میانگین سن ابتلا به سرطان پستان در ایران 14سال پایین تر از کشورهای پیشرفته است/ آمار ابتلا در20 سال اخیر دو برابر شد

به گزارش خبرنگار سلامت رکنا، سرطان پستان شایع ترین سرطان در میان زنان است. این سرطان از بافت پستان آغاز شده و علائم آن می توان به توده در پستان، تغییر در شکل ظاهری، خارج شدن مایع از نوک سینه ها و.. اشاره کرد. زنان می توانند با چکاب، غربالگری های منظم و سبک زندگی سالم از بروز یا پیشرفت این سرطان جلوگیری کنند.

دکتر امیرپاشا ابراهیمی فلوشیپ جراحی پستان، در گفت و گو با رکنا، در توضیح سرطان پستان و تاکید بر اهمیت تشخیص زود هنگام، گفت: شایع ترین سرطان میان خانم ها در جهان و ایران سرطان پستان است. افراد توجه داشته باشند این سرطان علاوه بر شیوع بالا یکی از قابل درمان ترین سرطان ها از میان انواع سرطان ها بوده و درمان آن برای همیشه است؛ تنها شرط اصلی آن تشخیص زود هنگام است. از نقاط قوت کشورهای پیشرفته  می توان به آگاهی بالا از این بیماری، برنامه های غربالگری منظم، چکاپ های دقیق و به دنبال این عوامل تشخیص زود هنگام اشاره کرد.

او با بیان اینکه سرطان پستان به علل مختلف وابسته است، گفت: اولین عامل ابتلا "زن بودن" است. هورمون های زنانه مخصوصا هورمون استروژن خطر ابتلا خانم ها  به سرطان سینه نسبت به آقایان را چند ده برابر می کند. می توان گفت آمار سرطان سینه در ایران  98 درصد به زنان و 2 درصد مابقی به مردان اختصاص دارد. "سن" و " سوابق خانودگی" از عوامل دیگر است. زنان توجه داشته باشند تنها 10 الی 15 درصد دلایل ابتلا به سرطان پستان مربوط به ژنتیک و سابقه خانوادگی است و لازم است با مشاهده هر گونه توده در پستان خود مورد معاینه پزشک قرار بگیرند. "عوامل هورمونی" طبق پژوهش های صورت گرفته سن اولین قائدگی و یائسه شدن زنان در سرطان سینه تاثیر گذار است. هرچقدر یک خانم بیشتر در معرض هورمون های تخمدانش قرار بگیرد یا به عبارتی هر چه سال هایی که یک زن پریود می شود بیشتر باشد احتمال ابتلا به سرطان پستان بالا می رود. "سابقه باروری" از دیگر عوامل است، اگر زنان اولین باروریشان بعد از سی سال باشد و شیردهی صورت نگیرد خطر ابتلا به سرطان افزایش پیدا می کند.

وی در خصوص عوامل محیطی تاثیر گذار در سرطان سینه و اشاره به نقش آلودگی هوا، افزود: دیگر عوامل تاثیر گذار بر سرطان سینه مربوط به سبک زندگی افراد است. ورزش، مصرف سیگار، الکل و تغذیه از عواملی است که می تواند در بروز یا عدم بروز سرطان پستان تاثیر بگذارد. ما هر چقدر بیشتر به سمت غذا های غربی یعنی فست فود و مصرف گوشت قرمز بالا برویم، خطر ابتلا به سرطان بیشتر مارا تهدید می کند. توصیه می شود افراد سبک غذایی مدیترانه ای، که بیشتر بر مصرف ماهی و سبزیجات تاکید دارد، را مد نظر قرار دهیم. در سال 2023 در کنگره انجمن سرطان شناسی آمریکا گفته شد، که آلودگی هوا خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.  

ابراهیمی با بیان نشانه های بروز سرطان سینه و تاکید بر توده در پستان، گفت: شایع ترین نشانه سرطان پستان لمس توده است. اکثر توده های لمس شده در پستان خوش خیم یا کیست هستند، اما باید توجه داشت هر توده ای لازم است مورد معاینه پزشک قرار بگیرد. زخم شدن، خارش مداوم، پوسته ریزی، فرورفتگی و ترشخ خونی از نوک سینه ها و پوست پرتقالی شدن سینه از دیگر علائم سرطان پستان است. معمولا این سرطان با درد همراه نیست اما اگر درد جدیدی در یک ناحیه مشخص به صورت مستمر وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه شود.

