تابستان و پنکه: آیا واقعا راه‌حل مناسبی برای کاهش گرماست؟

به گزارش رکنا، آیا تابستان‌های داغ شما را مجبور به استفاده از پنکه کرده است؟ اگر پاسختان مثبت است، شاید این خبر چندان خوشایند نباشد. پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که استفاده از پنکه ممکن است نه تنها مؤثر نباشد، بلکه در برخی موارد حتی خطرناک باشد، به‌ویژه برای افراد مسن.

تحقیقاتی تازه درباره تأثیر پنکه

مطالعه‌ای که به‌تازگی توسط گروهی از پژوهشگران دانشگاه‌های سیدنی، موناش، آدلاید و مؤسسه قلب مونترال انجام شده، به بررسی عملکرد پنکه در شرایط مختلف دما و رطوبت پرداخته است. این آزمایش‌ها بر روی افراد بالای ۶۰ سال (میانگین سنی ۶۸ سال) انجام شده تا مشخص شود که این ابزار تا چه اندازه در کاهش گرمای بدن مؤثر است.

بررسی پنکه در گرمای مرطوب

در یکی از مراحل مطالعه، دمای هوا به ۳۸ درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی ۶۰ درصد رسید؛ شرایطی که محیط داخلی خانه را در روزهای گرم تابستان شبیه‌سازی می‌کرد. چهار وضعیت مختلف برای مقایسه انتخاب شد:

نتایج نشان داد که پنکه به‌تنهایی توانسته دمای مرکزی بدن را به میزان کمی کاهش دهد (حدود ۰٫۱ درجه سانتی‌گراد). این کاهش کوچک حس راحتی بیشتری را ایجاد کرد، اما تعریق بدن نیز به طرز قابل توجهی افزایش یافت. به‌نظر می‌رسید که ترکیب استفاده از پنکه و مرطوب‌سازی پوست، بیشترین راحتی را برای افراد شرکت‌کننده به همراه داشته باشد.

استفاده از پنکه در هوای خشک: اثر منفی

اما شرایط وقتی که هوا بسیار گرم و خشک بود، کاملاً متفاوت شد. در آزمایشی دیگر، دمای محیط به ۴۵ درجه سانتی‌گراد رسید و تنها شرکت‌کنندگان سالم و بدون سابقه بیماری قلبی در آن حضور داشتند.

در این حالت، استفاده از پنکه باعث افزایش دمای مرکزی بدن شد؛ حدود ۰٫۳ درجه سانتی‌گراد. به‌عبارتی، جریان هوای پنکه گرما را به بدن وارد کرد و حس گرما و ناراحتی برای شرکت‌کنندگان بیشتر شد. همچنین هیچ‌کدام از روش‌ها، چه پنکه و چه مرطوب‌سازی پوست، نتوانستند اثر خاصی در کاهش دمای بدن برجای بگذارند.

نتیجه‌گیری: اهمیت رطوبت هوا بیش از دما

پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که تنها دمای محیط عامل تعیین‌کننده نیست؛ بلکه میزان رطوبت هوا در کارایی پنکه بسیار مؤثر است. پنکه ممکن است در شرایط مرطوب کارایی داشته باشد، اما در هوای خشک، استفاده از آن می‌تواند نتیجه‌ای معکوس بدهد.

امواج گرما اثرات خطرناکی بر سلامتی دارند و می‌توانند فشار زیادی بر سیستم قلبی‌عروقی وارد کنند. از این نظر، استفاده صرف از پنکه برای سالمندان و افراد آسیب‌پذیر توصیه نمی‌شود و نیاز به تدابیر دیگری وجود دارد.

پیشنهادهای این مطالعه شامل ایجاد پناهگاه‌های سرمایشی در سطح جامعه و اطلاع‌رسانی دقیق‌تر درباره خطرات گرما است. این پژوهش در نشریه معتبر علمی منتشر شده است.