فیک نیوز در دنیای حیوانات؛ آیا طبیعت هم شایعه ساز است؟
رکنا: پژوهش تازه نشان میدهد انتشار اطلاعات نادرست پدیدهای فراتر از جامعه انسانی است و در ارتباطات زیستی حیوانات و موجودات زنده نیز رخ میدهد؛ از هشدار اشتباه پرندگان گرفته تا گمراهسازی باکتریها، «فیک نیوز» بخشی طبیعی از دنیای زیست است.
به گزارش رکنا، در سالهای اخیر، اصطلاح «اطلاعات غلط» به یکی از چالشهای اساسی برای انسانها تبدیل شده است. اما پژوهشی که در نشریه Journal of the Royal Society Interface چاپ شده، نشان میدهد این موضوع نه صرفاً یک مشکل مختص جوامع انسانی، بلکه ویژگیای بنیادی در ارتباطات موجودات زنده به شمار میآید.
نمونههای اطلاعات نادرست در طبیعت
در دنیای حیوانات، تعاملات اجتماعی طوری طراحی شدهاند که موجودات از نشانهها و پیامهای دیگران برای کسب اطلاعات درباره محیط اطرافشان استفاده میکنند. این ارتباطات برای بقا و هماهنگی در جمع بسیار حیاتی هستند، اما همین ارتباطات میتوانند به انتشار اطلاعات نادرست منجر شوند.
دانشمندان با تحلیل دادههای تجربی و مطالعات نظری درباره سیستمهای زیستی، موارد متعددی از پخش اطلاعات اشتباه در طبیعت شناسایی کردهاند. از جمله:
- پرندگانی که هشدار اشتباه میدهند و دستهای از حیوانات را به فرار بیجهت وادار میکنند.
- گروههای حیوانی که همچنان مسیرهای مهاجرت کهنه و بدون کاربرد را دنبال میکنند.
- باکتریهایی که با استفاده از سیگنالهای فریبنده، همسایگان خود را گمراه میسازند.
این یافتهها حاکی از آن است که اطلاعات نادرست فراتر از رفتار انسانها و رسانههای اجتماعی است. در واقع، چنین پدیدهای در ساختار طبیعی انتقال اطلاعات در اکوسیستمها ریشه دارد.
مطالعات مدلسازیشده درباره اطلاعات غلط
برای بررسی و تعریف اطلاعات غلط در گونههای مختلف، تیم پژوهشی به طراحی مدلهای ریاضی روی آوردند؛ این مدلها توانایی محاسبه دقت باورهای موجودات زنده و تغییراتی که از طریق اطلاعات منتقلشده از دیگران ایجاد میشود را دارند.
طبق این مدلها، انتشار اطلاعات نادرست صرفاً نتیجه یک نقص ارتباطی نیست بلکه یک نتیجه طبیعی ناشی از گردش و تفسیر اطلاعات در سیستمهای اجتماعی محسوب میشود. محققان بر این باورند که اطلاعات نادرست باید به عنوان بخشی طبیعی از تعاملات اجتماعی، بومشناسی و حتی فرآیندهای تکاملی موجودات زنده دیده شود، و نه صرفاً یک اختلال غیرمعمول در عملکرد سیستمهای زیستی.
حال که اطلاعات غلط در اکوسیستمها اجتنابناپذیر است، پرسش اساسی اینجاست که چه استراتژیهایی میتوانند برای کنترل اثرات آن به کار گرفته شوند.
ارسال نظر