اروپایی ها صلاحیت استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک را ندارند/ تلاش‌های وزارت خارجه برای کمک به غزه و توقف نسل‌کشی

اسماعیل بقائی ، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه ششم مرداد )‌ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.

وی گفت: به موازات ادامه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و کرانه باختری و نسل‌کشی در فلسطین اشغالی کماکان مهم‌ترین موضوع منطقه‌ای و بین‌المللی است. 

بقائی ادامه داد:‌ در هفته گذشته وزارت خارجه رایزنی‌هایی را صورت داد برای اجماع منطقه‌ای و بین‌المللی برای کمک رسانی فوری به مردم غزه و توقف نسل‌کشی در فلسطین اشغالی و وزیر خارجه با تعداد زیادی از کشورهای منطقه و بقیه کشورهای اسلامی صحبت کرد. با مقامات سازمان همکاری اسلامی و تلاش داریم یک نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی برای چاره‌اندیشی در خصوص اقدام جهت توقف جنایات و کمک رسانی فوری به مردم فلسطین برگزار کنیم.

جنایت جنگی درغزه آشکار است 

سخنگوی وزارت خارجه گفت: آنچه در غزه رخ می‌دهد بی‌سابقه است و یک جنایت جنگی آشکار است آنچه در غزه می‌گذرد.

تحولات قفقاز مطرح است صلح و حل و فصل اختلافات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان

سخنگوی وزارت خارجه درباره قفقاز گفت: در موضع ما درباره تحولات قفقاز تغییری ایجاد نشده است. دو موضوع در تحولات قفقاز مطرح است صلح و حل و فصل اختلافات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و همواره بر تصریح در امضای توافق صلح تأکید کردیم و گفتیم تطویل این روند مفید نیست و می‌تواند به شکل گیری مجدد تنش در منطقه منجر شود و به همین خاطر دو کشور را ترغیب کرده و می‌کنیم که این موضوع را به صورت جدی پیگیری کنند.

وی گفت:‌درباره مسیرهای ترانزیتی و حمل و نقلی از ایجاد مسیرهای مواصلاتی حمایت کردیم معتقدیم موضوع مهمی از حیث کمک به توسعه اقتصادی کشورهاست و موافق هستیم با گسترش این مسیرها. نکته‌ای که همیشه تأکید کردیم این است که این طرح‌ها و گسترش مسیرهای مواصلاتی نباید مغایر با حاکمیت ملی دولت‌ها و تمامیت سرزمینی و نباید به هیچ عنوان موجب تغییر در ژئوپلیتیک منطقه شود.

بقائی افزود: حضور بازیگران دیگر را به نفع امنیت منطقه نمی‌دانیم. شایعات مطرح شده درباره مشارکت برخی طرف های فرامنطقه‌ای در روندهای مرتبط با قفقاز جنوبی از سوی بازیگران ذیربط رد شد. این موضوع را با دقت رصد کرده و با هر دو کشور در ارتباط نزدیک هستیم.

اروپایی ها صلاحیت استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک را ندارند

بقایی  درباره اخبار منتشر شده در خصوص تمدید قطعنامه 2231 و نشست استانبول بیان کرد: در این نشست درباره موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها صحبت شد. تأکید کرده و باز هم تأکید می‌کنیم طرف‌های اروپایی صلاحیت استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک را ندارند و مواضع خود را به اطلاع این کشورها رسانده‌ایم.

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره مکانیسم ماشه بیان کرد: تأکید کرده‌ایم این ابزار کارایی ندارد و طرف‌های اروپایی اعتبار قطعنامه 2231 را زیر سؤال بردند. در صورت استفاده از این سازوکار ایران پاسخ خواهد داد و امیدواریم طرف‌های مقابل متوجه مخاطرات باشند و از پیچیده‌تر کردن این موضوع پرهیز کنند.

اقدام تروریستی در زاهدان کاملا آشکار بود

وی درباره اقدام تروریستی در شهر زاهدان که سؤال خبرنگار راشاتودی بود، اظهار داشت: این یک اقدام تروریستی کاملا آشکار بود و سابقه هم دارد. در اینکه رژیم صهیونیستی از گروه‌های تروریستی ضد ایرانی حمایت کرده و تأمین مالی می‌کند و در اختیار آن‌ها کمک‌های متعدد می‌گذارد، تردیدی نیست و هدف هم ایجاد ناامنی در ایران و مخدوش کردن امنیت شهروندان ماست.

