مسمومیت های دارویی و راه درمان

هر چقدر مثنوی هفتاد من را کم کنی باز خلاصه ای بایستی تقدیم کرد. شاید اطلاعات مقدماتی در مورد این مشکل کمک کننده و نجات بخش می تواند باشد. این مطلب کمی ادامه می یابد و از حواشی پرهیز می شود.

به گزارش رکنا ، داروها و مواد مسموم کننده فراوانند، موارد شایع آن ذکر و اگر در این مقاله فرصت درمان دست داد به آن اشاره و گرنه پیگیری خواهد شد و در شروع از داروهای متداول که در منازل مثل نقل و نبات استفاده می شود آغاز می شود.

• شاید متداول ترین دارو در دنیا استامینوفن باشد و از نظر مصرف بالاترین میزان استفاده را در دنیا دارد. این دارو گوی سبقت را که قبلاً آسپرین در دست داشت به دست گرفته و پیشتاز شده است.

خوشبختانه مقادیر مجاز دارو مشکلی به وجود نمی آورد و مقدار مصرف این دارو و در شیرخواران که معمولاً قطره آن استفاده می شود دو برابر وزن مقدار مورد نیاز قطره است. مثلاً اگر شیرخواری ده کیلوگیرم وزن دارد مقدار آن بیست قطره که می توان هر4-6 ساعت یک بار استفاده کند و اگر بزرگتر باشند چه از قطره یا شربت یا قرص آن به مقدار استفاده کرد و اگر بزرگتر باشند چه از قطره یا شربت یا قرص آن به مقدار 10-15 میلی گرم به ازای هر یک کیلوگرم وزن مثلاً کودک پانزده کیلوگرمی نیاز به (15 وزن¬× 10 میلی گرم= مساوی با 150 میلی گرم) هر 4 الی 6 ساعت یکبار دارد و در بزرگسالان مقدار مصرف استامینوفن یک الی دو قرص باز به فاصله4- 6 ساعت است.

معمولاً علایم مقدار سمی آن از حدود دو الی دو و نیم برابر مجاز به بالا ظاهر می شود مثلاً در کودکان مقادیر بالای یکصد و پنجاه میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن که دو و نیم برابر مقدار مصرف بیست و چهار ساعته دارو است بروز می کند. البته مسمومیت دارویی در افراد فرق می کند بعضی ها با دز کمتر و تعدادی با مقادیر زیادتر و علایم سمی را نشان می دهند.

• علایم معمولاً در مسمومیت ها از (Golden Time) زمان طلایی صحبت می شو. یعنی مدت زمانی که وقت وجود دارد تا به افراد مسموم کمک شود و در این مدت زمان طلایی بهترین کمک ها و نتایج از درمان حاصل می شود. در مسمومیت با استامینوفن خوشبختانه زمان طولانی تر برای نجات بیمار وجود دارد و علایم آن در چهار دوره ذکر می شود که هر چه زودتر اقدامات درمانی انجام شود بهتر ولی اگر به مرحله چهارم که چها روز تا دو هفته بعد از خوردن دارو است برسد کبد کاملاً نارسا می شود.

اصولاً در 4 ساعت اول نمی توان سطح خونی استامینوفن را اندازه کیری کرد. بایستی این مدت زمان سپری شده، بعداً مقدار استامینوفن در خون اندازه گیی شود و در صورت بالا بودن درمان شروع شود. علایم اولیه مسمومیت شامل: بی اشتهایی- تهوع- استفراغ- بی حالی- رنگ پریدگی که این علام مربوط به روز اول است و علامت های روز دوم درد ناحیه راست شکم(ناحیه کبد)- کاهش ادار و بالا رفتن آنزیم های کبد در آزمایش خود است و بتدریج اگر درمان انجام نشود کبد نارسا می شود.

• درمان در مرحله اول درمان بایستی تحریکات برای ایجاد استفراغ انجام شود و با تخلیه دارو از معده کمک زیاید به بیمار می شود می توان از کربن فعال شده که قدرت جذب را زیاد می کند و به اسم «activated charcl» است، استفاده شود. مصرف هر چه سریع تر این دارو مفیدتر است. ولی داروی اصلی و آنتی دوت(ضد مسمومیت استامینوفن) داروی «ان-استیل سیستیین» که به اسم«NAC» یا«mucomyst» معروف است، مصرف می شود که به مقدار 140 میلی گرم به ازای هر کیلو زن دربار اول خوراکی مصرف یا خورانده می شود و هر 4 ساعت یک بار مقدار آن نصف شده و تا 17 نوبت می توان استفاده نمود.

خوشبختانه مرگ و میر از این دارو کمتر از نیم درصد است و در افراد بزرگسالان مصرف طولانی احتمال این موارد کمتر است.

ایبوپروفن(بروفن) : داروی دومی است که به عنوان تب بر مصرف زیادی پیدا کرده است. غیر از خاصیت ضد تورمی و التهابی، اخیراً مصرف آن به عنوان تب بر بسیار رایج شده است و اثرات ضد تبی قوی تر تا استامینوفن دارد و به صورت قطره «موترین» ،شربت«ادویل» یا قرص«ادویل» و در ایران نیز به صورت شربت و قرص ایبوپروفن موجود است.

عوارض جانبی شدید در این دارو خوشبختانه کم است ولی اشکالی که دارد این است که در مقادیر معمولی ممکن است ولی اشکالی که دارد این است که درمقادیر معمولی ممکن است علایم استاندارد نیز در بعضی افراد مشکلاتی بروز می کند. مقدرا مصرف دارو به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 10 تا 5 میلی گرم است مثلاً برای شیر خوار ده کیلو گرمی (وزن ×10 میلی گرم) برابر است با صد میلی گرم دارو که هر هشت گاهی شش ساعت یک بار مصرف می شود، مقادیر 100 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن علایم مسمومیت ایجد نمی کند ولی مقادیر 400 میلی گرم عوارض مسمومیت ظآهر می شود.

• علایم معمولاً علایم بیماری و مسمومیت در ظرف چهار ساعت اول خوردن دارو ظاهر می شود و بصورت- استفراغ- درد ناحیه معده و گاهی خونریزی معده- خواب آلودگی و عدم تعادل و در موارد شدید کما، نارسایی کلیه، کاهش فشار خون نیستاگموس، دوبینی، سرگیجه و کری موقتی ظهور می کند شدت علایم بستگی به میزان مصرف دارو درا.

درمان: متأسفانه این دارو آنتی دوت(پادزهر) ندارد، استفراغ در این دارو کم اثر است – زغال فعال شده یا (َActivated charcoal) مؤثر است و بیشتر اقدامات درمانی به صورت علامتی کمک کننده است.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.