حرکت اقتصادی مشکوک رقیب ایران / بار خود را بست

اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که میانگین ظرفیت تولید پالایشگاه‌های چین در ماه اکتبر به رقم ۱۴.۹۴ میلیون بشکه در روز رسید، در حالی که میزان واردات نیز برابر با ۱۱.۳۹ میلیون بشکه در روز بوده است. ظرفیت یاد شده نسبت به اکتبر سال گذشته افزایش ۶.۴ درصدی را ثبت کرده است که نشان‌دهنده وجود تقاضای قوی برای نفت می‌باشد. اما در مقایسه با میانگین ۱۵.۲۶ میلیون بشکه در روز در سپتامبر شاهد کاهش می‌باشیم. گفتنی است که عدد سپتامبر بالاترین میزان در دو سال اخیر بوده است.

نوسانات ظرفیت پالایشگاه‌ها: از اوج سپتامبر تا کاهش اکتبر

در این میان، میزان واردات نفت چین در ماه اکتبر به طور میانگین ۱۱.۳۹ میلیون بشکه در روز بوده که این مقدار با تولید داخلی حدود ۴.۲۴ میلیون بشکه در روز ترکیب شده و کل عرضه روزانه این کشور را به رقم ۱۵.۶۳ میلیون بشکه رسانده است. کلاید راسل، نویسنده رویترز، در تحلیل خود به این نکته اشاره کرده که بخشی از تناقض بین عرضه و تقاضای نفت ممکن است به انبار ذخیره منتقل شود یا به وسیله پالایشگاه‌های کوچکی که در آمار رسمی لحاظ نشده‌اند به مصرف برسد.

ذخایر استراتژیک چین، نقش کلیدی در ثبات قیمت جهانی

ذخیره‌سازی نفت از سوی چین به عنوان یکی از دلایل اصلی حفظ ثبات نسبی قیمت‌های جهانی شناخته شده است. با فرض اینکه چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان، اقدام به ذخایر استراتژیک برای مقابله با مشکلات احتمالی کرده باشد، افزایش سریع تقاضا در زمان بحران بعید به نظر می‌رسد. همچنین، گزارش‌ها درباره استفاده فزاینده از خودروهای الکتریکی در بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان، به عنوان فشاری دیگر بر رشد قیمت نفت عمل می‌کند.

احتیاط‌های چین در برابر تحریم‌ها و گسترش سوخت‌های جایگزین

براساس گزارش اویل پرایس، چین در ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی به طور میانگین ۹۰۰ هزار بشکه نفت در روز ذخیره کرده است. این اقدام می‌تواند در مواجهه با اختلالات احتمالی، نظیر تحریم‌های اخیر آمریکا علیه شرکت‌های روسی همچون روس‌نفت، به عنوان یک پشتوانه قابل توجه عمل کند.

تأثیر این مسائل بر ایران، که در کنار صادرات نفت با تحریم‌ها روبروست، چند بُعدی و حائز اهمیت است:

۱. کنترل قیمت نفت (بُعد حیاتی)

کاهش تقاضای هیجانی: تصمیم چین برای افزایش ذخایر استراتژیک روزانه (معادل ۹۰۰ هزار بشکه) و کاهش نسبی ظرفیت تولید پالایشگاه‌ها در اکتبر نسبت به سپتامبر، نشان می‌دهد که رشد تقاضای فوری این کشور کاهش یافته است. این کاهش تقاضا عاملی برای جلوگیری از افزایش قیمت جهانی نفت (مثل برنت یا WTI) خواهد بود.

تأثیر بر ایران: ایران که عمدتاً نفت خود را با همین قیمت‌های جهانی به فروش می‌رساند، با افت احتمالی قیمت نفت، با فشار بیشتری بر درآمدهای نفتی روبرو می‌شود. در این شرایط، افزایش قیمت فروش نفت برای ایران به دلیل کاهش تقاضای فوری از سوی مشتریان اصلی دشوارتر خواهد بود.

۲. اثرگذاری بر ثبات بازار و ریسک‌های متغیر

ثبات مصنوعی قیمت: همان‌طور که گزارش‌ها نشان داده، ذخیره‌سازی نفت چین به نوعی همچون یک سپر دفاعی در برابر نوسانات شدید قیمتی عمل کرده است. این استراتژی باعث می‌شود که قیمت‌ها سقوط ناگهانی نداشته باشند، زیرا خریدار بزرگی همیشه آماده خرید مازاد بازار است.

تأثیر بر ایران: از یک سو، این ثبات برای ایران مثبت است، زیرا از کاهش ناگهانی قیمت‌ها جلوگیری می‌کند. اما از سوی دیگر، کاهش تقاضای وابسته به ایران در بازار ممکن است فرصت‌های فروش را محدودتر کند.

۳. اثر بلندمدت (رشد انرژی‌های تجدیدپذیر)

رقابت ساختاری: در این گزارش به رشد استفاده از خودروهای برقی اشاره شده که یکی از عوامل تأثیرگذار در کاهش قیمت نفت است. در بلندمدت، این روند می‌تواند منجر به کاهش سهم نفت در سبد انرژی کشور چین شود.

تأثیر بر ایران: ایران باید برای مقابله با تغییرات ساختاری بازارهای جهانی، به دنبال افزایش ارزش‌افزوده نفت (از طریق محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی) و یافتن مشتریان جایگزین باشد.

۴. ابهامات در مدیریت تقاضا (پالایشگاه‌های کوچک چین)

عدم شفافیت در آمارها: فعالیت پالایشگاه‌های کوچک که در آمارهای رسمی گنجانده نشده‌اند، نشان می‌دهد که ممکن است تقاضای واقعی بیشتر از مقادیر گزارش شده باشد. این ابهامات می‌تواند فرصت‌هایی برای مبادلات غیررسمی ایجاد کند.

تأثیر بر ایران: این فرصت ممکن است به سود ایران تمام شود، زیرا امکان دارد بخشی از نفت ایران به شکل غیررسمی وارد این پالایشگاه‌های کوچک شود و فضای بیشتری برای معامله فراهم گردد.

نتیجه‌گیری برای ایران:

عملکرد اقتصادی چین در ماه اکتبر منجر به ایجاد تغییری منطقی در بازار نفت شده است: تقاضای کوتاه‌مدت کاهش یافته و قیمت‌ها در سطوح کنترل شده‌ای باقی مانده‌اند. با وجود اثر فشار نسبی بر درآمدهای نفتی ایران، این وضعیت به یک ثبات نسبی نیز کمک کرده است. اما چالش اصلی ایران در این میان، آماده‌سازی برای کاهش تدریجی تقاضای بلندمدت و تطبیق با تغییرات ساختاری بازار جهانی است.