تصاویر ناب دستگیری صدام حسین در مخفیگاهی حقیرانه / 22 سال پیش رخ داد

پس از ماه‌ها جست‌وجوی نفس‌گیر و عملیات‌های اطلاعاتی پیچیده، سرانجام در شامگاه ۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ (۲۲ آذر ۱۳۸۲)، عملیات نظامی موسوم به «سپیده‌دم سرخ» (Red Dawn) به نتیجه رسید و صدام حسین، در مخفیگاهی حقیرانه در نزدیکی زادگاهش دستگیر شد.

در ادامه، جزئیات این عملیات تاریخی را به صورت لحظه‌به‌لحظه مرور می‌کنیم:

سرنخ طلایی و آغاز عملیات

نقطه عطف این تعقیب و گریز طولانی، بازجویی از یکی از نزدیک‌ترین محافظان و دستیاران صدام به نام «محمد ابراهیم عمر المسلط» بود. او پس از دستگیری توسط نیروهای آمریکایی، تحت بازجویی شدید سرانجام لب به سخن گشود و موقعیت تقریبی مخفیگاه رئیس‌جمهور سابق را فاش کرد: مزرعه‌ای دورافتاده در منطقه «الدور»، واقع در ۱۵ کیلومتری جنوب تکریت.​​

با دریافت این اطلاعات حیاتی، «تسک فورس ۱۲۱» (Task Force 121) که تیمی زبده از نیروهای عملیات ویژه بود، به همراه تیپ اول از لشکر ۴ پیاده‌نظام ارتش آمریکا، منطقه را محاصره کردند.​

کشف مخفیگاه

نیروهای عملیاتی ابتدا دو محل احتمالی با نام‌های رمز «ولورین ۱» و «ولورین ۲» را جست‌وجو کردند اما اثری از صدام نیافتند. جست‌وجو در محوطه مزرعه ادامه یافت تا اینکه سربازان متوجه یک قالیچه، مقداری خاک و آجر شدند که به طرز مشکوکی روی زمین چیده شده بود.​

پس از کنار زدن این استتار، دریچه‌ای کوچک نمایان شد که به حفره‌ای زیرزمینی، معروف به «لانه‌ی عنکبوت» (Spider Hole) راه داشت. این حفره تنگ و تاریک که حدود ۲.۵ متر عمق داشت، دارای یک هواکش و فن برای تنفس بود و تنها فضای کافی برای دراز کشیدن یک نفر را داشت.​

لحظه دستگیری: «من صدام حسین هستم»

حوالی ساعت ۲۰:۳۰ به وقت محلی، سربازان آمریکایی با کنار زدن درپوش فومی حفره، با مردی ژولیده، با ریشی انبوه و موهای درهم‌ریخته مواجه شدند. صدام حسین که یک اسلحه کمری «گلاک» و دو تفنگ کلاشینکف به همراه داشت، بدون هیچ مقاومتی تسلیم شد.​

طبق گزارش‌های رسمی، او در لحظه خروج از حفره با زبان انگلیسی دست‌وپاشکسته به سربازان گفت:

«من صدام حسین هستم، رئیس‌جمهور عراق، و می‌خواهم مذاکره کنم.»​

سربازان در پاسخ به او گفتند: «پرزیدنت بوش سلام می‌رساند.»​

کشفیات و انتقال

در بازرسی از مخفیگاه، علاوه بر تسلیحات، مبلغی حدود ۷۵۰ هزار دلار اسکناس ۱۰۰ دلاری نیز کشف و ضبط شد. صدام بلافاصله با بالگرد از محل خارج و به یک مکان امن جهت بازجویی و معاینه پزشکی منتقل شد. 

اعلام رسمی: «ما او را گرفتیم»

فردای آن روز، «پل برمر»، حاکم غیرنظامی آمریکایی در عراق، در کنفرانس خبری مشهور خود در بغداد حاضر شد و با بیان جمله کوتاه و تاریخی «خانم‌ها و آقایان، ما او را گرفتیم.»

سرباز آمریکایی پس از گذشت ۲۰ سال پرده از چگونگی دستگیری صدام حسین برداشت(+عکس)

یکی از اعضای سابق نیروهای مخفی دلتای ارتش آمریکا، که صدام حسین را در سال ۲۰۰۳ از مخفیگاه زیرزمینی اش بیرون کشید، روایت دست اولی از دستگیری دیکتاتور عراق ارائه کرد. در ماه گذشته در یک پادکست، گروهبان بازنشسته ارتش، کوین هالند، در مورد دستگیری صدام در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ صحبت کرد.

