سفری فراموش نشدنی به سبزترین شهر دنیا

جمهوری سنگاپور یک ملت جزیره‌نشین، کوچک و متراکم است که ۱۰۰ درصد از جمعیتش شهرنشین شده‌اند و با این حال طبق شاخص شهرهای سبز، شهر سنگاپور (پایتخت این کشور) سبزترین شهر در آسیا است و در کل دنیا هم رقبای اندکی دارد.

در ده‌های اخیر، در حالی که جمعیت و اقتصاد سنگاپور رشد می‌کرد، پوشش سبز آن هم رشد کرد: در دهه ۱۹۸۰ حدود ۳۶ درصد آن سبز بود و حالا این درصد به ۴۷ رسیده است. و در حالی که «سبز» معانی مختلفی را به ذهن متبادر می‌کند، سنگاپور همه آنها را در خود جای داده است: محیط‌های پوشیده از گیاه، انرژی تجدیدپذیر در حال و آینده، جمع‌آوری منابع طبیعی و …

مدیر شورای ساختمان‌های سبز در سنگاپور می‌گوید که مسئولان کشور همه گام‌های لازم برای ساختن یک اکوسیستم تجدیدپذیر را برمی‌دارند و در سنگاپور پروژه‌ها و تلاش‌های متعددی در این زمینه جریان دارد. و اینها بسیار ضروری هستند زیرا این کشور منابع طبیعی چندانی ندارد. نیمی از آب آشامیدنی مورد نیاز از مالزی در همسایگی وارد می‌شود و بقیه آن از کارخانه‌های نمک‌زدایی از آب دریا، و جمع‌آوری آب باران و تصفیه فاضلاب.

سنگاپور واردکننده سوخت هم هست، و از این نظر سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های سبز جزو اولویت‌های آن است. اما وقتی می‌گوییم اولویت دولت سبز نگه داشتن کشور است، به معنای واقعی کلمه منظورمان «سبز» با پوشش گیاهی است. وضع به گونه‌ای است که هر پروژه جدیدی که اجرا می‌شود، بایستی معادل حجم گیاهانی را که از بین برده، دوباره بازسازی کند. سنگاپور تنها کشور دنیا است که الزامات ساخت‌و‌ساز سبز را در قوانین خود گنجانده است.

محافظت از پوشش گیاهی نه فقط مخالف توسعه اقتصاد سنگاپور نیست بلکه به گفته مدیر مرکز شهرهای زیست‌پذیر، حکومت با دقتی مثال‌زدنی آن را به بخشی از طراحی و هویت نقشه‌های شهری تبدیل کرده است. با توجه به اینکه باران‌های منطقه اغلب سهمگین هستند معماری در سنگاپور همزمان باید چند نقش را ایفا کند، از محل سکونت گرفته تا سرپناه و محافظ فضاهای سبز، و تامین‌کننده انرژی‌های تجدیدپذیر.

تحقیقات نشان داده‌اند که حضور در طبیعت برای ذهن و جسم انسان مفید است. اما در سنگاپور بهترین جلوه همزیستی انسان و طبیعت را شاهد هستیم. قوانین زمینه را برای ساختن سازه‌های سبز فراهم آورده‌اند تا با کاهش مصرف انرژی و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، طبیعت کشور حفظ و تقویت شود.

یک نماد معروف از سبزی سنگاپور، اَبَردرخت‌های مصنوعی در باغ‌های خلیج مارینا هستند که ارتفاعشان از ۲۵ تا ۵۰ متر است. ساختار آنها فلزی است و علاوه بر جمع‌آوری آب باران برای استفاده در باغ‌ها، صفحات خورشیدی برای تولید برق نیز دارند.

باغ‌های خلیج مارینا در سنگاپور حدود ۱۰۱ هکتار هستند و فضای سبزی را برای استفاده عمومی فراهم کرده‌اند. سنگاپور با چنین پروژه‌های عظیمی تبدیل به سبزترین شهر در شاخص شهرهای سبز آسیا شده است.

برای نمونه، توسعه جاده ساحلی که با همکاری شرکت فاستر و شرکا در جریان است، پروژه‌ای است که به طور کامل قوانین سازه‌های سبز سنگاپور در آن رعایت شده و یک بلوک شهری را به خود اختصاص می‌دهد، با یک باغ بزرگ که زیر سایه‌بان‌هایی مخصوص محافظت می‌شود.

این سایه‌بان‌ها قرار است فضای سبز زیرین را از آب و هوای گرمسیری بیرون محافظت کنند و خمیدگی آنها باد را تا حدی به داخل راه می‌دهد تا تهویه طبیعی میسر شود و همچنین آب باران برای آبیاری گیاهان زیر سقف را هم جمع می‌کند. صفحات خورشیدی و لوله‌های داخل سقف هم انرژی و هم آب گرم کافی را فراهم می‌کنند:

این مسیر ۲۵ کیلومتری که در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد به کوریدور سبز مشهور است، حرکتی بود که خود مردم شروع کردند تا فضای سبز منطقه که یک ریل قطار متروک هم در آن بود، احیا شود.

همه ساختمان‌ها در خلیج مارینای سنگاپور طبق استاندارد سبز دولت ساخته شده‌اند. این استاندارد در سال ۲۰۰۵ معرفی شد تا همه ساختمان‌ها را بر اساس تاثیراتشان روی محیط زیست طبقه‌بندی کند.

منابع تجدیدپذیر انرژی و جذب آب باران هم تبدیل به یک استاندارد در تمام ساختمان‌های سنگاپور شده‌اند، از جمله در موزه هنر Art و علم که شبیه یک نیلوفر آبی است و دیواره‌های آن طوری طراحی شده تا نور را به داخل فضاهای نمایشگاهی هدایت کند.

مجموعهٔ شن‌ها در خلیج مارینا نیز یک پارک آبی-هوایی به طول ۳۴۰ متر و ظرفیت ۳۹۰۰ در خود جای داده است. در سنگاپور پارک‌های هوایی و باغ‌های روی سقف تبدیل به یک عرف شده‌اند.