راه‌های ساده و موثر برای پیشگیری از کبد چرب

در این راستا، خبرنگار مهر گفت‌وگویی با تبسم ارشادی فر، متخصص طب ایرانی انجام داده و به بررسی جنبه‌های مختلف مرتبط با این بیماری پرداخته است.

تبسم ارشادی فر: کبد چرب از جمله بیماری‌های شایع در جهان محسوب می‌شود که بر اساس آمار جهانی، تا ۴۰ درصد جمعیت جهان به آن مبتلا هستند. در ایران نیز این بیماری حدود ۳۸ درصد جمعیت را درگیر کرده که حتی کودکان به‌ویژه کودکان دارای اضافه‌وزن نیز در معرض خطر هستند. این موضوع نشان‌دهنده جدیت مشکل بهداشتی مرتبط با کبد چرب است.

کبد، بزرگ‌ترین عضو بدن انسان است که در سمت راست بالای شکم، زیر دیافراگم قرار دارد و وزنی حدود یک تا یک و نیم کیلوگرم دارد. این عضو حیاتی بیش از ۵۰۰ وظیفه مهم بر عهده دارد، به‌عنوان مثال، تولید پروتئین‌ها، تنظیم سوخت‌وساز غذا، ذخیره‌سازی و فعال‌سازی ویتامین‌ها و نقش جذاب در سم‌زدایی بدن. به همین دلیل، هر گونه اختلال در عملکرد کبد می‌تواند بسیاری از فرآیندهای اساسی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.

به گفته ارشادی فر، طب ایرانی کبد را به عنوان یکی از ارگان‌های اصلی بدن با مزاج گرم و تر در نظر می‌گیرد و آن را مانند «آشپزخانه بدن» می‌شناسد. این دیدگاه بر اهمیت کیفیت مواد غذایی مصرفی و سلامت معده برای تولید خون سالم تأکید دارد. معده با هضم اولیه غذا نقش اساسی در روند تبدیل مواد غذایی به خون سالم ایفا می‌کند. اگر معده عملکرد مطلوبی نداشته باشد، حتی بهترین غذاها نیز در کبد به خون سالم تبدیل نمی‌شوند.

این نوع کبد چرب بدون مصرف الکل یا داروهای خاص ایجاد می‌شود و علت اصلی آن تجمع چربی در سلول‌های کبدی است. ارشادی فر بیان می‌کند که تغذیه نامناسب می‌تواند کیفیت خون را مختل کرده و سلامت کبد را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین مصرف زیاد ادویه‌های بسیار گرم مثل زنجبیل و فلفل نیز سبب افزایش حرارت کبد و آسیب به آن خواهد شد.

کبد چرب ممکن است با نشانه‌های اولیه مانند خستگی مداوم، کاهش اشتها، حالت تهوع، تیرگی ادرار، تغییرات پوستی و درد شکم نمایان شود. اگر بیماری پیشرفت کند، آسیب جدی به کبد وارد شده و امکان درمان تنها با پیوند کبد وجود خواهد داشت.

یکی از عوامل اصلی ایجاد کبد چرب، مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها مانند نان سفید، برنج، سیب‌زمینی و شیرینی‌جات است. همچنین عادات غلطی چون مصرف آب سرد در زمان‌های نامناسب می‌تواند عملکرد کبد را مختل کند.

ارشادی فر توضیح می‌دهد که مصرف آب سرد پس از ورزش، در حالت ناشتا یا همراه غذابه کبد فشار زیادی وارد کرده و ممکن است موجب آسیب جدی و سردی کبد شود. توصیه می‌شود که برای کاهش این آسیب، آب سرد حدوداً به دمای بدن رسانده شود.

استرس‌های مداوم و خواب ناکافی یا دیر خوابیدن در شب نیز از عوامل مؤثر بر ضعف کبد و بروز کبد چرب به شمار می‌روند. این عادات نادرست می‌توانند سلامت کبد را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.

رعایت اصول تغذیه‌ای مناسب و انجام ورزش‌های منظم می‌تواند به بهبود عملکرد کبد و پیشگیری از مشکلات آن کمک کند. همچنین مصرف خوراکی‌هایی مانند انار، عناب، زرشک، هویج، کرفس و سبزیجات مختلف طبق توصیه‌های طب ایرانی تأثیر مثبتی بر سلامت کبد دارد.

تبسم ارشادی فر تأکید می‌کند که رعایت اصول ساده‌ای مانند خواب به موقع، مصرف غذایی سالم، پرهیز از عادات غلط در تغذیه و کاهش استرس، ابزار مهمی برای پیشگیری و کنترل کبد چرب هستند. همچنین درمان‌های تخصصی پزشکی برای مراحل پیشرفته بیماری نیاز خواهد بود.