چله نشینی یزدی ها در شب یلدا/ جمعان با شیوع بیماری کرونا دیگر جمع نیست

به گزارش رکنا از یزد؛ قدیم تر ها شب چله که فرا می‌رسید دست به دست پدر و مادر به خونه بزرگ خانواده یعنی پدر و مادر بزرگ می‌رفتیم تا هم از سرما به گرمای کرسی خانه اشان پناه ببریم و هم از آجیل‌های خوشمزه و البته خانگی‌ آنها بخوریم.

این روزها این رفت و آمدها به دلیل شیوع بیماری کرونا کمرنگ تر شده و مشکلات اقتصادی هم فرصت میزبانی شایسته را از مردم سلب کرده است، اما دلهامان برای هم می تپد و از دوری هم دلتنگیم و دعایمان در شب یلدا این است که این بیماری زودتر رخت برکند و دوباره سالم و سرحال فارغ از هر نگرانی دور هم جمع شویم.

یادش به خیر، آن روزها آجیل هفت مغز با در بر داشتن مغزهای مغز، گردو، بادام، پسته، فندق و ... ، برگه هلو و زردآلو، سنجد و ... با قرار گرفتن در سینی‌های بزرگ مسی کنگره‌دار قرار گرفته در روی کرسی آدم را به وسوسه می‌انداخت.

هندوانه که جزء ضروری شب یلدای ایرانیان و البته یزدی‌ها بود که در کنار آن انار نیز وجود داشت که به گفته صدیقه رمضانخوانی، پژوهشگر آداب و سنن یزد اعتقاد به خوردن هندوانه در شب چله، برای پرهیز از سرمای چله اول و دوم بوده است.

مراسم شب یلدا یزدی‌ها که به شب چله معروف است، با قراردادن نارنج یا هندوانه روی کرسی‌ها همراه بود و افراد مسن فامیل به کوچکترها هدیه  و عیدی می‌دادند.

شاهنامه خوانی، فال حافظ و خواندن ادعیه نیز در این شب از سوی یزدی‌ها اجرا می‌شود به نحوی که شب چله در یزد به یک گردهمایی و تجمع خانوادگی تبدی لمی شد.

به گفته این پژوهشگر این جشن که در آخرین روزهای آذر ایرانیان از زمانی که اندیشه‌های یکتا پرستی بین اقوام ایرانی پدیدار شد، به نام جشن آتش نیز شهرت داشت.

با توجه به اعتقاد ایرانیان به آتش، در چنین شبی، آتش روشن می کردند و گرد آن جمع می شدند و به شادی و پایکوبی می‌پرداختند و این جشن بین مردم کشاورز و دامپرور و روستایی نشین و کوهستان نشین رواج داشت.

با توجه به اینکه ایرانیان باستان تاریکی و سردی را نشانه‌های اهریمن می دانستند و بلندترین شب سال نیز تاریکی و سرما حاکم بود، برای گریز از اهریمن آتش روشن می‌کردند و در کنار آن به خوردن میوه‌های پاییزی و آجیل هفت مغز نیز می‌پرداختند.

این کار تا طلوع آفتاب ادامه داشت و آنها اعتقاد داشتند هر چه دامنه آتش بیشتر باشد، نیرو خداوندی و اهورایی غلبه شده و اهریمن و جادوگری از بین خواهد رفت. این جشن به قدری مقدس بود که تا صبح روشن بودو دور حلقه آتش شادی می کردند. به چنین آتش افروزی، آتشان نیز می گفتند.

یادمان نرود در شب یلدای امسال برای بیمارانی که از بیماری کرونا رنج می برند و جانشان در خطر است دعا کنیم و بزرگترین آرزویمان این باشد که این بیماری به زودی ریشه کن شود.

یزد/سمیه گلابگیریان