بقائی افزود: این اقدام تروریستی محکوم است و نهادهای انتظامی و امنیتی ما عوامل و بانیان این جنایت را شناسایی و مجازات خواهند کرد.

اعلام خروج آمریکا از یونسکو 

وی درباره اعلام خروج آمریکا از یونسکو هم گفت: بنا به ادعای خودشان به دلیل اتخاذ سیاست‌های تفرقه برانگیز و حمایت از فلسطین و مخالفت با اسرائیل از این سازمان خارج شدند. این سومین بار است که آمریکا از یونسکو خارج می‌شود و ادامه روندی است که دولت آمریکا در قبال سازمان‌های بین‌المللی اتخاذ کرده است.

بقائی ادامه داد: اعلام اینکه آمریکا از یونسکو خارج می‌شود به دلیل حمایت یونسکو از فلسطین در شرایطی که نسل‌کشی وحشتناک در حال وقوع است این اقدامات باعث جری شدن رژیم صهیونیستی و ترغیب به کشتار بیشتر می‌شود و این اقدام هیچ توجیهی ندارد.

درباره مذاکرات هسته‌ای برنامه‌ای نداریم 

وی درباره اظهارات ویتکاف مبنی بر اینکه مذاکرات با ایران درباره موضوع هسته‌ای به مسیر خود باز خواهد گشت و اینکه آیا قرار است مذاکراتی به زودی صورت بگیرد؟ اظهار داشت: همانطور که قبلا نیز گفتم در این زمینه برنامه‌ای نداریم و هر وقت منافع ایران اقتضا کند، تصمیم می‌گیریم و اعلام می‌کنیم.

بقایی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه فرانسه که از شرط این کشور برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین سخن گفته و عنوان کرده که کشورهای عربی باید حماس را محکوم ‌کنند ، گفت:‌ کشورهای اروپایی باید نسبت به فجایعی که در حال وقوع در فلسطین است پاسخگو باشند.

۶۰ هزار انسان بی گناه شهید و ۱۶۰ هزار نفر زخمی شدند

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: یکی از دلایل شکل گیری روندی که منتج به نسل‌کشی در غزه شده برخوردهای دوگانه و رویکردهای گزینشی و ناعادلانه در خصوص مسئله فلسطین اشغالی است، اینکه قربانی را به جای متجاوز بنشانند، تشویق کننده طرف متجاوز است که به اقدامات خود ادامه دهد.

وی ادامه داد: کسانی که در غزه از گرسنگی و بیماری و جراحت‌های ناشی از بمباران‌ها کشته شدند اعضای حماس نیستند، مردم فلسطین هستندو ۶۰ هزار انسان بیگناه تا الان به شهادت رسیده‌اند و ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار نفر زخمی شده‌اند و غزه به مکان غیرقابل سکوت تبدیل شده است و آنگونه که اعلام شده حداقل ۴۰ سال برای آواربرداری طول می‌کشد.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد:‌ همه مختصات لازم برای شکل گیری یک دولت را از بین می‌برید و ادعا می‌کنید به دنبال شناسایی دولت فلسطین هستید. برای شکل گیری یک دولت نیاز به سرزمین داریم و اندک سرزمین باقی مانده به سرزمین سوخته تبدیل شده و نیاز به مردم داریم که همگی در معرض نسل‌کشی هستند و نیاز به حاکمیت و حکومت هستند که به آن قائل نیستید.

بقائی خاطرنشان کرد: مادامی که طرف‌های اروپایی رویکرد عادلانه‌ای را در قبال مسئله فلسطین اتخاذ نکرده و یکسویه از یک رژیم نژاد پرست حمایت کنند شاهد توفیق در حل این مسئله نخواهیم بود.

بقائی در پاسخ به سوال دیگری درباره غنی‌سازی در ایران بیان کرد: ادامه برنامه هسته‌ای ایران به شمول غنی‌سازی خیلی روشن است. 

