سدهای ایران در وضعیت دفاعی است/ نقشه سدها قرمز؛ از زاینده‌رود تا تهران، آب به خط آخر رسید + نمودار

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،  زمان به زمستان رسیده است اما حال و هوای سدهای کشور زمستانی نیست. نمودار رسمی وزارت نیرو تا نهم دی‌ماه ۱۴۰۴ تصویری نگران‌کننده از منابع آب کشور ترسیم می‌کند؛ تصویری که نه‌فقط کاهش بارش، بلکه فرسایش مزمن حکمرانی آب را به رخ می‌کشد.

بر اساس داده های نمودار منتشر شده، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۱ درصد کاهش نشان می‌دهد.

به زبان ساده، سدها هم کمتر آب گرفته‌اند و هم ناچار شده‌اند مصرف را محدود کنند؛ ترکیبی که بیانگر وضعیت «دفاعی» منابع آب کشور است.

نقشه رنگی نمودار نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از سدهای مهم کشور در محدوده زرد تا قرمز قرار دارند؛ یعنی کاهش ذخیره.

در حوضه زاینده‌رود، سد زاینده‌رود با کاهش شدید ذخیره، همچنان یکی از بحرانی‌ترین نقاط است؛ بحران آب در اصفهان وارد فاز مزمن شده و نشانی از ترمیم پایدار دیده نمی‌شود.

در تهران و البرز،سدهای تأمین‌کننده آب پایتخت، از جمله امیرکبیر و لار، با کاهش محسوس ذخایر روبه‌رو هستند؛ خطری که مستقیماً امنیت آبی بیش از ۱۰ میلیون نفر را نشانه می‌گیرد.

در خوزستان، هرچند برخی سدهای بزرگ این استان هنوز حجم عددی بالاتری دارند، اما افت درصدی ذخایر هشدار می‌دهد حتی «انبار آب ایران» نیز در حاشیه امن نیست.

در سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد، سدهای این مناطق عمدتاً در وضعیت قرمز قرار دارند؛ جایی که آب دیگر منبع توسعه نیست، بلکه مسئله بقاست.

در میان این تصویر تیره، تعداد محدودی سد با وضعیت نسبتاً بهتر دیده می‌شود؛ عمدتاً در حوضه‌های شمالی و غربی که از بارش‌های محلی یا مدیریت محدودتر بهره برده‌اند. اما این نقاط سبز و آبی، جزایری کوچک در دریای کم‌آبی‌اند و قادر به تغییر روند ملی نیستند.

اگرچه کاهش بارش نقش مهمی دارد، اما مقایسه داده‌ها نشان می‌دهد شدت افت ذخایر بیش از کاهش ورودی‌هاست. این شکاف، به یک واقعیت قدیمی اشاره می‌کند که مشکل آب ایران فقط اقلیم نیست؛ الگوی مصرف، کشاورزی پرآب‌بر، توسعه ناهماهنگ سدسازی و تأخیر در اصلاح سیاست‌ها، بحران را عمیق‌تر کرده است.

نمودار وضعیت سدهای ایران تا نهم دی‌ماه ۱۴۰۴، یک هشدار رسمی است.ایران وارد زمستانی شده که ذخیره‌ای برای تابستان ندارد. ادامه این روند، به معنای تشدید تنش‌های اجتماعی، فشار بر کشاورزی، و افزایش احتمال جیره‌بندی آب در کلان‌شهرهاست.اگر تصمیم‌های سخت امروز گرفته نشود، فردا حتی عددها هم فرصت هشدار نخواهند داشت.