داروهای مسکن؛ دشمن پنهان سردردهای شما!

به گزارش رکنا، به نظر می‌رسد که مصرف برخی داروهای مسکن به جای کاهش درد، می‌تواند به تشدید سردرد منجر شود.

سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو به‌عنوان یک پدیده پزشکی شناخته شده است. خبر خوب این است که این مشکل معمولاً پس از تشخیص قابل درمان می‌باشد.

در بریتانیا، بیش از ۱۰ میلیون نفر به طور مرتب سردرد را تجربه می‌کنند، به طوری که از هر ۲۵ مراجعه به پزشک عمومی، یکی مربوط به سردرد است. خوشبختانه اکثر این سردردها معمولاً بی‌خطر بوده و نشانه مشکل جدی نیستند.

برخلاف نگرانی عمومی از احتمال تومور مغزی، بسیار به ندرت چنین بیماری‌ای باعث ایجاد سردرد می‌شود؛ کمتر از یک درصد از افرادی که از سردرد رنج می‌برند، دچار تومور مغزی هستند.

عوامل مختلف سردرد و نقش پزشکان

دلایل متعدد سردرد پزشکان را وادار می‌کند تا دقیقاً شرایط بیمار را بررسی کرده و به‌نوعی نقش کارآگاه را بازی کنند. نیاز است که گزارش‌های بیمار و معاینات بالینی انجام شود و در برخی موارد، افراد به متخصصان ارجاع داده می‌شوند.

تشخیص این که یک سردرد ناشی از مشکل جدی است یا صرفاً یک ناراحتی بی‌ضرر، اغلب چالش‌برانگیز است. حتی اگر سردرد خوش‌خیم باشد، می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کرده و نیاز به مراقبت داشته باشد.

انواع درمان و مراقبت‌های مرتبط با سردرد

درمان سردرد به نوع آن بستگی دارد. به‌عنوان مثال، میگرن ممکن است به وسیله داروهایی چون ضدتهوع‌ها یا مسدودکننده‌های بتا درمان شود. سردردهایی که مربوط به اضطراب یا افسردگی باشند نیز ممکن است با تمرکز بر سلامت روان بهبود یابند.

علاوه بر این، تغییرات در سبک زندگی از جمله رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به کنترل سردردهای مزمن کمک کند.

سردرد ناشی از مصرف مداوم مسکن‌ها

با این حال، پزشکان گاهی سردردهایی را مشاهده می‌کنند که با استفاده طولانی مدت از مسکن‌ها در ارتباط‌اند. بیمارانی که به مدت سه ماه یا بیشتر به طور مکرر مسکن مصرف کرده‌اند، ممکن است دچار سردردهایی شوند که پس از مصرف دارو آغاز شده یا تشدید یافته‌اند.

چنین مواردی می‌تواند در افراد مبتلا به میگرن، سردردهای تنشی یا حتی کسانی که به دلیل مشکلات دیگری مانند کمردرد یا درد مفاصل مسکن مصرف کرده‌اند، دیده شود. در برخی موارد، افراد ممکن است به مصرف بیش از یک نوع دارو روی آورند و به یک چرخه معیوب وارد شوند که درک آن دشوار است.

سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو

این نوع سردرد، که به‌عنوان سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو شناخته می‌شود، تقریباً ۱ تا ۲ درصد افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و زنان به نسبت سه تا چهار برابر بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.

عامل اصلی ایجاد این مشکل اغلب خود مسکن‌ها هستند. برای مثال، داروهای حاوی کدئین که برای کاهش دردهای شدید استفاده می‌شوند، در کنار فوایدشان می‌توانند عوارض جانبی‌ای مانند یبوست، خواب‌آلودگی، تهوع، توهم و سردرد داشته باشند.

نقش مسکن‌های رایج در ایجاد سردرد

حتی داروهای معمولی مانند پاراستامول و NSAIDها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) نیز ممکن است موجب تشدید سردرد شوند. برخی داروها ترکیبی از پاراستامول و یک ماده افیونی، مانند داروی کو-کدامول هستند.

اگرچه پاراستامول به‌طور کلی ایمن و مؤثر است، اما مصرف بیش از مقدار توصیه شده یا استفاده بیش از حد از این دارو می‌تواند منجر به عوارض جدی، از جمله نارسایی کبد شود. مطالعات نشان داده‌اند که حتی مصرف منظم پاراستامول نیز در برخی افراد می‌تواند سردردهای مداوم ایجاد کند.

مصرف بیش از حد دیگر داروها

تریپتان‌ها، داروهای مورد استفاده برای کنترل میگرن، مثالی دیگر از داروهایی هستند که با مصرف بیش از حد می‌توانند سردرد ایجاد کنند. این اصطلاح ممکن است به اشتباه معنای سوءمصرف دارو یا مصرف دوزهای بالاتر از حد مجاز را ارائه دهد، اما در بسیاری از موارد، بیماران حتی بدون مصرف بیشتر از حد توصیه شده سردرد را تجربه می‌کنند.

اهمیت مشاوره با پزشک

مسکن‌هایی که به مدت ۱۵ روز یا بیشتر در ماه استفاده شوند، می‌توانند زمینه‌ساز سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو گردند. در مورد مواد افیونی، این اثر حتی با مصرف کمتر از این مقدار نیز ممکن است ایجاد شود.

برای جلوگیری از عوارض، مشورت با پزشک در صورت نیاز به مصرف مسکن‌های مداوم، امری ضروری است. حساسیت فردی نقش زیادی در احتمال بروز این نوع سردرد دارد.

درمان و مدیریت سردرد ناشی از دارو

درمان این نوع سردرد شامل کاهش تدریجی داروها تحت نظر پزشک و در نهایت قطع کامل آن‌ها است. بیماران ممکن است نگران باشند که کاهش مصرف دارو منجر به تشدید درد شود، اما نظارت و همراهی پزشکان می‌تواند آن‌ها را در این مسیر یاری دهد.

اگر به طور مداوم بیش از ۱۵ روز در ماه سردرد دارید، مراجعه به پزشک ضروری است. یادداشت‌برداری منظم از علائم و جزئیات روزانه نیز می‌تواند به تشخیص دقیق کمک کند.

در حالی که علت دقیق ارتباط مصرف مسکن‌ها و تشدید سردرد کاملاً روشن نیست، آگاهی از این موضوع و مشاوره پزشکی می‌تواند از بسیاری از مشکلات پیشگیری کند. متأسفانه، برخی از بیماران تنها پس از ترک کامل مسکن‌ها متوجه می‌شوند که علت سردردهایشان همان داروهایی بود که به طور مداوم مصرف می‌کردند.