این جراح با بیان اهمیت آگاهی زنان در تشخیص سریع این بیماری و تصورات اشتباه مردم، گفت: یکی از مسائل مهم آگاهی ما از این موضوع است که هر خانوم از چه سنی باید مراقبت از سینه های خود را در پیش بگیرد. تمام زنان باید از سن 25 سالگی با وضعیت سینه های خود آشنا شوند. در این رابطه ویدئوهای مختلفی در اینترنت وجود دارد، که با استفاده از آن ها ماهیانه خود را معاینه کنند. علاوه بر معاینه ماهیانه از 25 الی 40 سالگی لازم است هر یک الی سه سال به پزشک مراجعه و مورد معاینه قرار بگیرند. از 40 سالگی به بعد زنان علاوه بر آگاهی ماهیانه از وضعیت سینه ها و معاینه توسط پزشک، طبق دستور العمل شبکه ملی سرطان آمریکا، باید سالیانه تحت ماموگرافی قرار بگیرند. ماموگرافی را می توان مهم ترین عامل نجات بخش از سرطان سینه دانست که می تواند سرطان سینه را از مرحله پیش سرطان تشخیص و از پیشرفت آن جلوگیری کند. از اشتباهات رایج در عموم این است که اشعه ماموگرافی خطرناک است و فشار اندکی که به سینه وارد می شود باعث تحریک سینه می شود. توجه داشته باشید اشعه این دستگاه بسیار کم است و در مقابل فوایدی که به ما می رساند اصلا قابل مقایسه نیست؛ همچنین فشار ضرب یا حتی لباس زیر تنگ پوشیدن به هیچ عنوان با سرطان سینه ارتباط ندارد.

او در خصوص روند افزایش مبتلایان سرطان سینه و سن پایین ابتلا به این بیماری در ایران، گفت: آمار سرطان پستان در کشورهای پیشرفته از ایران بالاتر است. در آمریکا از هر صدهزار زن در سال حدود 95 نفر به سرطان پستان مبتلا می شوند، که این عدد در ایران 40 نفر از هر صدهزار نفر است. این آمار در ایران نسبت به بیست سال قبل دو برابر شده است، که دلایل مختلفی را می تواند شامل شود. پیشرفت پایگاه های داده ثبت سرطان، افزایش آگاهی زنان و مراجعه به پزشک، مصرف دخانیات و الکل، عدم فعالیت ورزشی، رژیم غذایی نامناسب و آلودگی هوا از جمله این دلایل است. با وجود اینکه آمار سرطان پستان در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته نصف است اما با توجه به روند افزایشی ابتلا، باید مورد بررسی قرار بگیرد. علاوه بر این میانگین سن ابتلا به سرطان پستان در کشورهای پیشرفته 62 سال است و شاید کمتر از 5 درصد در سنین زیر 40 سال اتفاق بی افتد. متاسفانه میانگین سن ابتلا در ایران بین 48 الی 49 سال است به این معنا که میانگین ایران 13 الی 14 سال از کشورهای پیشرفته پایین تر است.

ابراهیمی با ذکر لزوم پیشرفت در سیستم های غربالگری و تاکید بر آگاه سازی زنان در ارتباط با سرطان پستان گفت: کشور های پیشرفته سیستم های غربالگری منسجم تر و قوی تری دارند در نتیجه در تشخیص اولیه بیماری قوی تر عمل می کنند. طبق بررسی های انجام شده گفته می شود آموزش در دبیرستان های دخترانه، در کشورهای با درامد کم تا متوسط، می تواند تا چهار برابر بر اطرافیان فرد تاثیرگذار باشد. با توجه به روند افزایشی آمار سرطان سینه و سن کم مبتلایان به این بیماری؛ لازم است علاوه بر تجهیز مراکز درمانی به دستگاه های پیشرفته برنامه های منسجمی در مدارس، به خصوص در دبیرستان ها، برای آگاهی رسانی نسبت به این بیماری صورت بگیرد تا شاهد کاهش این آمار باشیم.