تقابل شی جین‌پینگ با دونالد ترامپ / تنها یک برنده خواهد داشت

 پکن دریافته است که سیاست‌های بی‌محابای «اول آمریکا» متحدان قدیمی و جدید را از خود می‌رانند و خلأی ایجاد کرده‌اند که خود می‌تواند آن را پر کند.

به گزارش گروه ترجمه رکنا، به نقل از  گاردین،  در حالی که هفته گذشته در شرم‌الشیخ، دونالد ترامپ در برابر دوربین‌ها تکیه زده و خود را «نجات‌دهنده غزه» خوانده و از «پسران قلدر» مانند عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، تمجید می‌کرد که به ساخت توافق آتش‌بس ناپایدار میان اسرائیل و حماس کمک کرده‌اند، اما اواخر این ماه رئیس‌جمهور آمریکا قرار است با چهره‌ای بسیار جدی‌تر روبه‌رو شود: رهبر چین، شی جین‌پینگ. در شرایطی که در رقابت قدرت قرن بیست‌ویکم میان آمریکا و چین، شی با ثبات‌تر عمل کرده و از اشتباهات پرشتاب ترامپ سود برده است.

تعجب‌آور است که هنوز در بریتانیا و آمریکا درباره ماهیت و اهداف رژیم توسعه‌طلب چین اختلاف نظر وجود دارد. این کشور با امپراتوری اقتصادی جهانی، سرکوب حقوق بشر در هنگ‌کنگ، سین‌کیانگ و تبت، تنش‌آفرینی منطقه‌ای و جاسوسی سایبری گسترده، تنها به یک نتیجه می‌رسد. در حالی که نمایندگان پارلمان بریتانیا میان این پرسش ماندند که آیا چین دشمن است یا فرصت سرمایه‌گذاری، شی به‌روشنی پاسخ داده است.

چین کنترل صادرات جهانی مواد معدنی نادر و مگنت‌ها را به‌شدت تشدید کرده است، موادی که در تولید تلفن‌ها، خودروها و سیستم‌های نظامی به‌کار می‌روند — یکی از نشانه‌های قدرتی خصمانه. این مواد در موشک‌های کروز، جنگنده‌ها، زیردریایی‌های هسته‌ای، پهپادها و سایر سیستم‌های سلاح نقش دارند. اگر محدودیت صادرات از ماه آینده اجرا شود، می‌تواند توان تسلیحاتی غرب را در دفاع از اوکراین و مقابله با روسیه تهدید کند.

چین همچنین قصد دارد این مواد را حتی برای تولیدکنندگان خارج از کشور کنترل کند. واشنگتن سال‌هاست چنین صلاحیتی فراملی را پیاده می‌کند؛ اکنون پکن بازی واشنگتن را به‌شیوه‌ای آشکار، به نفع خود، در حال بازی است. ترامپ در واکنش به اعلام این طرح‌ها تهدید کرد تعرفه ۱۰۰ درصدی اعمال می‌کند و دیدار با شی را لغو می‌نماید، اما پس از ایجاد وحشت در بازار، عقب‌نشینی کرد. با این‌حال، تحریم‌های متقابل همچنان ادامه دارد و نگرانی از رکود اقتصادی جهانی را شدت بخشیده است.

همانند همیشه، ترامپ برنامه مشخصی ندارد و مطمئن نیست چه می‌کند؛ اما شی این‌گونه نیست. او نشان داده است اگر ترامپ با جنگ تجاری کامل اصرار کند، خودش را آماده کرده تا در مقابل کاخ سفید بایستد. این دستورالعمل مواد نادر ممکن است تاکتیکی برای مذاکره باشد یا نتیجه سیاست داخلی حزب کمونیست چین؛ اما تحلیلگران آن را نشانه‌ای از تغییر بنیادینی می‌دانند: پس از مدتی صبر، شی در حال حمله است.

آنچه این تغییر را ایجاد کرده است، درک پکن از این واقعیت است که سیاست‌های «اول آمریکا» ترامپ متحدان قدیمی و جدید را می‌راند و خلأی ایجاد کرده که چین می‌تواند آن را پر کند. نفوذ جهانی و اهرم‌های قدرت آمریکا سقوط کرده است، چیزی که در برهم‌ریختگی اتحادها در اروپا و آسیا، ضعف در مقابله با روسیه و اسرائیل، حذف تقریباً کامل کمک‌های خارجی واشنگتن و تحقیر نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین دیده می‌شود.

چین با قدرت‌آفرینی پیش می‌رود. شی مصمم است چین را به قطب جهانی جدید دنیای چندقطبی تبدیل کند. اجلاس‌هایی که در چین برگزار شده و رهبران اقتدارگرای روسیه، هند، کره شمالی و ایران را گرد هم آورده، بازسازی نظم جهانی به تصویر چین را نشان می‌دهد. در حالی‌که ترامپ تعرفه‌ها را بالا می‌برد، چین واردات آفریقا را معاف از تعرفه کرده، در حالی‌که ترامپ کمک‌های خارجی را کاهش داد و چین ابتکار توسعه جهانی را پیش برد. در هر نقطه‌ای، آمریکا زمین بازی ژئوپولیتیکی و اخلاقی را از دست می‌دهد — یا در آستانه‌ی از دست دادن آن است.

برخی تحلیلگران بر این باورند که در واقع شی قصد ندارد جهان را تحت حاکمیت بگیرد — و جهانی هم او یا نوع اقتدارگرایانه‌اش را نمی‌خواهد. آن‌ها می‌گویند اولویت‌های چین و «منافع هسته‌ای» آن بدون تغییر مانده‌اند: ثبات داخلی، حاکمیت ملی، کنترل مطلق حزب، توسعه اقتصادی و اجتماعی. اما پس از بیش از یک دهه در قدرت، اقدامات جسورانه و پر اعتماد شی خلاف این نظریه‌های آرام را بازتاب می‌دهد. روند فعلی نشان می‌دهد که کشمکش آمریکا و چین برای اولویت جهانی اجتناب‌ناپذیر است و به سبب اشتباهات ترامپ، آمریکا در موقعیتی است که به‌نظر می‌رسد بازی را خواهد باخت.

از منظر بریتانیا، این چشم‌انداز به‌کمترین تعبیر، نگران‌کننده است. بریتانیا که از سوی پکن تحقیر، از واشنگتن نادیده و از اروپا جدا شده، تنها در نقش ناظری منزوی باقی مانده است و تنها می‌تواند امیدوار باشد که از پیامدهای این درگیری در امان بماند.