لمس مرگ؛ سرنخ‌ هایی از تماس زندگان با مردگان 18 قرن پیش

به گزارش رکنا، محققان به تازگی پرده از راز جذاب و حیرت‌آوری درباره مراسم تدفینی که نزدیک به دو هزار سال پیش انجام می‌شده، برداشته‌اند. حدود ۱۸۰۰ سال پیش در منطقه‌ای از بریتانیا که تحت سلطه رومی‌ها قرار داشت، افراد مسئول آماده‌سازی اجساد برای خاکسپاری، از خمیری شبیه به گچ استفاده می‌کردند و این خمیر را روی اجساد پخش می‌کردند. آنچه جالب است، این است که اثرانگشت‌هایی روی اجساد باقی مانده که هنوز هم قابل تشخیص است.

بر اساس یافته‌های باستان‌شناسان، این شواهد تازه کشف‌شده به‌طور مستقیم به روش‌های تدفین در قرون سوم و چهارم میلادی ارتباط دارد و اطلاعاتی تازه از این سنت‌ها را ارائه می‌دهد.

چرا از گچ برای اجساد استفاده می‌شد؟

پژوهشگران پروژه "دیدن مردگان" در دانشگاه یورک بر روی روش اسرارآمیز به‌کارگیری گچ مایع برای پر کردن تابوت‌های سنگی و سربی افرادی که در دوران امپراتوری روم در منطقه یورکشایر زندگی می‌کردند، تحقیق می‌کنند.

گچ، یکی از مواد معدنی بر پایه کلسیم، نقش مهمی در ساخت و سازهای باستانی مثل گچ‌کاری و سیمان‌کاری داشته است. زمانی که گچ حرارت داده شده و با آب ترکیب می‌شود، به مایعی قابل ریختن تبدیل می‌شود. وقتی این مایع روی جسد ریخته می‌شد، بعد از سخت شدن، یک لایه محافظتی یا قالب از بدن متوفی به جا می‌گذاشت که شباهت زیادی به قالب‌های کشف‌شده در منطقه باستانی پمپئی دارد.

تاکنون، حداقل ۷۰ جسد که با گچ مایع پوشانده شده‌اند، در یورکشایر شناسایی شده است. در دهه ۱۸۷۰ میلادی، یک تابوت سنگی در این منطقه یافت شد که تاکنون به طور دقیق مطالعه نشده بود. اما بررسی‌های اخیر، اطلاعات جدیدی درباره روش اعمال گچ مایع به دست آورده است: این گچ با دست فردی پخش شده بود.

روش انجام کار

مورین کارول، باستان‌شناس رومی از دانشگاه یورک و سرپرست این پروژه، درباره این کشف گفت: «زمانی که ما پوشش گچی را بلند کردیم و شروع به تمیز کردن و اسکن سه‌بعدی کردیم، متوجه آثار دست و انگشتان شدیم و واقعاً شگفت‌زده شدیم. این نشانه‌ها تا پیش از این مشاهده نشده بودند و هیچ‌کس قبلاً این لایه گچی را از تابوت جدا نکرده بود.»

کارول توضیح داد که تاکنون تصور می‌شد گچ مایع ابتدا تا دمایی نزدیک به ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد گرم شده و سپس روی جسد ریخته می‌شد. اما شواهد جدید نشان می‌دهد که ماده گچی در واقع بیشتر شبیه به یک خمیر نرم بوده و یک فرد آن را با دست بر روی جسد پخش می‌کرده است. این خمیر تا لبه‌های تابوت مالیده شده بود و تا زمانی که محققان پوشش را جدا نکرده بودند، اثر انگشت‌ها قابل مشاهده نبودند.

به گفته کارول، این اثرات دست، به نوعی نشانی ملموس از رابطه نزدیک و مستقیم رومی‌ها با مردگانشان است. او خاطرنشان کرد: «این آثار گواه روش‌هایی منحصر به فرد هستند که در هیچ تدفین دیگری از دوران روم مشاهده نشده است. تاکنون چنین نشانه‌هایی که به این وضوح وجود داشته باشد، دیده نشده بود.»

این آثار دست می‌توانند سرنخ‌های بیشتری از افرادی که متوفی را دفن کرده‌اند، بدهند. به‌طور مثال، شاید مشخص شود که آیا این مراسم توسط یک شخص حرفه‌ای انجام شده یا اینکه یکی از اعضای خانواده متوفی در این کار نقش داشته است.

کارول در پایان امیدوار است که بتوان از این اثرات دست، نمونه‌های بالقوه‌ای از DNA استخراج کرده و مورد بررسی قرار داد.