وی همچنین گفت:‌ درباره وضعیت تأسیسات هسته‌ای بعد از حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی، منتظر دریافت گزارش‌های مربوطه از سوی سازمان انرژی اتمی هستیم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین گفت: درباره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کماکان طرف موافقتنامه‌های پادمان هستیم و قرار است یک شیوه‌نامه جدید با آژانس تعریف کنیم با در نظر گرفتن مصوبه مجلس شورای اسلامی که برای ما الزام آور است که ببینیم به چه نحو همکاری‌ها را ادامه دهیم .

یکی از مقامات آژانس به ایران سفرمی کند

ظرف دو هفته آینده یکی از مقامات آژانس به ایران سفر و قرار است در آن سفر درباره مباحث فنی بحث کنیم.

وی همچنین درباره سفر پزشکیان به افغانستان گفت: برنامه‌ای برای سفر رئیس‌جمهور به افغانستان به ما ابلاغ نشده است و آنچه عنوان شد تأکید ایشان بر حسن همجواری و برادری با افغانستان به عنوان کشور مسلمان و دارای علقه‌های تاریخی بود و بیان شد در صورت شکل‌گیری تمهیدات مناسب و متناسب و مقدمات لازم این موضوع (سفر) قابل بررسی است.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار صدای افغان درباره شناسایی حکومت سرپرست افغانستان از سوی ایران گفت: برخی کشورها این کار را انجام دادند. موضوع شناسایی یک تصمیم حاکمیتی است که کشورها براساس منافع و مصالح خود تصمیم گیری می‌کنند و ما احترام می‌گذاریم.

بقائی اضافه کرد: با افغانستان‌ تماس‌ها و مراودات زیادی در زمینه‌های مختلف داریم و مصمم هستیم به تماس‌ها و ارتباطات مفید ادامه دهیم و در خصوص موضوع شناسایی هر زمان به جمع بندی برسیم اعلام خواهیم کرد.

رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسیم

وی درباره گفت‌وگوی تلفنی عراقچی با امیرخان متقی هم بیان کرد: این گفت‌وگو در ادامه تماس‌هایی است که وزیر خارجه در موضوع غزه انجام داد. تلاش وزارت خارجه این است که حداقل در سطح سازمان همکاری اسلامی تحرکی در جهت اقدام حقوقی برای کمک رسانی به مردم غزه صورت بگیرد.

خبرنگاری با اشاره به اظهارات عراقچی درباره رژیم صهیونیستی و اینکه سیاست ما هیچگاه محو اسرائیل از نقشه جهان نبوده از سخنگو پرسید که آیا موضع ایران در قبال این رژیم تغییر کرده؟ که وی پاسخ داد: خیر. سیاست ما اصولی است رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسیم و معتقدیم این رژیم بر مبنای اشغال سرزمین فلسطین بنا شده و مادامی که حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین محقق نشود در منطقه ما آرامش برقرار نخواهد شد و بنا بر گزارش‌های صریح سازمان‌های بین‌المللی موجودیت صهیونیستی الان یک ساختار نژادپرست دارد و از سوی دیگر در حال ارتکاب یک نسل‌کشی آشکار است، ولذا موضع ما اصولی است و هیچ تغییری در این موضع صورت نگرفته است.

وی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: تکلیف رژیم صهیونیستی روشن است و از هر ابرازی برای مظلوم نمایی استفاده می‌کند.

اظهارات ترامپ درباره غنی‌سازی

خبرنگاری با اشاره به اظهارات ترامپ درباره غنی‌سازی و اینکه گفته که اجازه نمی‌دهیم چنین چیزی اتفاق بیفتد،‌ گفت: اجازه دهید درباره مباحثی که برای مصارف داخلی عنوان می‌شود، اظهارنظری نکنم. موضع ما در خصوص موضوع هسته‌ای و غنی‌سازی روشن است و نیاز به تکرار ندارد.

لایروبی اروندرود

 وی درباره لایروبی اروندرود گفت: همکاران در بخش حقوقی وزارت خارجه آماده هستند این موضوع در قالب کمیته‌هایی که مرتبط با عهدنامه الجزایر است پیش ببرند.

