فرونشست و چاه های عمیق، تهدید جدی کشور
رکنا: کارشناس آبفای استان سمنان با هشدار نسبت به برداشتهای بیرویه از منابع زیرزمینی میگوید ایران بهمعنای واقعی کلمه روی هزاران چاه عمیق ایستاده؛ روندی که فرونشست زمین، نابودی آبخوانها و تشدید بحران آب را بهدنبال داشته است.
به گزارش رکنا، سعید احمدیان کارشناس معاونت برنامهریزی و توسعه سرمایهگذاری شرکت آب و فاضلاب استان سمنان گفت: تعدد چاههای عمیق به حدی رسیده که میتوان گفت ایران ما بهتعبیری روی هزاران سوراخ ایستاده است.
وی با بیان اینکه برخی استانهای حاشیه کویر از نظر تعداد چاههای عمیق در وضعیت نگرانکنندهای قرار دارند، افزود: استان فارس با بیش از ۳۰ هزار و ۹۵۰ حلقه چاه عمیق، بیشترین تعداد را در کشور دارد. پس از آن استانهای اصفهان با ۲۳ هزار و ۴۹۵ و کرمان با ۱۶ هزار و ۶۳۲ چاه عمیق در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
احمدیان ادامه داد: استانهایی مانند خراسان رضوی و تهران نیز بهترتیب با بیش از ۱۳ هزار و ۱۱ هزار چاه عمیق، جزو استانهایی هستند که برداشت قابلتوجهی از سفرههای آب زیرزمینی دارند و همین مسئله فشار مضاعفی بر آبخوانها وارد کرده است.
این کارشناس آبفای استان سمنان با اشاره به وضعیت این استان تصریح کرد: بر اساس آخرین آمارهای رسمی، در استان سمنان ۳۱۳۷ چاه عمیق ثبت شده است؛ آماری که جدا از چاههای نیمهعمیق، چاههای غیرمجاز و موارد مشابه است و نشاندهنده شدت فشار بر منابع زیرزمینی استان است.
وی خاطرنشان کرد: با یک بررسی ساده میتوان دریافت استانهایی که در یکی دو دهه اخیر برداشت بیشتری از منابع زیرزمینی داشتهاند، امروز با فرونشستهای شدیدتر، تنش آبی و بحرانهای جدیتر در بخش کشاورزی مواجه هستند.
احمدیان با بیان اینکه هر چاه عمیق در عمل مانند یک پمپ نیرومند عمل میکند، گفت: به زبان ساده، هر چاه فشار مستقیمی بر سفرههای آب زیرزمینی وارد میکند و زمانی که تعداد این چاهها از توان آبخوانها فراتر میرود، نتیجه چیزی جز تخریب تدریجی سرزمین نخواهد بود.
وی افزود: همین استانهای دارای بیشترین تعداد چاه، امروز بیشترین فرونشست، کمآبی و بحران کشاورزی را تجربه میکنند. اگر حفر چاه راهحل بود، باید شرایط هر سال بهتر میشد؛ در حالی که واقعیت دقیقاً برعکس است.
کارشناس معاونت برنامهریزی و توسعه سرمایهگذاری شرکت آب و فاضلاب استان سمنان با اشاره به پیامدهای این روند هشدار داد: مسئله فقط کاهش منابع آبی نیست، بلکه با نوعی سوراخسوراخ شدن سرزمین روبهرو هستیم. سالهاست برای جبران کمبود آب سطحی، بهسادگی چاه کندهایم، عمیقتر پمپاژ کردهایم و نسبت به پیامدها سکوت کردهایم.
وی افت شدید سطح آبخوانها، فرونشست دشتهای اصلی، شور شدن منابع آبی، نابودی ذخایر هزارساله و تشدید بحرانهای زیستمحیطی را از نتایج مستقیم برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی عنوان کرد.
احمدیان با تأکید بر لزوم تغییر نگاه به بحران آب کشور گفت: بحران آب ایران بیش از آنکه ناشی از کمبود بارش باشد، نتیجه بحران در مدیریت برداشت منابع آب است. تجربه تابستان امسال و کاهش ذخایر سدها، عمق این بحران را بهروشنی نشان داد.
وی تغییر فوری در الگوی مصرف و برداشت از منابع زیرزمینی را ضرورتی انکارناپذیر دانست و افزود: همه ما در آگاهیبخشی، اصلاح رفتار مصرف و فرهنگسازی در این حوزه مسئولیت ملی داریم.
این کارشناس با بیان اینکه هر فضای سبز ظاهری میتواند نشانهای از یک خشکسالی پنهان باشد، تأکید کرد: تا زمانی که امنیت غذایی را بر تخلیه سرمایه طبیعی بنا کنیم و تعداد چاهها از ظرفیت آبخوانها فراتر باشد، وضعیت منابع آبی کشور هر روز بحرانیتر خواهد شد.
احمدیان در پایان با اشاره به شرایط خاص استان سمنان گفت: میانگین پایین بارش، تبخیر بالا و برداشت بیرویه طی دهههای گذشته، سمنان را در وضعیت دشوارتری قرار داده است و مدیریت مصرف، اصلاح الگوی کشت و بهرهوری منابع باید با جدیت بیشتری دنبال شود.
ارسال نظر