رازهای کوه تشکوه / طبیعت و افسانه‌ های قدیمی این کوه که همیشه در آتش می سوزد + عکس ها

به گزارش رکنا، در میان تنوع گسترده جاذبه‌های طبیعی استان خوزستان، تشکوه یکی از شگفت‌ انگیزترین و اسرار آمیزترین پدیده‌ها به شمار می‌رود؛ کوهی که از گذشته‌ های دور تا امروز بی‌وقفه می‌سوزد و با شعله‌های رنگی خود، به‌ویژه در تاریکی شب، گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. این پدیده کم‌ نظیر که نمونه‌هایی از آن در دیگر نقاط جهان نیز دیده می‌شود، در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده است.

تشکوه در منطقه زاگرس و در امتداد روستای ماماتین، در مسیر رامهرمز به رود زرد قرار دارد. واژه «تش» در گویش محلی به‌معنای آتش است و همین شعله‌های کوچک و بزرگ، نام کوه را شکل داده‌اند. در شب‌های زمستان، آتش‌های زنده و رقصان این تپه‌ها جلوه‌ای تماشایی و گرمابخش به محیط اطراف می‌دهند.

کارشناسان زمین‌شناسی دلیل شعله‌ور بودن دائمی تشکوه را وجود گوگرد و خروج گازهای طبیعی از عمق زمین می‌دانند. گازهای هیدروکربوری از میان لایه‌ها عبور کرده و از درزها و شکاف‌های سطحی به بیرون نشت می‌کنند و پس از تماس با هوا مشتعل می‌شوند؛ موضوعی که شدت روشنایی شعله‌ها را در شب بیشتر می‌کند. نکته مهم این است که به‌علت انتشار گاز، روشن کردن آتش در نزدیکی تشکوه امکان‌پذیر نیست.

در نزدیکی امیدیه و منطقه آغاجاری نیز پدیده مشابهی وجود دارد که مردم محلی آن را کوه سوخته می‌نامند. زبانه‌های آتش از میان خاک و سنگ‌های آن خارج شده و دود سیاهی به آسمان می‌فرستند. رنگ تیره این دود، فضای اطراف چشمه‌های آتش را متفاوت ساخته و ظاهر کوه را از ارتفاعات اطراف متمایز کرده است. این کوه که اندازه‌ای کوچک‌تر از تشکوه دارد، دارای شکاف عمیقی بر اثر رانش زمین است که به‌عنوان دهانه اصلی خروج گاز عمل می‌کند و آتش از همان ناحیه شعله‌ور می‌شود. کوه سوخته نیز یک اثر ارزشمند ژئوتوریسمی و مورد توجه علاقه‌مندان به طبیعت و زمین‌شناسی است.

مسیر دسترسی به تشکوه فاقد تابلوهای راهنمایی کافی است؛ بنابراین استفاده از کمک افراد محلی توصیه می‌شود. همچنین بهتر است زمان حضور در کنار این کوه محدود باشد؛ حدود ۱۵ دقیقه کافی است، زیرا گازهای متصاعدشده ممکن است موجب سردرد و تهوع شوند. بهترین زمان بازدید از تشکوه، فصل‌های خنک سال است. در سفر به این منطقه، رعایت فرهنگ محلی و حفظ محیط‌زیست ضروری است و باید از رها کردن زباله یا وارد کردن هرگونه آسیب به طبیعت پرهیز کرد.

افسانه‌ها و روایت‌ها

اهالی محلی روایت می‌کنند که قدیمی‌ها بر فراز تشکوه قربانی یا مراسم آیینی برگزار می‌کردند تا زمین حاصلخیز بماند.

برخی داستان‌ها از پنهان شدن گنج‌ها یا گورستان‌های قدیمی در دل کوه سخن می‌گویند، هرچند تاکنون شواهد علمی کمی وجود دارد.

در باورهای قدیمی، تشکوه مکانی بود که روح طبیعت و ارواح کوهستان در آن ساکن بودند و اهالی برای گرفتن برکت و باران، احترام خاصی به آن می‌گذاشتند.

ویژگی‌های طبیعی و معنوی:

کوه تشکوه از نظر قدیمی‌ها مکانی قدسی و مقدس بوده و عبور از مسیرهایش با احترام انجام می‌شد.

گفته می‌شود برخی گیاهان دارویی و نادر فقط در دامنه‌های این کوه رشد می‌کردند و اهالی آن‌ها را با مراسم خاص جمع‌آوری می‌کردند.

سوالات متداول درباره کوه تشکوه

۱. کوه تشکوه کجاست؟
کوه تشکوه یکی از کوه‌های طبیعی استان خوزستان است که در نواحی شمالی و شرقی این استان واقع شده و به دلیل ارتفاع مناسب و مناظر طبیعی، برای طبیعت‌گردی محبوب است.

۲. چرا به این کوه، «تشکوه» گفته می‌شود؟
نام «تشکوه» در گویش محلی به معنای «کوه بزرگ و مستحکم» یا «کوه سنگی» است و نشان‌دهنده استواری و شکوه طبیعت آن منطقه است.

۳. قدیمی‌ها درباره تشکوه چه می‌گویند؟
اهالی محلی روایت کرده‌اند که قدیمی‌ها این کوه را مقدس می‌دانستند، بر فراز آن مراسم آیینی برگزار می‌کردند و باور داشتند که روح طبیعت و ارواح کوهستان در آن سکونت دارند.

۴. آیا در کوه تشکوه گنج یا آثار تاریخی پیدا شده است؟
برخی افسانه‌های محلی از وجود گنج‌ها یا گورستان‌های قدیمی در این کوه سخن می‌گویند، اما تاکنون شواهد علمی و مستندی برای تأیید آن‌ها وجود ندارد.

۵. چه گیاهان و جاذبه‌های طبیعی در تشکوه وجود دارد؟
دامنه‌های تشکوه پوشیده از گیاهان دارویی و نادر است که قدیمی‌ها با مراسم خاصی آن‌ها را جمع‌آوری می‌کردند. مناظر طبیعی کوه شامل جنگل‌ها، تپه‌ها و مسیرهای صخره‌ای است.

۶. آیا کوه تشکوه برای کوه‌نوردی مناسب است؟
بله، مسیرهای متنوعی برای پیاده‌روی و طبیعت‌گردی در کوه وجود دارد و به دلیل ارتفاع متوسط، مناسب علاقه‌مندان به کوه‌نوردی سبک و خانواده‌ها است.

۷. بهترین زمان بازدید از کوه تشکوه کی است؟
فصل بهار و اوایل پاییز با آب و هوای معتدل و مناظر سرسبز، بهترین زمان برای بازدید و گردش در کوه تشکوه است.