استفاده آمریکا از پایگاه آلمانی علیه برخی شهروندان ایرانی

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اینکه دادگاه قانون اساسی آلمان در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵ شکایت دو یمنی را که خواهان توقف استفاده از پایگاه رامشتاین برای حملات پهپادی آمریکا در یمن بودند را رد و اعلام کرد که آلمان مسئولیتی در قبال استفاده آمریکا از پایگاه رای عملیات‌های پهپادی در سایر کشورها ندارد و با توجه به اینکه شواهدی وجود دارد مبنی بر استفاده آمریکا از پایگاه آلمانی علیه برخی شهروندان ایرانی، اظهار داشت: جزییات رای صادره را دوستان حقوقی ما بررسی می‌کنند. این رای از لحاظ حقوقی قابل خدشه است چون به موجب مقررات حقوق بین‌الملل در اختیار گذاشتن سرزمین یا امکانات یک کشور برای استفاده توسط کشور دیگر علیه دولت‌های ثالث منع شده و باعث مسئولیت بین‌المللی دولت ذیربط است. از چند مدت این پایگاه مورد استفاده آمریکا برای اقدامات علیه کشورهای دیگر و در مواردی علیه شهروندان ایرانی بوده است.

وی گفت:‌ این رای از لحاظ حقوقی مخدوش است. کشوری که پایگاه خودش را آگاهانه در اختیار کشور دیگری قرار بدهد برای سازماندهی و اجرای اقدامات تجاوزکارانه علیه کشور دیگر حتما نمی‌تواند از مسئولیت خود شانه خالی کند. به نوعی همدست کشور متعرض محسوب می‌شود. 

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: موضع ما خیلی روشن است و سابقه ما روشن است و از هیچ کوششی برای تحقق حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین فروگذار نکردیم و این حقی است که در حقوق بین‌الملل به رسمیت شناخته شده است.

همه پرسی با مشارکت همه ساکنان فلسطین 

وی ادامه داد: ما کشوری هستیم که از مدت‌ها قبل طرح خیلی روشنی را مطرح کردیم مبنی بر ضرورت برگزاری یک همه پرسی با مشارکت همه ساکنان فلسطین اعم از مسلمان، یهودی و مسیحی و آنچه در چارچوب مظلوم نمایی رژیم صهیونیستی مطرح می‌شود با این طرح سازگار نیست.

بقائی افزود: ظلم پایدار نمی ماند و موجودیتی که بنایش بر اشغال بوده و اصرار دارد بر کشتن انسان‌های بی‌گناه و از بین بردن ساکنان اصلی فلسطین محتوم به شکست است.

ثبت بالغ بر ۱۵۰ صفحه سند در سازمان ملل و سایر سازمان‌های مربوطه 

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره شکایت ایران از رژیم صهیونیستی در مجامع بین‌المللی اظهار داشت: اولین مرحله برای چنین موضوعی مستندسازی جنایات و ثبت مستندات مربوط به تخلف و جنایت بین‌المللی صورت گرفته است و این کار را از همان روزی که تجاوز این رژیم شروع شد انجام دادیم و بالغ بر ۱۵۰ صفحه سند به عنوان مکاتبات که البته ضمائم آن خیلی بیشتر است در سازمان ملل و سایر سازمان‌های مربوطه ثبت کردیم. کمیته‌ای در معاونت حقوقی ریاست جمهوری ایجاد شده و بخش حقوقی بین‌المللی وزارت خارجه در این کمیته نقش و عضویت دارد.

وی گفت: به صورت جدی این موضوع را دنبال می‌کنیم شناسایی مبانی صلاحیتی و سایر ابعاد حقوقی به صورت جدی در دستورکار ما قرار دارد.

وی در پاسخ به سؤالی درباره محل برگزاری نشست ایران و سه کشور اروپایی در استانبول گفت: ترجیح دادیم در استانبول برگزار شود.

بقائی در خصوص ایرانیان خارج از کشور هم اظهار داشت: اداره امور ایرانیان و معاونت کنسولی برای تسهیل بازگشت و رفت و آمد ایرانیان تلاش می‌کنند و وزارت خارجه مجدانه لایحه حمایت از ایرانیان را که در مجلس در حال تدوین است دنبال می‌کند.

