توالت از کجا آمده؟ داستان جذاب تاریخ پاکیزگی

به گزارش رکنا، بر اساس یافته‌های تاریخی، قدیمی‌ترین توالت‌های شناسایی‌شده به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در تمدن باستانی بین‌النهرین بازمی‌گردند. این توالت‌ها در واقع گودال‌هایی ابتدایی بودند که داخل آن‌ها لوله‌های بلند سرامیکی قرار داشتند. فضولات جامد در کف این گودال‌ها جمع می‌شدند و خاک اطراف از نفوذ آن‌ها محفوظ می‌ماند، در حالی که مایعات به آرامی از سوراخ‌های ریز لوله نشت کرده و دفع می‌شدند. متاسفانه اطلاعاتی درباره سازندگان این اختراع ابتدایی در دسترس نیست.

توالت یکی از ضروری‌ترین اختراعات بشری محسوب می‌شود و ردپای این نوآوری حیاتی به تاریخ کهن تمدن‌ها بازمی‌گردد.

شاید افسانه‌ای که به نام «توماس کرپر» (Thomas Crapper) لوله‌کش انگلیسی معروف است، شنیده باشید؛ طبق این داستان او مخترع توالت بوده و نامش برای همیشه با این وسیله همراه شده است. اما حقیقت ماجرا این است که اولین مدل‌های توالت قرن‌ها پیش از کرپر وجود داشته‌اند.

گام‌های نخستین در توسعه توالت‌های پیشرفته

در تمدن باستانی «مینوان» یا «مینوسی‌ها» که نزدیک به هزار سال بعد از بین‌النهرین در جزیره کرت یونان شکل گرفت، توالت‌هایی پیچیده‌ طراحی شدند که نخستین گام‌های توسعه را در این عرصه به نمایش گذاشتند. این ایده توسط تمدن رومی نیز ادامه یافت.

توالت‌های عمومی رومی‌ها، شامل ردیف‌هایی از نیمکت‌های سنگی بودند که روی کانال‌های فاضلاب قرار داشتند. سیستم نوآورانه آن‌ها به لوله‌کشی متمرکز وابسته بود؛ به‌گونه‌ای که جریان آرام آب تمامی فضولات را به یک کانال فاضلاب مرکزی و سپس به رودخانه هدایت می‌کرد، بدون نیاز به استفاده دستی از آب.

تحولی مهم در دوره ملکه الیزابت

تحول بزرگی که در طراحی توالت رخ داد، به سال ۱۵۹۶ میلادی بازمی‌گردد. در این زمان، «سر جان هرینگتون» (Sir John Harington)، یکی از درباریان ملکه الیزابت اول، نمونه‌ای از توالت مدرن با سیستم سیفونی را طراحی کرد. او اختراع خود را «آژاکس» (Ajax) نامگذاری کرد و دو نمونه از آن را، یکی در خانه خودش و دیگری در کاخ ریچموند، نصب کرد.

این توالت برای هر بار تخلیه به ۷.۵ گالن (حدود ۲۸ لیتر) آب نیاز داشت، اما مشکل بزرگی داشت؛ وجود نداشتن لوله‌ S شکل (شترگلو) منجر به بازگشت بوی نامطبوع فاضلاب به محیط شد و به همین دلیل، «آژاکس» هرگز به محبوبیت نرسید.

در سال ۱۷۷۵، مخترعی اسکاتلندی به نام «الکساندر کامینگ» (Alexander Cumming) راه‌حل این مشکل را پیدا کرد. او اولین طرح توالت سیفون‌دار را به ثبت رساند. این طرح شامل لوله‌ S شکل و سیستم شیرآلات بهینه بود که مشابه طراحی کنونی توالت‌های مدرن است.

نقش توماس کرپر؛ حقایق و افسانه‌ها

توماس کرپر در قرن نوزدهم و پس از سال ۱۸۶۰ وارد این صنعت شد. او در دوره زمانی ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۶ تعداد ۹ حق اختراع در زمینه طراحی لوله‌کشی ثبت کرد، اما هیچ‌یک از این اختراعات مربوط به یک توالت کاملاً جدید نبودند. اختراعات کرپر بیشتر اصلاحاتی در طراحی لوله‌ها و سیستم‌های موجود بودند.

شاید نوشته‌هایی که نام «کرپر» روی برخی تجهیزات او حک شده بود، الهام‌بخش استفاده از این نام به‌عنوان اصطلاحی عامیانه برای توالت در آمریکا شدند.

چشم‌انداز آینده؛ طراحی توالت‌های نسل نو

امروزه مهندسان به دنبال خلق نسل آینده توالت‌ها هستند؛ دستگاه‌هایی که بتوانند با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، بدون نیاز به شبکه آب و فاضلاب کار کنند. نمونه اولیه این دستگاه‌ها که با نام «بلو دایورژن» (Blue Diversion) شناخته می‌شود، قادر است آب را تصفیه و بازیافت کند و فضولات را به کود تبدیل کند. این فناوری نوین می‌تواند راهکاری مؤثر و سازگار با محیط زیست برای بهبود بهداشت عمومی در کشورهای در حال توسعه ارائه دهد و جان بسیاری از افراد را نجات دهد.