بازار تهران در آتش/ فعالیت ۶۰ هزار کاسب و تردد روزانه یک میلیون نفر در بازار /بی توجهی چهار شهردار به مصوبه سال 87

به گزارش خبرنگار اجتماعی تهران، بازار تهران آتش گرفت. بهتر است که گفته شود بازار تهران باردیگر گرفتار شعله های آتش شد. آتش گرفتن بازار تهران یک خبر ساده در میان اخبار حوادث پایتخت ایران نیست. شکل گیری هر شعله در این بازار می تواند به یک فاجعه ملی مبدل شود اما با وجود بیان هزار مرتبه کارشناسان به مسئولان هیچ اقدام موثری برای ایمن سازی بازار صورت نگرفته است.

سالها شهرداران تهران نیز از خطر آتش سوزی تهران گفته اند و تیتر رسانه ها شده است، تازه ترین اظهارنظر را هم زاکانی شهردار فعلی تهران،همین چند روز پیش در چهاردهم اسفند 1401 اعلام کرد و گفت:"بازار تهران در معرض خطر است به طوری که اگر در آتش سوزی چند ماه قبل چند دقیقه آتش دیرتر خاموش می‌شد فاجعه رخ میداد آتش با مصیبت خاموش شد و باید زیر ساخت های نوینی ایجاد کرد."

پیش از زاکانی نیز شهرداران دیگر گفتند ولی سوال این است که این گفتن ها به چه جهتی به رسانه ها بیان می شود، گفته می شود که شهرداران با سازمان ها و ارگان هایی که برای تامین بودجه و تجهیزات ایمنی باید اقدام کنند رایزنی کنند و بازار ناامن را ایمن کنند یا اطلاع رسانی می شود که شهروندان خودشان یک فکری به حال این نقطه در معرض خطر شهر انجام دهند؟

امروز نوزدهم اسفند 1401  متأسفانه بار دیگر شرایط ناایمن بافت تاریخی بازار تهران منجر به حادثه آتش سوزی شد. 

آتش سوزی امروز در یکی از پاساژهای بازار تهران، مصدوم یا فوتی نداشت. ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی شهرداری تهران بعد از مهار این آتش تاکید کرد: در برخی پاساژها، عرض راه پله انقدر کم است که یک نفر هم به سختی از انجا رد می‌شود اما در همین راه‌پله‌های کوچک، اجناس خود را هم قرار می‌دهند.

لزوم ایمن سازی بازار تهران و ارائه لایحه ایمنی بازار توسط شهرداری

با توجه به بررسی به عمل آمده توسط سازمان آتش نشانی در سنوات گذشته از این ملک بارها بازدید کارشناسی شده و در سال های ۹۷، ۹۸ و ۱۴۰۰ برای آن اخطار و دستورالعمل ایمنی صادر شده ولی متأسفانه همانند سایر موارد این اخطارها منجر به ایمن سازی و رفع خطر نشده است.

 با توجه به اینکه بازار بزرگ تهران یکی از کانون های پرخطر و پر ریسک است که روزانه شهروندان زیادی را پذیراست، شورای شهر تهران باید نگاهی ویژه به این موضوع داشته باشد.

گفتنی است در بهمن ماه سال ۱۳۸۷ مصوبه ای تحت عنوان الزام شهرداری تهران به حفاظت، احیا و مدیریت یکپارچه بازار تهران را با توجه به وجوه تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بازار و همچنین ارتقای عملکرد آن با نیاز جامعه و تأکید بر مصون نگه داشتن هویت تاریخی و اجتماعی آن تصویب کرده است ولی شواهد و اتفاقات در بازار تهران نشان می دهد که این مصوبه تصویب شده است ولی عملی نشده است.

مصوبه ای که 14 سال است خاک می خورد

 به موجب این مصوبه شهرداری موظف بود حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه لایحه حفاظت، احیا، ارتقا و مدیریت یکپارچه بازار تهران را با در نظر گرفتن ۲۵ معیار راهبردی تهیه و تدوین کند و به شورای شهر تهران ارسال کند که متأسفانه با گذشت 14 سال این مهم مغفول مانده است. یعنی چهار شهردار تهران از قالیباف، نجفی، افشانی، حناچی و زاکانی این مصوبه را مورد بی توجهی قرار داده اند.

