پسرم انتقامجو شده است

يكي از اختلالات شايع روانپزشكي وسواس است كه حدود سه تا پنج درصد افراد جامعه يعني تقريباً از بين هر 40 نفر يك نفر به اختلال دچار خواهند شد. وسواس كه ميزان ابتلاي آن در ميان زنان و مردان يكسان است بيشتر جنبه فرهنگي دارد.
علت اصلي وسواس ناشناخته است اما علل متعددي مثل وراثت و يا سختگيري‌هاي مادر، در دوره‌اي از رشد كودك در بروز چنين اختلالاتي دخيل است.
به‌طور كلي تعاملي از وراثت و عوامل محيطي منجر به بروز چنين رفتارهايي مي‌شود و عمدتاً شيوه‌هاي غيردارويي و درمان دارويي، از راه‌هاي درمان اين عارضه است اما درمان غيردارويي از اهميت بيشتري برخوردار است. به اين ترتيب كه روان درمان به وسيله درمان‌هاي شناختي –رفتاري و با تمركز روي شناخت‌هاي رفتاري فرد به او تكاليف رفتاري مي‌دهد تا از اين طريق شيوه مواجه‌سازي و يا منع‌پاسخ و بازداري از پاسخ را فراگيرد.
در خصوص احساساتي چون حس انتقامجويي نيز اين نكته حائز اهميت است كه معمولاً افراد در ارتباط با مسائلي كه در زندگي برايشان اتفاق مي‌افتد به شيوه‌هاي متفاوتي رفتار مي‌كنند. براي مثال افرادي كه الگوي مقابله‌اي‌شان منفعلانه است، نمي‌توانند احساسشان را بيان كنند و نمي‌دانند رفتارهاي نامطلوب را چگونه حل و فصل كنند. اگر اين الگوهاي رفتاري مرتباً تكرار شوند و فرد اين توانايي را نداشته باشد كه خواسته‌هايش را به‌طور واضح مطرح كند، بايستي از طريق مراجعه به روانشناس باليني آموزش‌هاي لازم را فراگيرد تا بر اين رفتارهاي نامطلوب غلبه كند.
چنين فردي، اگر در فضايي قرار بگيرد كه دود سيگار آزارش دهد توانايي بيان احساساتش را ندارد زيرا تصور مي‌كند فرد مقابل از او ناراحت مي‌شود و به دليل اعتمادبه‌نفس پائين، ترديد در تصميم‌گيري‌ها و ناتواني در بيان و ابراز خواسته‌ها، دچار خشم و حس انتقام‌جويي مي‌شود. اما فردي كه از الگوي منفعلانه –پرخاشگرانهبرخورداراست،باقرارگرفتندرچنينفضايي،خشموناراحتي خود را به صورت غيرمستقيم ( باز كردن پنجره يا سرفه كردن) نشان مي‌دهد. همچنين فردي كه الگويي پرخاشگرانه دارد به رفتارهاي پرخاشگرانه متوسل مي‌شود و خواسته‌هايش را به صورت پرخاشگرانه منتقل مي‌كند كه در نهايت تأثير منفي بر فرد مقابل مي‌گذارد.
اما بعضي از افراد احساسات، نيازها و خواسته‌هايشان را بدون اينكه به فرد مقابل توهين شود، بيان مي‌كنند، در اين الگو، محور خود فرد است و بحث اصلي خود دوست داشتن مطلوب است، فرد خودش را دوست دارد، از واژه من، بسيار استفاده مي‌كند و خواسته‌اش را محترمانه مطرح مي‌كند. اين الگو، از الگوهاي رفتاري پسنديده به‌شمار مي‌رود.