فیلم / تهران و کرج بی بارش ترین شهرهای ایران / بحران آب در پایتخت هنوز فریاد می کشد ! + نمودار بارش ها و دلایل

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سامانه بارشی اخیر در برخی نقاط کشور با ثبت مقادیر سنگین و حتی حدی همراه بود، اما بررسی داده‌های بارش و وضعیت منابع آب نشان می‌دهد کلان‌شهرهای پرجمعیت، از جمله تهران و کرج، عملاً از اثر این سامانه بی‌بهره مانده‌اند.

بارش ناچیز در قلب جمعیتی کشور

بر اساس آمار رسمی، میزان بارش سامانه اخیر (۲۴ تا ۲۸ آذر) در تهران، کرج و بسیاری از استان‌های نیمه غربی و شالغربی بسیار ناچیز، حتی کمتر از چند میلی‌متر، و در برخی نقاط نزدیک به صفر بوده است. این مناطق، با بیشترین تمرکز جمعیتی و مصرف آب شرب، به دلیل دریافت نکردن بارش مؤثر، همچنان با تنش آبی جدی مواجه‌اند.

داده‌های بارش تا پایان ۲۸ آذر ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که سامانه اخیر، اگرچه از نظر شدت و ثبت مقادیر حدی قابل توجه بود، اما توزیع مکانی نامتوازن آن مانع از بهبود وضعیت منابع آب در بخش بزرگی از کشور، به ویژه کلان‌شهرها، شده است. این سامانه عمدتاً ماهیتی جنوب‌محور و رگباری داشت و بارش‌ها تنها در پهنه‌ای محدود متمرکز شدند.

دامنه گسترده بارش؛ از حدی تا ناچیز

حداکثر بارش ثبت‌شده در این سامانه حدود ۱۳۵ تا ۱۳۶ میلی‌متر بود.حداقل بارش در برخی مناطق کمتر از یک میلی‌متر گزارش شده است.

بیشترین ناهنجاری مثبت نسبت به متوسط بلندمدت از +۴۰۰ درصد عبور کرده، در حالی که ناهنجاری منفی در بخش‌هایی از کشور تا ۷۰ تا ۸۰ درصد کمتر از نرمال بوده است.

این اختلاف شدید نشان می‌دهد که رخداد اخیر، بیشتر بازتاب تمرکز و نابرابری بارش‌هاست و نشانه‌ای از بهبود فراگیر شرایط اقلیمی به شمار نمی‌آید.

تصویر کلی استان‌ها

تنها حدود ۵ تا ۶ استان بارش خوب تا بسیار خوب دریافت کردند.بیش از نیمی از استان‌ها (۱۸ تا ۲۰ استان) همچنان با کسری بارش مواجه‌اند.

۷ تا ۸ استان عملاً از سامانه اخیر بهره‌ای نبرده و بارش مؤثر دریافت نکرده‌اند.

تهران، کرج و کلان‌شهرها؛ بیرون از دایره بارش

وضعیت کلان‌شهرها به ویژه تهران و کرج نگران‌کننده است. این مناطق که بیشترین تمرکز جمعیتی و مصرف آب را دارند، بارش بسیار ناچیز دریافت کرده‌اند و عملاً خارج از پهنه اثر بارش‌های مؤثر قرار گرفته‌اند.

بارش زیاد، الزاماً آب پایدار نیست

کارشناسان منابع آب تأکید می‌کنند که بارش‌های شدید و کوتاه‌مدت، بخش عمده‌ای از رواناب و سیلاب را ایجاد کرده و سهم محدودی در افزایش ذخایر پایدار آب داشته است. بنابراین ثبت اعداد بزرگ بارش در برخی نقاط نباید به‌عنوان نشانه کاهش تنش آبی یا بهبود امنیت آب شرب تلقی شود.

مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز؛ حلقه مفقوده امنیت آب کشور

در کنار ناهماهنگی مکانی بارش‌ها و تداوم کسری منابع آب، کارشناسان معتقدند یکی از ضعف‌های ساختاری مدیریت آب در کشور، فاصله زیاد تا تحقق مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز است. رویکردی که می‌توانست نقش کلیدی در مهار سیلاب، افزایش نفوذ آب، تغذیه آبخوان‌ها و کاهش تنش آبی ایفا کند.