تاثیر رم در سرعت لپ تاپ

 نقش رم در افزایش یا کاهش سرعت سیستم، آن‌قدر حیاتی است که حتی با وجود پردازنده‌ای قوی، اگر رم کافی یا مناسب نداشته باشید، دستگاه شما ممکن است به سختی از پس اجرای هم‌زمان چند برنامه برآید. از مرور ساده وب گرفته تا اجرای نرم‌افزارهای تخصصی، میزان و نوع رم می‌تواند تفاوت میان یک تجربۀ کاری روان و یک سیستم کند و آزاردهنده را رقم بزند. در این مطلب، به زبان ساده و کاربردی، به بررسی نقش رم در سرعت لپ تاپ می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چطور انتخاب درست آن می‌تواند تجربۀ کاری شما را به شکل محسوسی بهبود ببخشد.

رم چیست و چه نقشی دارد؟

رم یا حافظۀ موقتی، محلی است که داده‌ها و برنامه‌های فعال در حال اجرا به طور موقت در آن ذخیره می‌شوند. برخلاف هارد دیسک که اطلاعات دائمی را نگهداری می‌کنند، رم فقط هنگام روشن بودن لپ تاپ فعال است و با خاموش شدن دستگاه، اطلاعات داخل آن پاک می‌شود. اما چرا این حافظه اهمیت دارد؟ چون رم لپ تاپ یا کامپیوتر به مراتب سریع‌تر از حافظه‌های ذخیره‌سازی دیگر است. به همین دلیل، سیستم‌عامل، برنامه‌ها و فایل‌هایی که هم‌اکنون در حال استفاده‌اند، ترجیح می‌دهند در رم قرار بگیرند تا سرعت اجرا و پاسخ‌گویی بالا رود.

رم و سرعت لپ تاپ: چطور به هم وابسته‌اند؟

وقتی می‌گوییم لپ تاپ کند شده، معمولاً یکی از متهمان اصلی مقدار کم رم است. در واقع، هرچه تعداد برنامه‌های در حال اجرا بیشتر باشد، حافظۀ بیشتری نیاز است تا بتوانند هم‌زمان و بدون لگ یا تأخیر اجرا شوند. اگر رم کافی نباشد، سیستم مجبور می‌شود بخشی از داده‌ها را به حافظۀ ذخیره‌سازی منتقل کند (اصطلاحاً swap) که این کار بسیار کندتر انجام می‌شود و موجب کاهش محسوس سرعت می‌گردد.

فرض کنید شما چند برنامه مثل مرورگر، نرم‌افزار آفیس، یک اپلیکیشن ویرایش تصویر و پیام‌رسان را به طور هم‌زمان باز کرده‌اید. اگر رم کافی نداشته باشید، سیستم دائماً در حال جابجایی داده‌ها بین رم و هارد است و همین امر باعث تأخیر، هنگ کردن و کندی می‌شود. البته در زمانی که قصد افزایش میزان رم لپ تاپ یا کامپیوتر خود را دارید، به هزینه ارتقا رم لپ تاپ نیز توجه داشته باشید. این کار باعث خواهد شد تا بتوانید بهترین میزان رم که با بودجۀ شما همخوانی و تناسب داشته باشد را انتخاب کنید.

چه مقدار رم کافی است؟

مقدار رم مورد نیاز به نوع کاربری شما بستگی دارد. هر چه کار شما حرفه‌ای‌تر باشد و برنامه‌ها یا بازی‌های سنگین‌تری را اجرا کنید، به میزان بیشتری رم نیاز خواهید داشت. در ادامه حداقل میزان رم مناسب برای انجام برخی کاربردها را با هم بررسی خواهیم کرد.

• کاربری عادی مانند مرور وب، تماشای ویدیو، استفاده از نرم‌افزارهای متداول مثل آفیس به حداقل ۸ گیگابایت رم نیاز دارد.
• کاربری نیمه‌حرفه‌ای مانند ویرایش تصویر، مالتی‌تسکینگ زیاد به ۱۶ گیگابایت رم برای عملکرد مناسب نیاز دارد.
• کاربری حرفه‌ای مانند طراحی گرافیک، برنامه‌نویسی، ماشین مجازی و بازی سنگین به ۳۲ گیگابایت یا بیشتر نیاز دارد.

