روز جهانی موزه 18 می / چرا باید به موزه‌ ها سر بزنیم؟

به گزارش رکنا، تصور اشتباه بسیاری از افراد این است که موزه‌ها تنها جایگاه‌هایی برای نگهداری و نمایش آثار قدیمی هستند. اما این مراکز، نقشی بسیار فراتر از آن دارند. در واقع، موزه‌ها به عنوان کانون‌هایی زنده برای آموزش، پژوهش و گفتگو عمل می‌کنند. در ادامه به مناسبت روز جهانی موزه به برخی از نقش‌های مهم موزه‌ها پرداخته‌ایم:

حافظ میراث تاریخی و فرهنگی

موزه‌ها نگهبانان اصلی میراث بشریت هستند. از آثار باستانی تمدن‌های دیرینه گرفته تا هنرهای معاصر، هر اثر به مانند کتابی باز، داستان‌های گذشته را نقل می‌کند و ما را با ریشه‌های تاریخی آشنا می‌کند.

مرکز یادگیری و الهام

با ایجاد برنامه‌های مختلف آموزشی، موزه‌ها نقش فعالی در پرورش کنجکاوی و علاقه به تاریخ، هنر و فرهنگ دارند. فعالیت‌هایی مانند کارگاه‌های آموزشی و نمایشگاه‌های تعاملی، به افراد فرصت می‌دهند تا از نزدیک با دانش تازه آشنا شوند.

محلی برای تعامل و گفتگو

موزه‌ها فرصتی را فراهم می‌کنند تا درباره موضوعات مختلفی چون هنر، تاریخ، محیط زیست و مسائل اجتماعی، گفتگو و تبادل نظر صورت گیرد. این فضاها به درک بهتر دنیا و پذیرش دیدگاه‌های متفاوت کمک می‌کنند.

موزه‌ها؛ محرکی برای رشد و توسعه اجتماعی

توسعه اقتصادی و اجتماعی

موزه‌ها می‌توانند با جذب گردشگران و ایجاد فرصت‌های شغلی در جامعه، مولد رشد اقتصادی باشند. همچنین با ترویج هنرهای بومی و صنایع دستی، آنها نقش برجسته‌ای در حمایت از فرهنگ مردم ایفا می‌کنند.

ترویج صلح و تفاهم

نمایش فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف یکی از ابزارهای موزه‌ها برای تشویق انسان‌ها به احترام به تفاوت‌ها و افزایش تفاهم میان ملت‌ها است.

شعار سالانه؛ راهنمایی برای آینده موزه‌ها

هر ساله، کمیته بین‌المللی موزه‌ها (ICOM) یک شعار جهانی را برای روز موزه اعلام می‌کند و موزه‌ها را تشویق می‌کند تا برنامه‌های خود را بر اساس این محوریت‌ها تنظیم کنند. شعار سال ۲۰۲۵ این است: «آینده موزه‌ها در جوامع سریعاً در حال تغییر».

چالش‌هایی که در برابر موزه‌ها قرار دارد

نگهداری و حفاظت

حفظ و نگهداری آثار تاریخی و هنری به منابع مالی، دانش تخصصی و فناوری پیشرفته نیاز دارد.

دسترسی بهتر

موزه‌ها برای فراهم کردن فرصت بازدید برای همه اقشار جامعه، به ویژه افراد با توانایی‌های خاص، باید تلاش بیشتری را انجام دهند.

فناوری‌های نوین

استفاده از تکنولوژی‌هایی چون واقعیت مجازی و واقعیت افزوده می‌تواند تجربه بازدید را غنی‌تر کند، اما اجرای این فناوری‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتر است.

تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی

با توجه به تأثیرات مخرب تغییرات اقلیمی، موزه‌ها باید استراتژی‌هایی برای حفاظت از میراث فرهنگی اتخاذ کنند.

مشکلات مالی

موزه‌های بسیاری به خصوص در کشورهای در حال توسعه با کمبود بودجه روبرو هستند که مانع اجرای برنامه‌های مناسب می‌شود.