روز جهانی کودک: نگاهی به تاریخ 20 نوامبر + جزئیات کامل

  به گزارش رکنا، کودکان به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌های آینده جوامع، دارای حقوقی هستند که باید از سوی خانواده‌ها و جامعه به رسمیت شناخته و محترم شمرده شود. روز جهانی کودک فرصتی است برای تأکید بر اهمیت حقوق کودکان و آشنایی بیشتر با دنیای زیبای آنها. این روز نخستین بار در سال 1954 میلادی توسط ایالات متحده پیشنهاد و اجرا شد. طبق مصوبه سازمان ملل متحد، هر کشور روز مشخصی را به نام کودک انتخاب کرده و هر ساله با هدف یادآوری مسائل کودکان آن را جشن می‌گیرد. در ایران، 16 مهرماه به عنوان روز کودک در نظر گرفته شده است.

نگاهی به تاریخچه روز جهانی کودک

ایده برقراری روزی برای گرامیداشت کودکان به دوره‌های پس از جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد. اما ریشه‌های این ایده به کنفرانس جهانی رفاه کودکان در آگوست 1925، که با حضور نمایندگان 54 کشور در ژنو برگزار شد، باز می‌گردد. این کنفرانس به تدوین یک منشور برای حمایت از حقوق کودکان منجر شد.

به صورت رسمی، برگزاری روز جهانی کودک از سال 1954 آغاز شد، زمانی که مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به پیشنهاد صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) روزی را برای بزرگداشت کودکان تعیین کرد. بدین ترتیب، تاریخ 20 نوامبر به نام روز جهانی کودک نام‌گذاری شد.

اهداف برگزاری روز جهانی کودک

تعیین روزی جهانی برای کودکان اهداف ارزشمندی را دنبال می‌کند، از جمله:

• تشویق کودکان از نژادها، مذاهب و قومیت‌های مختلف برای همدلی، شناخت و احترام به تفاوت‌های یکدیگر.
• توجه دولت‌ها به شادی و رفاه کوچک‌ترین اعضای جامعه.
• ایجاد دسترسی عادلانه کودکان به تحصیلات و فراهم آوردن محیطی آرام و امن برای آنها.

روز جهانی کودک در ایران و جهان

در بیش از 50 کشور جهان، روز اول ژوئن به نام روز جهانی کودک جشن گرفته می‌شود. هرچند، سازمان ملل متحد 20 نوامبر را به این مناسبت اختصاص داده است. با این حال، بسیاری از کشورها تاریخ مخصوص خود را برای گرامیداشت این روز انتخاب کرده‌اند. به عنوان مثال:

• روز کودک در کوبا، روز 23 دسامبر یعنی سومین یکشنبه ماه جولای است.
• لهستان این روز را در اول ژوئن برگزار می‌کند.
• در نیوزلند، این روز به اولین یکشنبه ماه مارچ اختصاص دارد.
• تایوان و هنگ‌کنگ 4 آوریل، بنگلادش 17 مارس، و ترکیه 23 آوریل این روز را گرامی می‌دارند.

تعیین روز جهانی کودک در ایران

در ایران، روز 9 اکتبر به عنوان روز جهانی کودک پیشنهاد شد و با برگزاری جلسه‌ای میان نمایندگان نهادهایی چون وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تأیید رسید. با این حال، تاریخ این روز به 16 مهرماه تغییر یافت و به عنوان روز جهانی کودک در ایران شناخته شد. این تصمیم توسط شورای فرهنگ عمومی کشور تایید و به تقویم رسمی اضافه گردید.

پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک

سازمان ملل متحد در تاریخ 20 نوامبر 1989، پیمان‌نامه حقوق کودک را به تصویب رساند. این پیمان‌نامه حقوق اساسی کودکان را به رسمیت شناخته و بر تأمین نیازهای اولیه آنان تاکید دارد. تاکنون 193 کشور این سند مهم را امضا کرده‌اند و این حقوق در 140 کشور جهان به اجرا درآمده است.

محتویات پیمان‌نامه حقوق کودک

این پیمان‌نامه همه افراد زیر 18 سال را مشمول عنوان «کودک» می‌داند و بر اصول زیر تأکید دارد:

• تساوی در حقوق برای تمام کودکان بدون هیچ تبعیضی.
• در تمامی تصمیم‌گیری‌ها، منافع کودکان باید در اولویت قرار گیرد.
• حق حیات و رشد برای همه کودکان.
• حق ابراز آزادانه عقاید و نظرات کودکان که باید محترم شمرده شود.

این پیمان‌نامه همچنین استفاده از کودکان در منازعات مسلحانه را ممنوع اعلام کرده است.