بزرگ‌ترین تضمین ما قدرت ماست

سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات تخت‌روانچی در خصوص دریافت تضمین از آمریکا برای عدم حمله به ایران گفت: بزرگ‌ترین تضمین ما قدرت ماست. اما واقعیت این است آمریکا علاوه بر اینکه مرتکب یک جنایت بین‌المللی و نقض فاحش منشور و حقوق بین‌الملل شد ضربه شدیدی را به اصل دیپلماسی و مذاکره زد و این را نباید دست کم گرفت.  

وی گفت: بی‌سابقه است که دو کشور در حین مذاکره و در حالی که برای دور بعدی مذاکره قرار و مدار گذاشتند یک طرف نایبش را تشویق کند به تجاوز نظامی علیه یک کشور و آن هم علیه تأسیسات هسته‌ای صلح آمیز که ۲۴ ساعته تحت نظارت آژانس است و به هیچ عنوان امکان انحراف به سمت تسلیحاتی وجود ندارد.

بقائی بیان کرد: شرط هر مذاکره‌ای تغییر رفتار و نگاه نسبت به اصل مذاکره است. قرار نیست مذاکره ابزاری باشد برای زورگویی و ارعاب طرف مقابل.

وی گفت: مادامی که ما اطمینان حاصل کنیم منافع و مصالح ما از طریق مذاکره تأمین می‌شود حتما در استفاده از دیپلماسی برای این منظور درنگ نخواهیم کرد. 

مجازات اعدام در ایران و گزارش‌های نهادهای حقوق بشری

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال خبرنگار فرانسه درباره مجازات اعدام در ایران و گزارش‌های نهادهای حقوق بشری گفت: گزارش‌های برخی از نهادهای حقوق بشری در مورد موضوعات مختلف از جمله بحث اعدام تازگی ندارد. تعداد زیادی از کشورها دیدگاه‌های متفاوتی درباره مجازات اعدام دارند و برخی کشورها قوانین خود را اصلاح کردند که مجازات اعدام نداشته باشد.

وی گفت: تعیین مجازات و نوع مجازات طبق حقوق بین‌الملل بر عهده کشورهاست که با توجه به شدت جرائم و موازین قانونی خود درباره نوع مجازات تصمیم بگیرند. مجازات اعدام در قوانین داخلی ایران برای مجموعه‌ای از شدیدترین جرائم در نظر گرفته شده و در برخی کشورها این مجازات در نظر گرفته شده و تلاش قوه قضائیه ما این است که این موارد را با جنایات شدید محدود کند و بعد از طریق مراحل دادرسی عادلانه و تأیید این احکام در دیوان عالی کشور این احکام صادر می‌شود. 

حق‌آبه هیرمند و میدان گازی آرش در دست بررسی است

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره پیگیری حق‌آبه هیرمند و همچنین میدان گازی آرش اظهار داشت: هر دو موضوع در دست بررسی است. بحث حق‌آبه در هر گفت‌وگویی از جمله تماس تلفنی شب گذشته عراقچی با وزیر خارجه حکومت سرپرست افغانستان بحث شد و در هر نشست و گفت‌وگویی با طرف‌های افغانستانی بحث می‌شود.

وی ادامه داد: بحث میدان آرش هم در بخش مرزی و حقوقی وزارت خارجه با طرف‌های کویتی به صورت مستمر در حال پیگیری است.

هیچ مبنای حقوقی برای بازگرداندن این تحریم‌ها وجود ندارد

خبرنگاری درباره واکنش ایران به استفاده اروپا از مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت سؤال کرد که بقائی پاسخ داد: در موعد مقرر درباره هر دو احتمال تصمیم گیری خواهیم کرد. اگر چنین چیزی واقع شود یعنی تحریم‌های شورای امنیت مجددا علیه ایران اعمال شود چون هیچ دلیل و مبنایی نمی‌بینیم، حتما واکنش نشان خواهیم داد.

وی تصریح کرد:‌ هیچ مبنای حقوقی برای بازگرداندن این تحریم‌ها وجود ندارد. تأکید ایران این است که در موعد مقرر موضوع ایران از دستورکار شورای امنیت باید خارج شود و هر چیزی غیر از این از نظر ما غیرقابل پذیرش است.