سرهنگ خجسته در گفتوگو با رکنا: پایهگذار نمایشهای میدانی پلیس در ایران بودیم / مردم برای دیدن «فیلم زنده» در تئاتر شهر سه ساعت زودتر صف میکشیدند
رکنا: سرهنگ خجسته، در گفتوگوی اختصاصی با برنامه «رِک» خبرگزاری رکنا از سابقه طولانی پلیس در طراحی و اجرای نمایشهای میدانی، عملیات تعقیب و مراقبت و بازسازی زنده عملیاتها سخن گفت و تأکید کرد نخستین تجربههای این سبک اجرا، با استقبال کمنظیر مردم همراه بوده است.
او در ابتدای این گفتوگو توضیح داد: «پلیس برای نخستینبار نمایشهای میدانی تعقیب و مراقبت و اجرای زنده عملیاتها را در دهه ۶۰ آغاز کرد. یادم هست سال ۶۷ یا ۶۸ در پارک لاله دکور کامل یک بانک را با ادوات واقعی ساختیم؛ انگار یک فیلم سینمایی زنده ساخته بودیم. آنقدر جذاب بود که مردم سه ساعت قبل از شروع نمایش میآمدند و جا میگرفتند.»
«ما این نمایشها را یک هفته اجرا کردیم و مردم برای اولین بار یک فیلم زنده واقعی با پلیس، خودروهای عملیاتی، موتور، سلاح و نیروهای تخصصی میدیدند. حتی وزرا و مقامات هم مثل مردم عادی روی سکو مینشستند و نمایش را تماشا میکردند. این تجربه آنقدر موفق بود که بعد از آن اجرای این برنامهها به پارک ملت منتقل شد.»
«برای اولین بار در کشور، بهجای حرکات رزمی ساده، یک نمایش میدانی با ۲۰۰ بازیگر طراحی کردیم؛ کاری بهقدری بزرگ که برای هر بخش سه کارگردان داشتیم. بهزاد فراهانی، نادر نجفپور، سعید و گروههای حرفهای حرکات موزون در این پروژه حضور داشتند. این کار چنان تأثیری گذاشت که از همان سال، اجرای نمایش میدانی در مراسمهای فارغالتحصیلی پلیس تبدیل به یک الزام شد.»
«پایاننامه کارشناسی ارشدم هم درباره همین نمایشهای میدانی و طراحی حرکات تاکتیکی عملیات بود. بعدها یگان ویژه این نمایشها را هر سال اجرا کرد و ما حدود ۱۰ تا ۱۵ اجرای عظیم در میدانها و سپس در ورزشگاه آزادی داشتیم؛ گاهی با ۱۵۰ بازیگر و طراحی متن و حرکات کاملاً تخصصی.»
«در ابتدا حتی اجازه نمیدادند این نمایشها در مراسمهای رسمی و شبهای دفاع مقدس اجرا شود، اما بعد از اولین تجربه موفق، اجرای نمایشهای میدانی در مراسم فارغالتحصیلی به یک سنت تبدیل شد. همه اینها برای نخستین بار توسط ما پایهگذاری شد.»
آیا فرماندهی نیروی انتظامی مشاور هنری دارد؟
سرهنگ خجسته گفت: «بله قطعاً وجود دارد؛ اما الان حوزه هنر در ناجا به معاونت اجتماعی واگذار شده و نگاه هنری در پلیس از آنجا دنبال میشود. در همین مدت کوتاهی که با شما صحبت کردم، دیدم چقدر ظرفیتهای هنری در نیروی انتظامی وجود دارد. اگر فرد یا گروهی بهصورت تخصصی مشاوره بدهد، میتواند کارهای بزرگی انجام دهد.»
به نظر شما افزودن بخشهایی با نگاه متفاوت طرحهای هنری در کنار مراسم رژه پلیس چه جایگاهی میتواند داشته باشد؟ با توجه به اینکه پلیس درگیر مسائل گسترده امنیتی و اجتماعی است، آیا لازم نیست فرد یا گروهی با نگاه هنری وارد این فضا شود و ظرفیتهای فرهنگی نیروهای انتظامی را فعال کند؟
خجسته: خوشبختانه ما در حوزه رژههای نظامی یکی از بهترین کشورها هستیم و مراسمهای رژه مسلح را همگان دیدهاند. اما در حوزه هنر، چه در پلیس و چه در بخشهای دیگر، فعلاً بیشتر فعالیتها محدود به ساخت ماکتها و اشکال است.
