حقیقت حفاریهای مخفی زیر بازار تهران چیست؟ / ابعاد مهم تونل ۵ هزار متری
رکنا: انتشار خبر حفاریهای گسترده زیر بازار تهران، زنگ خطر تازهای برای ایمنی یکی از مهمترین مجموعههای تاریخی و اقتصادی کشور به صدا درآورد؛ موضوعی که به گفته میراث فرهنگی، نه یک تونل واحد، بلکه شبکهای از فضاهای زیرزمینی غیرمجاز است که میتواند فاجعهساز شود.
به گزارش رکنا، در روزهای اخیر، انتشار گزارشهایی درباره وجود «تونل ۵ هزار متری» در زیر بازار تاریخی تهران، نگرانیهای گستردهای را در میان افکار عمومی و کارشناسان ایجاد کرده است؛ نگرانیهایی که ابعاد آن فراتر از یک تخلف ساختمانی ساده بوده و به ایمنی سازههای تاریخی، احتمال فرونشست و تهدید جان شهروندان گره خورده است.
مرتضی ادیبزاده، معاون میراث فرهنگی استان تهران، در توضیح این ماجرا اعلام کرد: آنچه در بازار تهران رخ داده، در واقع ایجاد مجموعهای از فضاهای زیرزمینی غیرمجاز در زیر پاساژها و بناهای قدیمی است که با دستکاری در پیها و جرزهای سازهای و بدون اخذ هرگونه مجوز قانونی انجام شده است. این اقدامات از حدود دهه ۹۰ آغاز شده و بهتدریج گسترش یافته است.
به گفته او، برخلاف برخی اخبار منتشرشده، با یک تونل ممتد و طویل مواجه نیستیم، بلکه مجموعهای از فضاهای منفی یک و منفی دو ایجاد شده که مجموع مساحت آنها حدود پنج هزار متر برآورد میشود. این فضاها عمدتاً برای انبار کالا مورد استفاده قرار گرفته و اکنون به دستور دادستانی پلمب شدهاند تا ایمنسازی یا بازگرداندن شرایط به وضعیت اولیه انجام شود.
ادیبزاده با هشدار نسبت به خطرات جدی این حفاریها افزود: هرگونه دستکاری در ستونها و دیوارهای باربر، میتواند منجر به ریزش و حوادث جانی شود. علاوه بر این، انبار کردن پارچه و کالاهای قابل اشتعال در این فضاهای ناایمن، بازار تهران را به یکی از کانونهای بالقوه بحران تبدیل کرده است.
معاون میراث فرهنگی تهران با اشاره به پدیده قدیمی «جرزخواری» در بازار توضیح داد: در سالهای اخیر و تحت تأثیر فشارهای اقتصادی و افزایش ارزش تجاری املاک، تراشیدن جرزها و دیوارهای باربر برای ایجاد فضاهای کوچک تجاری تشدید شده است. این اقدامات، چه در بناهای سنتی و چه در سازههای جدیدتر، بنیان سازهها را بهشدت تضعیف کرده و اغلب بدون دانش فنی و اصول مهندسی انجام شده است.
او افزود: در بسیاری از موارد، دیوارهای باربر با ضخامت ۶۰ سانتیمتر به دیوارهایی بسیار نازک تبدیل شدهاند، در حالی که بار وارده نهتنها کاهش نیافته، بلکه افزایش هم پیدا کرده است. در برخی موارد، تنها یک قوطی فلزی ضعیف بار طاقها را تحمل میکند؛ وضعیتی که خطر آن در ظاهر دیده نمیشود اما در عمل میتواند فاجعهآفرین باشد.
ادیبزاده با انتقاد از ضعف نظارت شهری در سالهای گذشته گفت: بسیاری از این تخلفات شبانه یا در ایام تعطیل انجام شده و مکاتبات هشدارآمیز نیز در مواردی بینتیجه مانده است. برخی مالکان تنها به افزایش سرقفلی توجه کردهاند و نسبت به تغییرات خطرناک سازهای حساسیتی نشان ندادهاند؛ حتی در برخی عرصههای وقفی نیز دخل و تصرف صورت گرفته است.
وی تأکید کرد: در جلسات اخیر استانداری مقرر شده است ضمن برخورد حقوقی با متخلفان، رفع خطر و ایمنسازی بازار در اولویت قرار گیرد. با توجه به حجم بالای تردد روزانه مردم، جلوگیری از هرگونه حادثه احتمالی یک ضرورت فوری است.
معاون میراث فرهنگی استان تهران همچنین درباره اقدامات ایمنی و فهرست پلاکهای پرخطر اعلامشده از سوی آتشنشانی گفت: این موارد به شهرداری ابلاغ شده و به مالکان برای ایمنسازی اطلاعرسانی شده است، اما در عین حال تأکید داریم که به بهانه ایمنی، نباید بناهای ارزشمند تاریخی تخریب شوند.
او در پایان خاطرنشان کرد: بازار تهران یک مجموعه تاریخی ثبت ملی است و نمیتوان استانداردهای ساختمانهای مدرن را عیناً بر بناهای قاجاری تحمیل کرد. به همین دلیل، تدوین دستورالعملهای ویژه و متناسب با بناهای تاریخی ضروری است و میراث فرهنگی آمادگی دارد بهصورت موردی، برای هر بنا راهکار ایمنسازی اختصاصی ارائه دهد.
ارسال نظر