زباله هایی که در تهران جمع نمی شوند! / چرا مدیریت شهری نظافت پایتخت را رها کرده است؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، هر روز صبح که از خانه بیرون می‌روی، احتمالا نگاهت به زباله‌هایی می‌افتد که در کوچه‌ها و خیابان‌های فرعی، بی‌صدا و بی‌توجه رها شده‌اند؛ زباله‌هایی که حضورشان بیش از آنکه نشانه بی‌مبالاتی مردم باشد، یادآور روزهایی است که از آخرین نوبت جمع‌آوری‌شان گذشته است.

انبوه ته‌سیگارهایی که پای درخت‌ها جا خوش کرده‌اند، بعید است تنها در فاصله چند ساعت، از زمان جاروکشی خیابان تا بیدار شدن شهر، چنین تصویری ساخته باشند. این زباله‌ها قصه کوتاهی ندارند؛ قصه‌ای طولانی از نظافت ناتمام و رسیدگی‌ای که به موقع انجام نشده است.

همچنین در جلسات مختلف، اعضای شورای شهر تهران بارها و به‌صراحت نسبت به ضعف در جمع‌آوری زباله و افت محسوس نظافت شهری در این دوره از مدیریت شهری به شهرداری تذکر داده‌اند؛ اما با وجود این هشدارها، وضعیت در بسیاری از محله‌ها تغییری نکرده است.

پرسش جدی اینجاست که چرا مدیریت شهری فعلی این مسئله بدیهی و روزمره را رها کرده و توجهی به نظافت شهر ندارد؛ منظری که شهروندان هر روز با آن روبه‌رو هستند و در کنار آسیب به چهره شهر، زمینه‌ساز شیوع بیماری‌ها، آلودگی‌های زیست‌محیطی و افزایش مشکلات بهداشتی برای مردم می‌شود.

جدا از این موارد، به نظر می رسد اگر عزم شهرداری در این زمینه راسخ بود، همچنان در کف خیابان های شهر، تصاویری از برچسب های تبلیغاتی دیده نمی شد. برچسب هایی که شماره تماس آن شرکت یا کسب و کار روی آن وجود دارد و می توان به راحتی، کسب و کار متخلف را شناسایی و جریمه کرد؛ ولی خبری از این کارها نیست!

البته نقش شهروندان را نمی‌توان نادیده گرفت؛ اما پرسش ساده است؛ یک کاغذ فیش خرید چقدر وزن دارد که نتوان آن را تا نزدیک‌ترین مخزن زباله نگه داشت؟ یک ته‌سیگار چقدر سنگین است که همان‌جا رها و زیر پا له شود؟ شهر، آینه رفتارهای روزمره ماست و هر بی‌توجهی کوچک، خیلی زود به یک تصویر بزرگ و آزاردهنده تبدیل می‌شود.

راه‌حل، روشن و تکرارشونده است؛ آموزش، آموزش و باز هم آموزش. آموزش از سنین پایین، از مدرسه، از جایی که شهرداری و آموزش‌وپرورش باید دست در دست هم بدهند تا احترام به شهر به یک عادت بدل شود، نه یک توصیه مقطعی. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود این وضعیت، روزی به‌ویژه در تهران، به حداقل برسد.

در کنار آموزش، شهرداری‌ها نیز وظیفه‌ای غیرقابل چشم‌پوشی دارند؛ پیگیری دقیق نظافت شهر، استفاده از روش‌های نوین جمع‌آوری زباله و کنار گذاشتن شیوه‌های فرسوده‌ای که سال‌هاست پاسخگوی نیاز این کلان‌شهر نیستند.

از سوی دیگر، برخورد با تخلفات هم نباید نمادین باشد؛ جریمه ریختن زباله از خودرو باید جدی گرفته شود و پلیس راهور در این مسیر با قاطعیت بیشتری عمل کند، چرا که قانون، زمانی اثرگذار است که اجرا شود.

در نهایت، اگر قرار است شهری تمیز داشته باشیم، سهم هرکدام از ما مشخص است. شهر با شعار تمیز نمی‌شود؛ با آموزش مستمر، نظارت جدی و مسئولیت‌پذیری شهروندان جان می‌گیرد. تا وقتی زباله را مشکل دیگری بدانیم و نه بخشی از رفتار روزمره خودمان، همین تصویر تکراری هر صبح پیش چشممان خواهد بود؛ اما اگر هرکدام، از مدیر شهری تا شهروند عادی، قدمی کوچک اما واقعی برداریم، تهران می‌تواند نفس بکشد و تمیزی از یک مطالبه همیشگی، به یک عادت عمومی تبدیل شود.