اما نمایشهای میدانی یا اجرای نمایشهای ویژه با ادوات واقعی که شما در سالها قبل نمونههایی از آن را اجرا میکردید امروز تقریباً وجود ندارد. به دلیل اینکه بخشهای هنری به معاونت اجتماعی ناجا واگذار شده و پلیس، تا جایی که من مطلع هستم، تئاتر مستقل یا ساختار هنری منسجمی ندارد.
مثل شما معتقدم که این ظرفیت ضروری است. آقای رادان فردی با نگاه باز، خوشفکر و روشنبین هستند و در دیدارهایی که داشتیم، از چنین ایدههایی استقبال میکردند. به نظرم باید این موضوع به صورت رسمی به ایشان پیشنهاد شود.در دانشگاه علوم اسلامی هم میزهای مختلفی طراحی شده، از جمله میز هنر، اما وجود یک مشاور هنری حرفهای که این مسیر را پیگیری کند بسیار ضروری است. امیدوارم این اتفاق رخ بدهد.
سرهنگ خجسته در آخر گفتگو با رکنا توضیحاتی درباره پیشینه فعالیتهای هنری در نیروی انتظامی و گفت که «بسیاری از نیروهایی که امروز در حوزه سینما و تلویزیون فعالیت میکنند، کار خود را از تئاتر پلیس آغاز کردند. اجازه میخواهم از سرهنگ حسین سوادکوهی نام ببرم؛ فردی که همراه من دوره کارشناسی ارشد تئاتر را گذراند و از بنیانگذاران اصلی تئاتر پلیس و جشنواره تئاتر پلیس بود و سالها مسئولیت برگزاری این جشنواره را بر عهده داشت.»
«در کنار او، افرادی مانند فرحی، شهریار پارسی، جان قادری و آقای شاهمحمدی نیز نقش مهمی در حوزههای مختلف همچون سینما، هشدارهای پلیسی و تولید آثار هنری مرتبط ایفا کردند. تمامی این فعالیتها از دل همان جریان تئاتری اولیه در پلیس شکل گرفت و به مرور تبدیل به یک مسیر مشخص و حرفهای شد.»
سرهنگ خجسته با ابراز تأسف از توقف این روند گفت: «متأسفانه با بازنشسته شدن بسیاری از افراد باتجربه، بخشی از فعالیتها متوقف شد. هرچند نمیخواهم بگویم این مسیر کاملاً متکی به افراد بود، اما واقعیت این است که برخی دوستان جدید که در مسئولیتها قرار گرفتند، دیگر حمایت لازم را از این جریان نکردند. بسیاری از نیروهای جوان ما که در دانشگاه پلیس آموزش دیده بودند و بعدها در حوزههایی مانند شبکه، موسیقی، نقاشی و رشتههای هنری دیگر فعالیت کردند، ناچار شدند مسیر خود را در حوزههای غیرسازمانی ادامه دهند؛ در حالی که امروز تعداد زیادی از آنها افراد شاخص این عرصهها هستند.»
او در پاسخ به پرسشی درباره ارتباط میان نمایش، رژههای نظامی و جلوههای بصری نیروهای مسلح در دیگر کشورها توضیح داد: «در بسیاری از کشورها، نمایشهای نظامی با نظم حرکتی و جلوههای دیداری ویژه اجرا میشود و بخشی از هویت ملی و اقتدار آنها را به نمایش میگذارد. نمونههایی که اشاره کردید از جمله رژههای مرزی پاکستان و هند سالهاست که به یک نمایش منحصربهفرد تبدیل شده و حتی در دورههای تنش هم ادامه دارد.»
«در دوره فعالیت من در نیروی انتظامی، یکی از دغدغههای ما نیز طراحی چنین نمایشهای بصری و جذابی بود. یکی از تیمساران ما که به کره جنوبی سفر کرده بود، پس از بازگشت از یک اجرای نمایشی ویژه در آن کشور تعریف کرد که چگونه برای هر مقام رسمی یک نمایش ترکیبی از نور، صدا، حرکات هماهنگ و روایت تاریخی اجرا میشود؛ نمایشی که به گفته او آنقدر تأثیرگذار بود که بخش زیادی از آن سفر را تحتالشعاع قرار داد.»
ارسال نظر