شخصیت علمی و فرهنگی دکتر محمد فاضلی به قلم دکتر حسین انتظامی

دکتر حسین انتظامی اینگونه نوشت: اگر خاطرتان باشد چند ماه پیش، خبر تعلیق دکتر محمد فاضلی از هیات علمی دانشگاه، موجی از نگرانی در فرهیختگان به راه انداخت. 

حامیان او از فعالیت مسئولانه، فراگیر، کاربردی و نگاه معطوف به حل مسأله که در فعالیت‌های و آثار فاضلی، برجسته است سخن می‌گفتند. از چندین هزار عضو هیأت علمی، انصافا چندتای آنها مشکلات جاری و مسائل روزمره زندگی را از زاویه دید رشته تخصصی خود می‌نگرند؟ و از آن مهمتر، آن مساله را با اتکا به دانش تخصصی خود برای نخبگان سایر حوزه‌های تخصصی و برای عموم، باز و بسته می‌کنند؟ فضیلت محمد فاضلی دقیقا در این نقطه است.

ایران بر لبه تیغ، شامل ٢٦ مقاله است که محمد فاضلی در چند سال گذشته منتشر کرده، بعلاوه سه مقاله که برای این کتاب نوشته است. او جامعه‌شناسی است که به قول خودش به رویدادها از منظر جامعه شناسی می‌نگرد و آنها را تحلیل می‌کند.

دغدغه او در این کتاب، ایران دوستی است و دامنه وسیعی از مسائل را در بر می‌گیرد: آسیب های اجتماعی، مصرف انرژی، مدیریت منابع طبیعی بویژه آب، محیط زیست و سیاستگذاری عمومی و مدیریت کشور

محمد فاضلی ویژگی‌هایی دارد که او را از همگنان دانشگاهی‌اش متمایز می‌سازد:

١- پُرخوان است. چرا که می‌داند در علم، بسنده کردن یک استاد به کتابهایی که در دوره دانشجویی‌اش خوانده و بازگویی همان‌ها به دانشجویان، چه فاجعه‌ای به بار می‌آورد. او مرتبا آخرین نظریه‌ها و یافته‌ها را می‌جوید و به زبانی ساده برای مخاطب ایرانی، بازگویی و مصداق‌یابی می‌کند.

٢-کتابخوانی او دامنه‌ای وسیعتر از حوزه علمی‌اش را شامل می‌شود.

٣- به تعبیری رسانه‌ای است. مرتبا مقالاتی در رسانه‌ها منتشر می‌کند که در حوزه روزنامه‌‎نگاری اندیشه، صورت‌بندی می‌شود. او بعدها خودش رسانه‌دار و بلکه رسانه شد: کانال تلگرامی «دغدغه‌های ایران» t.m/fazeli_mohammad یکی از کانال های پر مخاطب و پرتاثیر است.

٤- از دایره واژگانی غنی و نگاه و ادبیات میان رشته‌ای بهره‌مند است.

٥- کار اجرایی کرده است. اگرچه فعالیت در حوزه پژوهشی دستگاه‌های اجرایی به معنای مدیریت اجرایی نیست ولی این حسن را دارد که «مساله» به درستی شناسایی می‌شود و از شناخت‌های انتزاعی، ارتفاع می‌گیرد.

٦- امیدوارم این نکته را حمل بر نژادپرستی نفرمایید! او مهندس است. تا دوره لیسانس، مهندسی خوانده، آن هم در یکی از بهترین دانشگاه های کشور. مهندسی و رشته هایی نظیر ریاضیات و فلسفه ورزیدگی ذهنی ایجاد می‌کند و توان دسته‌بندی و اولویت‌گذاری در حل مساله را می‌دهد.