حادثه ای که می تواند فاجعه ملی شود

هر سانحه و هر اتفاقی که در محدوده بازار تهران رخ دهد، به سرعت ابعاد ملی و فراملی پیدا می‌کند.نمونه کوچک این اتفاق را در پلاسکو دیدیم که حتی در سطح دنیا نیز این حادثه مطرح شد. در بازار نیز اگر حادثه‌ای رخ دهد، حتماً ابعاد ملی خواهد داشت. اما تاکنون از بودجه ملی هیچ کمکی برای ایمن سازی بازار تهران انجام نشده است.

موانع ایمن سازی بازار

 موقوفه بودن بسیاری از بناهای بزرگ در بازار محدودیت‌هایی برای ایمن سازی ایجاد می‌کنند. قراردادهایی که مالکین و مستأجر در بازار دارند نیز از دیگر عوامل محدودیت زا برای پیگیری ایمن سازی بازار تهران است.

برای ایمن سازی بازار تهران بودجه ملی وجود ندارد. نگاه‌های بخشی و بودجه‌های منطقه‌ای کفاف ایمن سازی و رفع همه مشکلات بازار را نمی‌دهد.

وضعیت ایمنی بازار

 گفتنی است ، بخش زیادی از بازار تهران مجهز به سیستم لوله کشی هیدرانت دارد و نیازی نیست ماشین آتش نشانی وارد گذرها شود. این لوله کشی‌های آب تا شریان‌های اصلی بازار کشیده شده تا اگر زمانی نیاز به اجرای عملیات امدادی بود، آب در محل، در اختیار نیروهای امدادی باشد.  نقشه‌های خروجی بازار تهیه شده که علائم لازم برای خروج هم در زمانی که بازار فعالیت می‌کند و هم زمانی که بازار بسته است با نشانه گذاری‌هایی که بر کرکره مغازه‌ها انجام شده مشخص شده است. در حال تجهیز سیستم اطلاع رسانی رادیویی هستیم که این سیستم زمان حادثه می‌تواند هشدارهای لازم را بدهد اما همه این تجهیزات که امکاناتی که آتش نشانی برای مهار آتش بازار تهران ایجاد کرده است این پیام را نمی دهد که آتش سوزی در بازار از وقوع فاجعه ملی دور شده است.

بی توجهی میراث فرهنگی و اداره برق به ایمن سازی بازار تهران

 سازمان میراث فرهنگی، سازمان اوقاف، اداره برق، شهرداری، کسبه و... همه با هم باید برای ایمن سازی بازاری که روزانه محل تردد بیش از یک میلیون نفر است گام بردارند.

شبکه برق بازار دارای ایردات فراوانی است به گونه‌ای که علت بسیاری از حریق ها، اتصال برق بوده چراکه اداره برق اتصال تا پشت سراها، پاساژها و غیره را انجام می دهد و اتصالات داخل سراها، پاساژها و ... برعهده مالکین است.

مردم مطالبه ایمن سازی بازار را جدی بگیرند

کارشناسان معتقدند،حلقه مفقوده ایمن سازی بازار، حساسیت و مطالبه عمومی است؛ چراکه اگر حادثه ای رخ دهد، جان و مال تعداد زیادی از شهروندان در معرض خطر قرار می گیرد اما متاسفانه حساسیت عمومی در جامعه ما زمانی شکل می گیرد که حادثه ای رخ دهد و معمولا اعتقادی به علاج واقعه پیش از حادثه نداریم و اجازه می دهیم حادثه رخ دهد و از حادثه عبرت می گیریم.

فعالیت ۶۰ هزار کاسب در بازار و تردد روزانه یک میلیون نفر

بیش از ۲۰ صنف اتاق اصناف در بازار فعالیت دارند و در مجموع می‌توان گفت که حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار کاسب دارای پروانه کسب در این محدوده مشغول به کار هستند.

طبق آمارهای مترو ، روزانه حدود یک میلیون نفر از طریق مترو خود را به منطقه بازار می‌رسانند. بر همین اساس اگر زمانی طی ساعات روز حادثه‌ای در بازار رخ دهد، قطعا اثرات بسیار زیاد و نامناسبی بر جای خواهد گذاشت.

برای ایمن سازی بازار بزرگ تهران نیاز به مشارکت جمعی تمام دستگاه های مربوطه وجود دارد و با توجه به وسعت و اهمیت بازار می‌توان امنیت آن را به مثابه موضوعات امنیت ملی دانست.