آیا طنز تلخ نشانه‌ ای از هوش بالای افراد است؟

به گزارش رکنا، مطالعه‌ای تازه نشان داده است که میزان هوش افراد تأثیر زیادی در علاقه‌مندی آن‌ها به طنزهای تلخ و سیاه دارد. پژوهشگران در این مطالعه به این نتیجه رسیدند که علاقه‌مندان به این نوع طنزها معمولاً از ضریب هوشی بالا و پرخاشگری پایین برخوردارند.

بر اساس گزارش گاردین، دانشگاه پزشکی وین تحقیقی را با مشارکت 156 نفر با میانگین سنی 33 سال انجام داد که میزان درک و لذت آن‌ها از مضمون‌های طنز تلخ بررسی شد. در این پژوهش، به شرکت‌کنندگان محتوای کمدی تلخ نشان داده شد و هوش کلامی و غیرکلامی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. علاوه بر این، شرکت‌کنندگان به پرسش‌هایی درباره پیشینه تحصیلی، خلق‌وخوی خود و میزان پرخاشگری شان پاسخ دادند که نتایج قابل‌توجهی به دست آمد.

رابطه میان طنز تلخ و هوش در افراد

در این مطالعه، پژوهشگران طنزهای تلخ مطرح‌شده در اثر مشهور آلمانی به نام «کتاب سیاه» (The Black Book) اثر کارتونیست معروف «اولی استاین» (Uli Stein) را به عنوان نمونه‌ای از این طنزها به شرکت‌کنندگان نشان دادند. برای نمونه، در یکی از کارتون‌ها، سردخانه‌ای به تصویر کشیده شده است که پزشکی روکش جسدی را کنار می‌زند و زنی در کنار او می‌گوید: «بله، این شوهر من است. به هر حال، شما از کدام پودر لباسشویی استفاده می‌کنید؟» یا در کارتون دیگری، مردی سردرگم نشان داده شده است که از تلفن عمومی استفاده می‌کند و صدایی از تلفن می‌گوید: «شما با پاسخگوی خودکار انجمن خودیاری بیماران آلزایمر صحبت می‌کنید. اگر هنوز موضوع موردنظر خود را به یاد دارید، لطفا بعد از شنیدن صدای بوق آن را اعلام کنید.»

در این پژوهش، شرکت‌کنندگان باید جنبه‌های مختلف این طنزها را ارزیابی می‌کردند، مانند اینکه آیا طنز مبتذل یا بی‌مزه تلقی می‌شود، جمله طنز چقدر مناسب است، تا چه حد از شوخی لذت برده‌اند و آیا طنز تازه و نوآورانه بوده است یا خیر.

گروه‌بندی شرکت‌کنندگان بر اساس درک طنز

براساس نتایج، پژوهشگران شرکت‌کنندگان را به سه گروه تقسیم کردند. گروه اول که بیشترین درک و لذت را از طنز تلخ نشان دادند، در آزمون‌های هوش کلامی و غیرکلامی بالاترین امتیازها را کسب کرده بودند، تحصیلات بالاتری داشتند و در آزمون‌های پرخاشگری و خلق‌وخوی منفی امتیازهای کمتری به دست آوردند.

گروه دوم درک متوسطی از طنزهای تلخ داشتند، اما از آن لذت چندانی نبردند. نمرات هوش این گروه متوسط بود و آن‌ها خلق‌وخوی منفی‌تر و سطح پرخاشگری بیشتری نسبت به گروه اول داشتند. گروه سوم نیز، مشابه گروه دوم، درک متوسطی از طنز‌های تلخ داشتند و نمرات هوش متوسط را کسب کردند، اما این گروه به‌طورکلی خلق‌وخوی مثبت‌تر و سطح پرخاشگری متوسطی داشتند.

بازنگری در نظریه‌های پیشین

یافته‌های این تحقیق برخلاف دیدگاه‌های قبلی درباره رابطه پرخاشگری و طنز قرار دارد. برای مثال، در سال 1905، زیگموند فروید، روانکاو معروف، فرضیه‌ای را مطرح کرد که طنز می‌تواند راهی ایمن برای تخلیه امیال جنسی و پرخاشگری سرکوب‌شده باشد. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که این باور تا حد زیادی نامعتبر است و پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: «این تحقیق نشان می‌دهد که احتمالاً این تصور رایج نادرست است که افراد علاقه‌مند به طنز سیاه معمولاً خلق‌وخوی منفی داشته و مستعد رفتارهای سادیستی هستند.»

نتایج این پژوهش در ژورنال علمی Cognitive Processing منتشر شده است.