مهاجرت دسته جمعی کارآفرینان و استارت آپ ها از ایران / بی سرانجامی برجام و طرح صیانت از علل اصلی/ مقصد امارات و کانادا

به گزارش رکنا، مهاجرت حتی اگر یک مولفه منفی تلقی نشود قطعا یک اتفاق مثبت نیز محسوب نمی شود. این رخداد اجتماعی معمولا محصول سلسله اتفاقاتی است که یا فرد را قانع می کند که جاذبه جامعه هدف بیشتر از جامعه مبدا است و یا اینکه گذشته از تعلقات هر فرد نسبت به جامعه مبدا، آن فرد برای ادامه فعالیت در حوزه حرفه ای خود از اشتغال و تحصیل تا معیشت فضای دیگری را انتخاب کند. اما این مساله زمانی می تواند ابعاد گسترده تری پیدا کند که مهاجرت از ابعاد فردی فراتر رود و به یک کنش جمعی تبدیل شود که طی آن مجموعه ای از افراد در یک جامعه با همپوشانی فعالیت در حوزه های مختلف تصمیم به انجام آن بگیرند.

سیل مهاجرت نخبگان از دهه های اخیر از ایران به کشورهای اروپایی و آمریکایی برای تحصیل به فراز و فرودهایی داشته است اما این فعل در سالهای گذشته به ویژه در دو سال اخیر به دلایلی که عمدتا ریشه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دارد به قدری گسترده شده است که کارشناسان علوم اجتماعی بارها در مورد تبعات آن هشدار داده اند و آن را ناشی از نوعی ناامیدی بخش الیت جامعه در بسترهای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی می دانند که می تواند کشور را با یک خلاء نیروی انسانی مواجه کند. سیاست های اقتصادی دولت ها با ایجاد موانعی که منشاء برون مرزی دارند، فضا را برای گسترش توسعه اقتصادی تنگ تر کرده است. مدیریت های غیرتخصصی داخلی در حوزه اقتصاد، دخیل بودن امر سیاست در اقتصاد و برخی از محدودیت های اجتماعی که حاکمیت سیگنال های آن را مداوم به جامعه گوشزد می کند باعث شده تا این روزها با موجی از مهاجرت بازرگانان از ایران روبه رو شویم خبری که به حتم باید مدنظر مدیران بخش های راهبردی کشور قرار گیرد.

این مساله باعث شد تا پای صحبت های یک فعال اقتصادی بنشینیم و دیدگاه های او را در این باره جویا شویم. مسعود جمالی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار رکنا تصریح کرد: مهاجرت اقتصادی اغلب در بین کارآفرینان جوان اتفاق می افتد و ما متاسفانه هم اکنون شاهد مهاجرت صاحبان ایده ها و استارت آپ هایی هستیم که از حمایت داخلی به هر دلیلی ناامید هستند و چشم انداز فعالیت های اقتصادی خود را در کشورهای دیگر مشاهده می کنند.

وی افزود: بیشتر این افراد در سنین جوانی هستند و چون ایده های اقتصادی آنها با یک نوعی از خلاقیت و نوآوری همراه است و حمایتی از ارگانهای دولتی در این خصوص مشاهده نمی کنند اغلب تمایل نشان می دهند که فعالیت خود را در بسترهای جذاب دیگر و در کشورهای آمریکایی و اروپایی و برخی از کشورهای همسایه دنبال کنند.

ناامیدی از برجام و بستن چمدان مهاجرت

این فعال اقتصادی بیان داشت: این مساله کاملا شفافی است که هرگونه فعالیت اقتصادی نیازمند بسترهایی است که تعامل شما را با جهان حفظ کند و شما بتوانید با تازه های حوزه خود و یا فعالان این زمینه در خارج از ایران ارتباط داشته باشید و در این زمینه بسیاری از فعالان اقتصادی منتظر توافق موسوم به برجام نه به عنوان یک سند سیاسی و اقتصادی بلکه به عنوان راهی برای تعامل با دنیا بودند و بی نتیجه ماندن آن توانست بسیاری از فعالان اقتصادی را قانع کند که فضا برای کار اقتصادی در کشور محدودتر خواهد شد.

طرح صیانت عامل دوم مهاجرت فعالان اقتصادی حوزه IT

جمالی ادامه داد: اتفاق بعدی و سیگنال منفی دوم که از سوی حاکمیت برای فعالان اقتصادی داده شد صحبت ها پیرامون طرح صیانت بود و این باعث شد تا خیل عظیمی از افرادی که حوزه فعالیتشان در بستر IT بود تصمیم به مهاجرت گرفتند و بسترهای اقتصادی و اجتماعی کشور را برای ادامه فعالیت مناسب ندیدند.

مهاجرت فعالان اقتصادی به کانادا و امارات

وی اضافه کرد: به نظر می رسد مهاجرت های اقتصادی عمدتا به دلایل نزدیکی جغرافیایی و ارایه خدمات ویژه و مزایای بسیار بالا به کشور امارات و در صورت دارا بودن مولفه های علمی بالا به کشورهایی مانند کانادا و پرتغال در حال انجام است.

مقصد مزایا خاص ندارد، تنگ نظری و روند بروکراتیک ندارد

این فعال اقتصادی معتقد است که این مهاجرت ها نه به دلایل وجود مزایای مناسب برای سرمایه گذاری یا ثبت ایده یا آغاز فعالیت اقتصادی در کشورهای هدف بلکه غالبا به دلیل وجود دافعه در کشور و وجود یک روند بروکراتیک با همراهی مدیرانی که فضا را برای فعالیت تنگ تر کرده اند شکل می گیرد و به ادامه دار بودن و حتی تشدید این فضا دامن می زند.

مجموعه ها به صورت دسته جمعی مهاجرت می کنند

جمالی یادآور شد: عمده این مجموعه ها به صورت دسته جمعی مهاجرت می کنند زیرا اغلب فعالان اقتصادی این بخش از جامعه تحصیل کرده کشور محسوب می شوند و در صورت عدم راه اندازی کسب و کار خود نیز فرصتی برای اشتغال در حوزه های دیگر نخواهند داشت.

سیاست ها  نرخ بیکاری را افزایش می دهد

وی با اشاره به این که این سیاست ها خطر افزایش نرخ بیکاری در آینده را بسیار افزایش خواهد داد، عنوان کرد: با این حال یک تعدادی از این افراد به هر علتی مانده اند و سعی می کنند خیلی عاشقانه به فعالیت خود ادامه دهند و منتظر روزی هستند که عقلانیت بر فضای اقتصادی کشور حاکم شود.

تصمیم به مهاجرت معادل به قطع عضو است

این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه مهاجرت حتی در بهترین حالت برای فردی که این مساله را انتخاب کرده است تصمیمی معادل قطع عضو محسوب می شود و هیچ کس حتی در بدترین شرایط تمایلی به ترک وطن خود ندارد، گفت: روند فعلی هیچ نشانه هایی از اصلاح یا تغییر در امور و تصمیمات و سیاست ها را در حوزه اقتصادی نشان نمی دهد و این می تواند به پررنگ تر شدن این روند کمک کند.

او می افزاید: یک فعال اقتصادی وقتی می بیند که بعد از سالها فعالیت نه تنها نمی تواند کسب و کار خود را گسترش دهد بلکه حتی توانایی غلبه بر تورم را هم ندارد، دیگر امیدی برای ادامه فعالیت در کشور را نخواهد داشت و تنها گزینه یعنی مهاجرت را انتخاب می کند.