هالند سپس توضیح داد که چگونه رهبر شکست خورده عراق را با هلیکوپتر به پایگاه نظامی در تکریت و سپس به پایتخت کشور، بغداد، منتقل کردند تا توسط دولت جدید زندانی شود.

هالند تنها سرباز شناخته شده ای بود که هم در تیم نخبگان SEAL نیروی دریایی ۶ و هم در یگان عملیاتی نیروهای ویژه اول-دلتا خدمت می کرد. هالند توضیح داد که چگونه او و همرزمان مسلحش مخفیگاه ۲.۵ متری صدام را پیدا کردند و صدام مضطرب و مسلح را از داخل آن بیرون کشیدند.

به گزارش روزیاتو، هالند گفت مزرعه ای که صدام در آن پنهان شده بود در یک فضای خالی از سکنه، فقط یک جاده داشت، جایی که عراقی های وفادار به صدام در آنجا مستقر می شدند تا او را از نزدیک شدن نیروها، مطلع کنند.

سوال این بود که چگونه هالند و تیمش توانستند سوراخ کوچکی را که زیر لایه بزرگی از استایروفوم پوشانده شده بود را تشخیص دهند. هالند گفت: «ما اطلاعات انسانی داشتیم که دقیقاً به ما نشان می‌داد کجاست و تیم آن نقطه مبهم ذکر شده توسط خبرچین را پیدا کرد.»

سربازان ابتدا با یک نارنجک، سوراخ را باز کردند. به محض خوابیدن گرد و غبار، تیم هالند با یک گودال محصور در آجر روبرو شدند، آنقدر تاریک که نمی‌توانستند داخل آن را با چشم غیر مسلح ببینند و در نهایت صدام حسین را دیدند.

سپس سربازان سعی کردند با یک سگ او را از مخفیگاه زیرزمینی بیرون بیاورند، اما به گفته هالند، حیوان ترسیده بود. هالند ادامه داد: «در نهایت، در لحظه ای که سگ ها را عقب کشیدیم، ما شروع به شنیدن صحبت های شخصی به زبان عربی کردیم و مترجم شروع به صحبت کرد. صدا نزدیک و نزدیک تر می شد.»

از آنجا که صدام مسلح بود، یک سرباز تگزاسی به دهان او مشت می زند و او را زمین می اندازد. هالند سپس اشاره کرد که تپانچه گلاک ۱۵ کاملاً اتومات صدام، در حال حاضر در اختیار رئیس جمهور سابق آمریکا، جرج دبلیو بوش است.

هالند به یاد می آورد: «او به شدت خرد شده بود. او فقط گفت که رئیس جمهور عراق است و آماده مذاکره است و این را به انگلیسی گفت؛ و ما هم چیزی شبیه این گفتیم که دیگر وقت این کارها تمام شده است.»

هالند افزود که پس از مهار زندانی، سربازان به او گفتند که رئیس جمهور وقت آمریکا، جرج بوش سلام می رساند.

وقتی از هالند پرسیده شد که چگونه صدام برای مدت طولانی در یک سوراخ زنده ماند، گفت که او هرگز برای مدت طولانی در آنجا نبوده است. او تمام روز را در کلبه ای می مانده است و اگر خبرچینان یا نگهبانان می فهمیدند از ابتدای جاده کسی وارد شده، صدام به این سوراخ پناه می برد.

هالند سپس توضیح داد که چگونه رهبر شکست خورده عراق را با هلیکوپتر به پایگاه نظامی در تکریت و سپس به پایتخت کشور، بغداد، منتقل کردند تا توسط دولت جدید زندانی شود.

البته روایت هالند با روایت مترجم عراقی که در آن عملیات حضور داشت، تناقض دارد. مترجمی که به دلایل امنیتی مایل بود نامش فاش نشود، تاکید کرده می‌خواهد جهان بداند که صدام در مخفیگاهی زیرزمینی نبود، بلکه در اتاقی بود و به احتمال زیاد در حالی که لباس سنتی عربی به تن داشت، مشغول نماز بود.

او ادعا کرد که تصور ارائه شده توسط پنتاگون مبنی بر اینکه صدام در زمان دستگیری در یک گودال پنهان شده، ساختگی است. دولت بایدن هنوز درباره این ادعاها اظهار نظر نکرده است.