تعصب کارگردان آریوبرزن روی فضای ایرانی نمایش هایش

به گزارش رکنا، چهل و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در بهمن 1402 برگزار شد که یکی از نمایش های اجرایی در این دوره آریوبرزن نام داشت. با کارگردان این نمایش گفتگویی را انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

در ابتدا کمی از خودتان بگویید؛ اصالت، تحصیلات و سن

حامد مکملی هستم. متولد سال 1360. کارشناس ارشد ادبیات نمایش و کارشناس ارشد مهندسی عمران. متولد قزوین هستم و در شهرهای مختلف به کار تئاتر پرداخته ام.

از کی کار تئاتر را استارت زدید؟

من در حوزه های مختلف نوشتن، بازی کردن و کار کردن فعالیت داشتم اما حدود سال 1370 بود که برای اولین بار با تئاتر آشنا شدم و بعد از آن دیگر از هم جدا نشدیم؛ گاهی اوقات ازهم دور شدیم اما جدا خیر. هم به واسطه شغل پدرم و هم به واسطه دوران دانشجویی که داشتم. البته کم و بیش با موسیقی هم آشنا هستم و کار کردم موسیقی ایرانی و آواز را؛ نواختن سه تار و آواز را انجام می دهم.

چه شد که به فکر کارگردانی افتادید؟

قطعا هرکسی از یک دریچه ای وارد یک هنری می شود و بعد از آنکه وارد آن شد ممکن است رشته خود را عوض کند برای اینکه آنچه مدنظرش است را بهتر بتواند به مخاطب انتقال دهد. من در تئاتر با بازیگری شروع کردم و کم کم نوشتن و کارگردانی هم به آن اضافه شد. وقتی شما کارگردانی می کنید عملا آن چیزی را که نوشتید دقیقا می دانید که قرار است چه اتفاقی برایش بیفتد و سعی می کنی آنچه در دوران نوشتن در ذهنت بوده با فرم، شکل و رویداد مناسب روی صحنه اجرا شود. تا حالا همه کارگردان هایی که داشتم متن خودم بوده و متن نویسنده دیگری را هم کار نکردم. کارگردانی من صرفت به خاطر این بوده که نوشته هایم را از زاویه دید خودم و از نگاه خودم روی صحنه ببرم کما اینکه بخش زیادی از متن هایی که داشتم توسط دوستان دیگر در سراسر کشور اجرا شده است؛ آقای مرتضی نجفی، دکتر رحمت امینی، خانم شادی اسدپور، آقای علی برجی و دوستان دیگری که نمایشنامه های من را در شهرهای ایران کار و اجرا کردند.

و اما برسیم به تئاترتان در جشنواره فجر 42 ؛ اسم کار بود آریوبرزن. این اسم بر چه اساسی انتخاب شد؟

نام آریوبرزن که نام یک سردار بزرگ است؛ یعنی واپسین سردار هخامنشی که در برابر اسکندر مقدونی مقاومت می کند اولین بار و برای اولین بار بعد از پیروزی هایی که اسکندر به دست می آورد طعم شکست را به اسکندر می چشاند در دربند پارس و چند ماه با نفرات کمی که داشته اسکند و لشکر بزرگش را در کوه های زاگرس زمین گیر می کند. آریوبرزن به همراه خواهرش یوتاب تا آخرین توان خود ایستادگی می کنند و تسلیم نمی شوند و درنهایت هم برای سرزمین خودشان جان شان را از دست می دهند.

تئاتر آریوبرزن چه پیامی را می خواست به مخاطب برساند؟

آریوبرزن سردار بزرگی بود و مدت ها بود که دلم می خواست نمایشنامه ای را که سال ها پیش نوشته بودم فرصتی به دست بیاید تا بتوانم روی صحنه ببرم و تا جایی که می شد آدم های بیشتری را با نام آریوبرزن و اتفاقی که برایش افتاده آشنا کنم. هرقدر این تعداد بیشتر باشد قطعا برای من اتفاق خوشایندتری است.

چقدر زمان داشتید تا این کار را جمع و جور کنید؟

من این نمایش را تقریبا با دوستان جوان خودم که اکثرشان از دوستانی بودند که در کلاس های خودم حضور داشتند شروع کردم از اواسط تابستان امسال و تمرینات بسیار سختی داشتم با توجه به فرم کار که یک کار فرم است به همراه موسیقی یعنی یک نمایش کلاسیک به همراه فرم و موسیقی که نیاز به تمرینات خیلی زیاد و هماهنگی بسیار داشت ما تمرینات را از تابستان شروع کردیم و البته وقفه هایی هم در این مدت داشتیم اما سعی کردیم به جشنواره فجر برسیم.

تئاتر آریوبرزن چند اجرا داشت در جشنواره فجر امسال؟

نمایش ما یازدهم بهمن ماه در سالن چهارسوی تئاترشهر اجرا شد و تلاش کردیم آنچه تمرین کرده بودیم با بهترین کیفیت خودش به روی صحنه برود و تماشاگر بتواند ارتباط برقرار کند با نمایشی که یک داستان تاریخی را از منظر دراماتیک و آنچه برداشت من است با توجه به نبودن اسناد و مدارک کافی برای پرداختن بیشتر به جزئیات درباره آریوبرزن و سایر اساطیر ما و از آن لذت ببرد.

هدف تان در  آینده کاری؟

من تقریبا در تمام نمایش هایی که کار کردم و نوشتم همگی فضای ایرانی داشتند چه در محتوا و چه در فرم و حتی در جزئیات خودشان هم حتما یک وابستگی ها داشتند به نمایش ایرانی، فرهنگ ایرانی و چیزهایی که ما می دانیم و لمس شان کرده ایم. قطعا بعد از این هم اگر کاری را بخواهم روی صحنه ببرم همین شرایط را خواهد داشت. نمایشی خواهد بود متناسب با یک اتفاق، یک رویداد، یک مسئله و یک دغدغه ای که ایرانی است و در فرم اجرایی هم حتما این موضوع را مدنظر خواهم داشت که نمایش یک نمایشی باشد که ایرانی باشد و از فرآیندهای نمایشی خود ایران الهام گرفته باشد در فرم اجرا.

داوری در جشنواره چهل و دوم تئاتر فجر را چگونه دیدید؟ آیا اجرای شما جایزه ای را هم برد؟

نمایش آریوبرزن در چهل و دومین دوره جشنواره بین المللی فجر کاندید دریافت جایزه‌ بهترین اثر در بخش هویت ملی و جایزه‌ تقدیر بخش موسیقی در مسابقه‌ تئاتر ایران شد.

سخن آخر؟

به ایران اهمیت دهیم و فرصتی شود که هرچه هست در ایران چه به عنوان اساطیر، چه به عنوان فرهنگ، چه به عنوان طبیعت و هرچیز دیگری فرصت مطرح شدن و رشد کردن و تاثیرگذاری را پیدا کند و به قول فردوسی بزرگ؛ دریغ است ایران که ویران شود.

ممنون از وقتی که در اختیار پایگاه خبری رکنا قرار دادید تا این مصاحبه را انجام دهیم.