شهدای دانشمند هسته ای چرا مخالف حضور بازرسان آژانس انرژی اتمی در ایران بودند؟

بخشی از گفتگوی فارس با علی‌اکبر متکان ، استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی را بخوانید ؛

سوال : دکتر متکان، شما به عنوان یکی از دوستان نزدیک این شهدا، لطفاً در خصوص ابعاد این واقعه تلخ و جایگاه این عزیزان در دانشگاه و کشور بفرمایید.

متکان: از اینکه فرصتی فراهم شد تا در خصوص این عزیزان صحبت کنم، سپاسگزارم. بله، در روزهایی که شاهد حملات ناجوانمردانه دشمنان ملت ایران به چهره‌های علمی و فرهنگی بودیم، یاد و نام اساتید فرهیخته‌ای که در سنگر علم و فرهنگ به شهادت رسیدند، بیش از همیشه در دل‌ها زنده است. دانشگاه شهید بهشتی، که همواره از مراکز مهم علمی کشور بوده، در ماه‌های اخیر داغ‌دار جمعی از اساتید متعهد و دانشمندان برجسته‌ای است که به جرم تلاش برای پیشرفت علمی و پاسداری از هویت ملی، آماج حملات ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی قرار گرفتند.واقعاً مردم بزرگوار ایران در این مدت با حضور پرشور خود در صحنه‌های مختلف، حماسه‌ای بی‌نظیر آفریدند که نشان از پایداری و وفاداری آنها به انقلاب و ایران اسلامی دارد. ما شاهد بودیم که چگونه ملت ما با بصیرت و هوشیاری، با اینگونه اقدامات خصمانه، برخورد قاطع و شایسته‌ای داشتند.

مقابله با تهدیدات فرهنگی غرب با همت ذوالفقاری 

سوال : لطفاً از خاطرات دوران تحصیل در انگلستان و ارتباط نزدیک خود با شهدای هسته ای و فعالیت‌های فرهنگی آن زمان بگویید و اینکه چگونه این فعالیت‌ها در مقابله با تهاجم فرهنگی غرب نقش داشت؟

متکان: شهید دکتر ذوالفقاری از دوستان بسیار نزدیک و هم‌دوره‌ای من در انگلستان بود. در سال‌های تحصیل در انگلستان، با همکاری اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا، اردوهای فرهنگی و آموزشی متعددی برگزار می‌شد که هدف اصلی آن مقابله با تهدیدات فرهنگی غرب و تقویت هویت ایرانی-اسلامی دانشجویان بود. این اردوها از هفته اول نوروز سال ۱۳۷۵ آغاز شد و در سال ۷۹، مدیریت این اردوی فرهنگی به شهید بزرگوار دکتر ذوالفقاری سپرده شد. ایشان با تجربه و توان مدیریتی خود، برنامه‌های متنوع بسیار موفقی را اجرا کردند و مطمئن هستم اساتیدی که در آن زمان در دانشگاه‌های انگلستان تحصیل می‌کردند، خاطره خوش آن اردوهای فرهنگی نوروزی را به یاد دارند. این اردوها با حمایت مالی نماینده مقام معظم رهبری در انگلستان، مرحوم آقای اژه‌ای( محمد اژه ای )، برگزار می‌شد و جمعیتی حدود ۱۵۰۰ نفر از دانشجویان و خانواده‌های ایرانی در این اردوها شرکت می‌کردند. این تلاش‌ها نشان از عمق دغدغه این عزیزان برای حفظ هویت و ارزش‌های اسلامی-ایرانی در خارج از کشور داشت.

آغاز یک دوستی در دفتر شهید ذوالفقاری 

سوال : ارتباط شما با شهید دکتر مینوچهر و دیگر شهدا چگونه شکل گرفت و چه ویژگی‌های بارزی در این عزیزان مشاهده می‌کردید؟

متکان: دوستی من با شهید دکتر مینوچهر از روز نخست ورودم به دانشگاه در دفتر شهید دکتر ذوالفقاری شکل گرفت و در همان ایام با شهید دکتر شهریاری نیز ارتباط دوستی مستحکمی برقرار شد. شهیدان دکتر مینوچهر و دکتر طهرانچی هر دو فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های معتبر روسیه بودند و هر دو از چهره‌های علمی منحصر به فرد در حوزه‌های تخصصی خود بودند. همچنین ارتباط نزدیکی با شهیدان دکتر عباسی، دکتر شهریاری و دکتر فقهی داشتم. ویژگی برجسته این شهدا اخلاص، اخلاق نیکو و تعهد عمیق آنها به آرمان‌های انقلاب اسلامی و ولایت بود که در تمام فعالیت‌های علمی و فرهنگی‌شان مشهود بود. این ویژگی‌ها باعث شده بود که من در دانشگاه کسی را سراغ نداشته باشم که از شهیدان دکتر مینوچهر، شهریاری و فقهی کوچک‌ترین دلخوری، ناراحتی یا عصبانیتی دیده باشد. روحیه تواضع، فروتنی و گشاده‌رویی از خصوصیات بارزشان بود.