توجه داشته باشید که داشتن رم زیاد همیشه به معنای افزایش سرعت نیست، مگر آنکه نرم‌افزارها واقعاً از آن استفاده کنند. مثلاً اگر شما فقط از ورد و مرورگر استفاده می‌کنید، افزایش رم از ۸ به ۳۲ گیگابایت تأثیر چشمگیری نخواهد داشت.

اهمیت نوع رم

علاوه بر حجم رم، نوع و سرعت آن نیز مهم است. برای مثال، رم DDR4 نسبت به DDR3 هم سریع‌تر است و هم مصرف برق کمتری دارد. همچنین رم‌هایی با فرکانس بالاتر، مانند ۳۲۰۰ مگاهرتز، سریع‌تر از مدل‌هایی با فرکانس کمتر هستند. توجه به همین نکته می‌تواند سبب شود تا تاثیر افزایش سرعت رم را در افزایش سرعت دستگاه مشاهده کنید. بنابراین، در کنار افزایش حجم، باید به نسل و سرعت رم نیز توجه کرد تا بهترین بازده را داشته باشید و تاثیر افزایش رم در بالا بردن سرعت لپ تاپ یا کامپیوتر را مشاهده کنید.

افزایش رم، ساده‌ترین روش ارتقای عملکرد لپ تاپ

یکی از روش‌های رایج برای بالا بردن سرعت لپ تاپ یا کامپیوتر شخصی، ارتقای رم است. اگر لپ تاپ یا کامپیوتر شما کند شده و رم کمی دارد (مثلاً ۴ یا ۸ گیگابایت)، اضافه کردن رم می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند. البته باید مطمئن شوید که لپ تاپ شما اسلات رم خالی دارد و از رم جدید پشتیبانی می‌کند. برخی مدل‌ها رم را به صورت لحیم شده دارند و امکان ارتقا در آن‌ها وجود ندارد.

تأثیر رم در کارایی سیستم‌عامل و نرم‌افزارها

بسیاری از سیستم‌عامل‌ها، به ویژه ویندوز، برای اجرای روان و سریع، نیاز به رم کافی دارند. نسخه‌های جدید ویندوز مثل ویندوز ۱۰ یا ۱۱ به طور پیش‌فرض مقدار زیادی از رم را برای خود سیستم‌عامل اختصاص می‌دهند. بنابراین اگر رم کمی داشته باشید، فضای زیادی برای اجرای نرم‌افزارهای دیگر باقی نمی‌ماند. در این شرایط، ارتقای رم راهی مؤثر برای روان‌سازی عملکرد کلی سیستم است.

همچنین در زمان اجرای بازی‌های سنگین و نرم‌افزارهایی مانند Adobe Photoshop، Premiere یا AutoCAD، رم نه تنها برای اجرای نرم‌افزار بلکه برای نگهداری موقتی داده‌های حجیم گرافیکی یا ویدئویی اهمیت دارد. در بازی‌های سنگین، اگر رم کافی نباشد، افت فریم و لگ به وضوح دیده می‌شود. از این رو گیمرها و طراحان حرفه‌ای معمولاً به ۱۶ یا ۳۲ گیگابایت رم با سرعت بالا نیاز دارند.

چگونه متوجه شویم که به میزان بیشتری رم نیاز داریم؟

یکی از راه‌های ساده برای تشخیص اینکه آیا سیستم شما به رم بیشتری نیاز دارد یا نه، استفاده از Task Manager در ویندوز یا ابزارهای مشابه در مک و لینوکس است. اگر میزان استفاده از رم اغلب بالای ۸۰ درصد است یا بخش زیادی از رم همواره اشغال است، احتمالاً ارتقای رم تأثیر ملموسی بر سرعت خواهد داشت.

جمع‌بندی

حافظۀ رم را می‌توان یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کنندۀ سرعت و روانی کار با لپ تاپ دانست. هرچند پردازنده و استفاده از هاردهایی با سرعت بالا مانند هاردهای SSD نیز نقش مهمی دارند، اما اگر رم کافی نباشد، حتی قوی‌ترین سیستم‌ها هم دچار کاهش سرعت می‌شوند. برای آن‌که لپ تاپ شما در اجرای هم‌زمان چند برنامه، جابجایی بین تب‌های مرورگر، یا پردازش فایل‌های بزرگ عملکرد مطلوبی داشته باشد، توجه به مقدار، نسل و سرعت رم کاملاً ضروری است.