایی شوند.و بعد از آن مبتنی بر این داده ها طراحی دوره های اموزشی انجام شود.

آموزش‌ها باید مبتنی بر نیاز جامعه و جامعه محور باشد

وی با اشاره به اینکه آموزش‌ها باید مبتنی بر نیاز جامعه و جامعه محور انجام شود، گفت:  باید نوع آموزش‌ها ارائه شده در استان‌ها متفاوت باشد، یعنی بر اساس بلایایی که با آنها مواجه هستند، مخاطراتی که در مکان‌های جغرافیای مختلف وجود دارد شناسایی و براساس آن برنامه ریزی شود. ولی در کل در کشور ما در معرض دو بلایای عمده(سیل، زلزله) هستیم. اما در مورد دیگر مخاطرات انسان‌ساز از جمله حوادث جاده‌ای، آلودگی هوا و مباحثی از این دست تغییرات اقلیم که دارد شدید اتفاق می‌افتد باید مبتنی بر جامعه، نیازهای جامعه و مخاطراتی که  آن جامعه را تهدید می‌کند باشد.

به گفته سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر، در این راستا جمعیت اقدامات و آموزش‌های لازم را براساس مکان‌های جغرافیایی  و گروه‌های اجتماعی انجام داده است اما رسیدن به یک نقطه مطلوب فاصله‌ داریم متأسفانه تخصیص اعتبار برای آموزش همگانی همچنان دچار مشکل است و در این بخش درمضیقه هستیم.

شاخص آمادگی جامعه در برابرحوادث قابل قبول نیست

وی با اشاره به اینکه متاسفانه ما تا شرایط مطلوب فاصله داریم، گفت:  شاخصی به عنوان شاخص آمادگی در جوامع در برابر حوادث وجود دارد که براساس آن ما در وضعیت مطلوب نیستیم، یعنی جامعه آمادگی در برابر مخاطرات یا حداقل مخاطرات عمده را ندارد. خوشبختانه طی چند سال اخیر اقدامات خوبی در فضای مجازی صورت گرفته است، در واقع  از طریق فضای مجازی اطلاع‌رسانی‌هایی در راستای آگاهی‌بخشی به مردم انجام شده که امیدواریم با فراگیر شدن رسانه‌های اجتماعی، و آگاهی بیشتر جوانان جامعه، آموزش‌ها با سهولت بیشتری در جامعه فراگیر شود..

با معیارهای جهانی فاصله داریم

شریفی سده در ادامه با بیان این مطلب که رسیدن به شاخص مطلوب نیازمند اعتبارات بیشتر و همکاری بیشتر سازمان‌های درگیر را می‌طلبد، گفت: تمامی مسئولان باید در این زمینه کمک کننده باشند، برای آموزش جامعه، تمامی دستگاه‌ها در این موضوع باید احساس وظیفه بکنند و وارد عمل شوند، چراکه با معیارهای جهانی فاصله داریم.همچنین در این حوزه بشدت نیازمند تولید محتوا برای گروههای سنی مختلف و اقشار گوناگون جامعه هستیم.

شریفی سده در خاتمه با اشاره به ورود به فصل پاییز و زمستان و همچنین مسمومیت با  گاز CO تصریح کرد: هموطنان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را باید جدی بگیرند. ارزیابی فنی وسایل گرم کننده ،بررسی مجدد کانال‌های بخاری‌ها، و توجه جدی به تمام مواردی که می‌تواند سبب مسمومیت با CO باشند از آن مواردی است که الان باید به آن توجه شود، چرا که متأسفانه طی چند سال گذشته آمار تاسفباری را در این خصوص داشته ایم و در این زمینه نیز باید آموزشهای همگانی مناسبی داشته باشیم.