پنج  دانشمند نیمه شب در خانه‌هایشان مورد حمله قرار گرفتند

سوال : شما در صحبت‌هایتان به حضور پنج شهید دانشگاهی اشاره کردید که همگی استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی بودند. آیا این عزیزان سابقه نظامی یا عضویت در نیروهای مسلح را داشتند؟ به نظر شما دلیل هدف قرار گرفتن این دانشمندان برجسته چه بود؟

متکان: این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد. هر پنج شهیدی که از دانشگاه ما مورد هدف قرار گرفتند، چهره‌های آکادمیک و استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی بودند؛ نه نظامی و نه عضو نیروهای مسلح. همانطور که عرض کردم، شهید دکتر ذوالفقاری در یکی از دانشگاه‌های معتبر لندن تحصیل کرده بود و شهیدان طهرانچی و مینوچهر از دانشگاه‌های بسیار معتبر روسیه و دیگر شهیدان (دکتر عباسی، دکتر فقهی و دکتر شهریاری) از دانشگاه امیرکبیر فارغ‌التحصیل شده بودند. تنها گناه این استادان شهید و خانواده‌هایشان، اعتقاد راسخ به مکتب اسلام و وفاداری به نظام جمهوری اسلامی بود.واقعاً باید مشخص شود چرا از یک دانشکده و دانشگاه، پنج  دانشمند واز اساتید برجسته علمی و اخلاق‌مدار به شهادت رسیدند، آن هم در نیمه شب در خانه‌هایشان و بدون محافظ مورد حمله قرار گرفتند، در حالی که پسر شهید ذوالفقاری همراه پدر بود و شهید دکتر مینوچهر هیچگاه حاضر به داشتن محافظ نبود. این نشان از خباثت و ناجوانمردی دشمن دارد که حتی حرمت خانه و خانواده را نیز نگه نمی‌دارد و با ترورهای کور، به دنبال حذف نیروهای ارزشمند علمی کشور است.

نگرانی شهید مینوچهر از مذاکرات هسته‌ای

سوال: نکته بسیار مهمی که در گزارش‌ها به آن اشاره شده، نقش این دانشمندان در مقابله با نفوذ جاسوسان خارجی، به ویژه در حوزه انرژی اتمی است. لطفاً در این خصوص توضیحاتی بفرمایید.

متکان: بله، این موضوع یکی از دلایل اصلی هدف قرار گرفتن این عزیزان بود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به عنوان جاسوس آمریکا و رژیم صهیونیستی عمل می‌کرد، در دولت دوازدهم تلاش داشت تا به این دانشکده ورود کند. اما این اساتید شهید به هیچ وجه موافق ورود این افراد به دانشکده نبودند و همان موقع اظهار می‌کردند که این افراد جاسوس آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند.من آخرین دیدار خود را با دکتر مینوچهر به یاد دارم. چهار روز قبل از شهادتشان با ایشان دیدار داشتم و در این دیدار آخر، این شهید بزرگوار نگران مذاکرات هسته‌ای و حضور مجدد نمایندگان آژانس در دانشگاه بود و به شدت معتقد بود که این نظارت‌ها مطمئناً به جاسوسی و انتقال اطلاعات منجر می‌شود. به نظر من، یکی از دلایل ترور آنها همین مقاومت در برابر نفوذ جاسوسان آژانس بود و رژیم جعلی صهیونیستی با تکیه بر اطلاعات به دست آمده از این جاسوسان آژانس، آنها را به شهادت رساند. این یک رویارویی کاملاً مشخص بین تلاش برای پیشرفت علمی و دفاع از منافع ملی در برابر نفوذ دشمن بود.

سوال : لطفاً کمی هم در مورد مسیر شغلی و علمی برخی از این شهدا، به ویژه شهیدان دکتر طهرانچی و دکتر فقهی، توضیحاتی ارائه دهید.

متکان: شهید طهرانچی از پژوهشکده لیزر شروع کرد، ابتدا معاون پژوهشی و سپس رئیس دانشگاه شد و بعد از آن به ریاست دانشگاه آزاد اسلامی کشور منصوب شد. ایشان در هر سمتی که بودند، منشأ خیر و برکت بودند و خدمات ارزشمندی را به جامعه علمی کشور ارائه دادند. شهید ذوالفقاری نیز سه دوره معاون اداری مالی دانشگاه بود و با بزرگواری و تسلط بر نفس، همیشه در خدمت منافع دانشگاه و کشور بود.

دکتر فقهی: جوان دانشمند و استاد نمونه

وی در ادامه گفت : دکتر فقهی از دانشمندان بسیار جوانی بود که علاوه بر مقام استاد تمامی دانشگاه، استاد نمونه کشوری را هم در کارنامه علمی خود داشت. این شهید بزرگوار و دوست‌داشتنی در دولت سیزدهم ریاست پژوهشگاه انرژی هسته‌ای را نیز بر عهده داشتند. ایشان بیشتر در حوزه‌های مختلف فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، به‌ویژه مدل‌سازی نیروگاه‌های تولید برق و استفاده از رادیوداروها در درمان بیماری‌ها، به ویژه سرطان، فعالیت‌های علمی نقش برجسته‌ای داشتند.

دکتر فقهی جزو نخستین متخصصان برجسته کشور بودند که در توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق مشارکت داشتند و از اعضای کلیدی و مغز متفکر صنعت هسته‌ای ایران محسوب می‌شدند. با وجود همه این اوصاف، یک جمله همیشه ورد زبانشان بود: “شاگرد شهید شهریاری و ادامه دهنده راه ایشان هستم.” آخرین باری که این جمله را برای چندمین بار تکرار کردند، روز دوشنبه قبل از شهادتشان بود، در حضور همسر بزرگوار شهید شهریاری، شهید والامقام دکتر عباسی و چند تن از افراد دیگر.

شهید بزرگوار دکتر مینوچهر نیز از سرآمدان رشته هسته‌ای بودند و در زمان شهادت، ریاست دانشکده مهندسی را به عهده داشتند. ایشان فردی دائم الوضو بودند و بیشتر ایام روزه بودند. ان‌شاءالله خداوند متعال بر علو درجات ایشان و همسر شهیده ایشان که دندانپزشک بودند بیفزاید. اینها همه نشان از اوج تقوا و تعهد در کنار دانش و تخصص بود.