بسکید، خودروی اقتصادی لهستانی با مصرف زیر 4 لیتر در سال 1983

به گزارش رکنا، در اوایل دهه ۱۹۸۰ پس از چندین سال ساخت خودروی فیات ۱۲۶پی (نسخه بومی‌سازی‌شده لهستانی فیات ۱۲۶) تحت لیسانس، شرکت خودروسازی FSM لهستان به این فکر افتاد که این مدل قدیمی را با مدلی مدرن‌تر جایگزین کند.

وظیفه طراحی و توسعه نمونه‌های اولیه این خودرو به مرکز تحقیق و توسعه خودرو BOSMAL سپرده شد. این مرکز که در سال ۱۹۷۲ ایجاد شده بود و به همکاری نزدیک با FSM شهرت داشت (ظاهراً در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ تحت کنترل FSM بود)، مأمور شد یک خودروی جدید طراحی کند که مناسب تجهیزات و امکانات تولیدی کارخانه باشد.

در سال ۱۹۸۱، تیم طراحی به سرپرستی مهندس «ویسلاو وایاتراک» دست به کار شد و پروژه طراحی خودرو بِسکید ۱۰۶ را شروع کرد. این تیم تا سال ۱۹۸۲ توانست طراحی‌های اولیه را تکمیل کند. سپس فرآیند مدل‌سازی و ساخت نمونه آزمایشی آغاز شد و در بهار سال ۱۹۸۳، اولین نمونه اولیه این خودرو آماده و رونمایی شد. نام بِسکید برگرفته از رشته‌کوهی است که در نزدیکی شهر بیلسکو-بیالا، محل استقرار کارخانه FSM و مرکز BOSMAL، قرار دارد.

طرح پیشرفته و ساختار آیرودینامیک

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بِسکید ۱۰۶ که در نگاه اول جلب توجه می‌کند، طراحی چشمگیر و بسیار آیرودینامیک بدنه آن است. این طراحی، که توسط «کریشتوف مِیسنر» از آکادمی هنرهای زیبای ورشو انجام شد، در تونل باد مورد آزمایش قرار گرفت و با ضریب درگ کم‌نظیر ۰.۲۹ و سطح جلویی ۱.۷۱ متر مربع شناخته شد. این کاهش مقاومت هوا – که گامی کلیدی در کاهش مصرف سوخت محسوب می‌شود – تا جایی پیش رفت که مصرف سوخت خودرو در سرعت ثابت ۹۰ کیلومتر بر ساعت تنها ۳.۹ لیتر در هر صد کیلومتر ثبت شد. بخش زیرین خودرو هم با طراحی مسطح، برای کاهش بیشتر مقاومت هوا، نقش مؤثری ایفا کرد.

نکته جالب این است که طراحی «رنو توئینگو» که در دهه ۹۰ معرفی شد، شباهت بسیار زیادی به بِسکید داشت و از این رو به بِسکید لقب «توئینگوی لهستانی» داده می‌شود.

ویژگی‌های فنی و جزئیات ساخت

در مجموع هفت نمونه اولیه از خودروی بِسکید ساخته شد که در سه مدل مختلف ارائه شده بودند. این نمونه‌ها همگی فاصله بین محورها ۲۱۵۰ میلی‌متر، ارتفاع ۱۳۶۴ میلی‌متر، عرض ۱۵۳۰ میلی‌متر و فاصله از سطح زمین ۱۳۵ میلی‌متر داشتند. وزن خودرو کمی بیش از ۶۳۰ کیلوگرم بود. نمونه‌های اولیه سری سوم با طول بیشتر (۳.۵ متر) ساخته شدند، در حالی که نمونه‌های دیگر دارای طولی معادل ۳۲۳۵ میلی‌متر بودند.

نمونه‌های اولیه اولیه از سیستم ترمز کاسه‌ای در جلو و عقب استفاده می‌کردند که بعدها ترمزهای دیسکی برای چرخ‌های جلویی اضافه شدند. سیستم تعلیق تمام چرخ‌ها مستقل بود که در جلو شامل سیستم مک‌فرسون و در عقب بازوهای دنباله‌ای استفاده شده بود.

اکثر موتورهای نصب شده روی این خودرو، حجمی بین ۵۹۴ سی‌سی تا ۱۱۱۶ سی‌سی داشتند. این موتورها عمدتاً بر اساس موتور دوزمانه، چهار سیلندر و خنک‌شونده با آبِ فیات ۱۲۶پی طراحی شده بودند. موتور ۵۹۴ سی‌سی در نمونه اولیه قادر به تولید ۲۰.۶ کیلووات (۲۷.۶ اسب بخار) بود. نسخه‌ای با موتور ۷۰۳ سی‌سی نیز توان ۲۹.۵ اسب بخار تولید می‌کرد و تمامی این موتورها می‌توانستند سرعت خودرو را به حدود ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برسانند (در مقایسه با فیات ۱۲۶پی که تنها می‌توانست به سختی به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد).

سادگی تولید و ویژگی‌های داخلی

در طراحی بِسکید، تلاش بر آن بود که هزینه‌های تولید انبوه تا حد امکان پایین نگه داشته شود. بسیاری از قطعات خودرو از جمله پیشرانه‌ها و چرخ‌ها، از مدل فیات ۱۲۶پی قرض گرفته شده بود. با این حال، بِسکید بر اساس طراحی دیفرانسیل جلو با موتور در قسمت جلویی ساخته شده بود که فضایی بیشتر برای چهار یا حتی پنج سرنشین بزرگسال فراهم می‌کرد. صندوق عقب هم اگرچه چندان بزرگ نبود اما در مقایسه با فیات ۱۲۶پی کارآمدتر بود. صندلی‌های پشتی قابلیت تا شدن داشتند تا فضایی حدود ۸۰۰ لیتر (یا بیشتر در نمونه‌های پیشرفته‌تر سری سوم) ایجاد کنند. یکی از دیگر ویژگی‌های قابل توجه بِسکید، بدنه فولادی ساده‌شده بود که در مقایسه با ۱۲۶پی، نیاز به کمتر از نصف فرآیندهای پرسکاری داشت.

پایان پروژه

توسعه بِسکید در سال ۱۹۸۷ به پایان رسید؛ اما با وجود تمام امیدواری‌ها، این طرح هیچگاه به تولید انبوه نرسید.

مرکز تحقیق و توسعه خودرو BOSMAL به عنوان یک نهاد مستقل و با فناوری پیشرفته به کار خود ادامه داد و همکاری‌هایی با خودروسازان مختلف برقرار کرد. در سال ۱۹۹۱، این مرکز نسخه کابریولت فیات ۱۲۶پی را در تعداد محدود به تولید رساند و پس از آن نمونه‌های اولیه ون و پیکاپ فیات ۵۰۰ را طراحی کرد؛ همچنین توانست یک مدل جذاب سه‌چرخ به عنوان نمونه اولیه توسعه دهد.