مرگ های زنجیره ای در ایران زیر سایه قصور سیستماتیک و عدم عقلانیت!

به گزارش رکنا، در سالهای اخیر، شاهد فجایع و حوادث دردناک و تلخ بسیاری بودیم. فرو ریختن ساختمان پلاسکو، غرق شدن نفتکش سانچی، فروریختن ساختمان متروپل آبادان، آتش‌ سوزی کمپ ترک اعتیاد لنگرود، آتش سوزی بیمارستان گاندی، انفجار معدن زغال‌ سنگ طبس و حوادث و آتش سوزی های از این دست که منجر به از دست رفتن جان انسان‌ ها و جریحه دار کردن افکار عمومی شده اند.

در روز شنبه 6 اردیبهشت 1404، انفجار مهیب بندر شهید رجایی که منجر به جان باختن 58 نفر، مجروح شدن بیش از هزار نفر و خسارات گسترده‌ای شد که در 40 سال اخیر بی سابقه بود. 

خبر تصادف رخ به رخ یک دستگاه خودروی سمند به دلیل تجاوز غیرقانونی با یک دستگاه پراید که 8 نفر از سرنشینان هر دو خودرو جان خود را از دست دادند.

خبر سقوط 7 عضو یک خانواده در بخش کوهنانی شهرستان کوهدشت به داخل یک چاه عمیق که اعضای خانواده برای تعمیر یا فعال‌ سازی مجدد یک چاه کشاورزی نیمه‌ فعال وارد آن شدند و ابتدا دو نفر وارد چاه شدند اما پس از قطع ارتباط با آنها، سایر افراد نیز یکی‌ یکی برای کمک وارد چاه شدند که متأسفانه همگی دچار گازگرفتگی شده و جان باختند.

خبر سانحه برای یک فروند هواپیمای بوئینگ 737 متعلق به شرکت هواپیمایی وارش در حین انجام عملیات تعمیراتی در محل تأسیسات شرکت فارسکو که بنابر گزارش‌های اولیه، در جریان این عملیات، ارابه فرود جلوی هواپیما (لندینگ‌گیر) به‌صورت ناخواسته جمع شده و در نتیجه، دماغه هواپیما فرو ریخته است و متأسفانه منجر به جان‌باختن دو نفر از تکنسین‌های فنی حاضر در محل شد، تنها نمونه هایی از حوادثی است که ریشه همه آن خطای انسانی، نبود عقلانیت ساختاری و قصور سیستماتیک است.

آنچه همه این وقایع را به فاجعه بدل می‌ کند نه فقط تعداد قربانیان، بلکه تکرار بی‌ وقفه حوادثی است که تحت حوادث طبیعی تعریف نشده و به دلیل ضعف های ساختاری و نظارتی، نادیده گرفتن استانداردهای جهانی، اشکالات فنی، ناکارآمدی، سوءمدیریت، سهل انگاری و بحران جدی ایمنی رخ داده اند و متاسفانه علیرغم هشدارها، تشکیل کمیته‌ ها، انتشار گزارش‌ ها و در آخر وعده مسئولان در دولت های مختلف، اما نتیجه همواره یک چیز بوده است و آن هم "تکرار فاجعه".

آنچه زخم همه این فجایع را دردناک تر می کند این است که دلیل این حوادث تحریم‌ ها، کمبود منابع یا فشارهای خارجی و دلایلی از این دست نبوده بلکه به دلیل بی‌ توجهی سیستماتیک در سایه خلاء قانون، خرد، آگاهی و تدبیر رخ داده اند.

عقلانیت، برنامه‌ ریزی و مسئولیت‌ پذیری در حاکمیت مفاهیمی هستند که در سخت‌ ترین شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می توانند مانع بسیاری از فجایع و حوادث و وقایع ناگوار باشند. تا زمانی که عقلانیت به تصمیمات فردی و جمعی ما بازنگردد و مسئولیت‌ پذیری جای سهل‌ انگاری را نگیرد، باید گفت: نه فاجعه پایان می‌ پذیرد، نه مرگ بی‌ دلیل از زندگی ایرانیان رخت می‌ بندد و همچنان فاجعه تکرار می شود.