خانواده بزرگ ایران؛ وقتی «محمدی» و «حسینی» نام میلیون‌ها نفر است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در کشور ۸۵ میلیونی ایران، برخی نام‌های خانوادگی آن‌قدر پرتکرار شده‌اند که اگر در خیابان کسی را «آقای محمدی» صدا بزنید، بعید نیست چند نفر هم‌زمان برگردند. تازه‌ترین آمار ثبت‌احوال نشان می‌دهد که «محمدی» پرتکرارترین نام خانوادگی در ایران است؛ نامی که بر شناسنامه‌ و کارت ملی میلیون‌ها نفر نشسته است.

پس از محمدی، نام‌های حسینی، احمدی، رضایی و کریمی در رده‌های دوم تا پنجم قرار دارند. فهرستی که در ادامه‌اش به نام‌های آشنای دیگری مثل موسوی، جعفری، صادقی، حیدری، مرادی، ابراهیمی و رحیمی می‌رسد.

این آمار نه‌فقط در نگاه اول جالب و سرگرم‌کننده است، بلکه بازتابی‌ست از ساختار مذهبی، قبیله‌ای و گاه سیاسی جامعه ایران. بسیاری از این نام‌ها از ریشه‌های مذهبی سرچشمه گرفته‌اند. مثلاً:

    «محمدی»، «حسینی»، «جعفری» و «موسوی» به پیامبر اسلام و امامان شیعه اشاره دارند.

    «احمدی» و «رضایی» نیز همین الگو را دنبال می‌کنند.

    برخی دیگر مانند «مرادی»، «عباسی»، «قاسمی» یا «صادقی» هم به ترکیبی از ریشه‌های مذهبی و قومی برمی‌گردند.

این فهرست همچنین نام‌های رایج دیگری را شامل می‌شود: هاشمی، کاظمی، اکبری، امیری، اسدی، امینی، باقری، طاهری، نوری، علیزاده، محمودی، شریفی، سلطانی، نجفی و زارعی.

نکته جالب اینکه بخش قابل توجهی از این اسامی، ویژگی مشترکی دارند: آن‌ها یا از اسامی مذهبی گرفته شده‌اند یا به شیوه‌ای مشخص از اسم پدر یا جد ساخته شده‌اند؛ همانند پسوندهای «ی» یا «زاده» که نشان از انتساب خانوادگی دارند.

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که شباهت و تکرار زیاد نام‌های خانوادگی می‌تواند مشکلاتی مثل اشتباه در احکام قضایی، خطاهای بانکی و حتی سردرگمی در نظام آموزشی ایجاد کند؛ مسائلی که در برخی کشورها باعث اصلاح نام‌های خانوادگی شده، اما در ایران همچنان بدون تغییر ادامه دارد.

با این‌همه، آن‌چه در پس این اسامی نهفته، چیزی فراتر از آمار خشک و خالی‌ست: ردپای هویت، تاریخ، مذهب، مهاجرت و حتی تمایلات سیاسی در نام‌هایی که میلیون‌ها ایرانی هر روز با آن‌ها زندگی می‌کنند.