چرا ترامپ جایزه صلح نوبل را می خواهد؟

تحلیلگران می‌گویند رئیس‌جمهور آمریکا ممکن است در واکنش، تعرفه‌های تجاری اعمال کند، خواستار افزایش سهم ناتو شود یا حتی نروژ را دشمن اعلام کند.

به گزارش گروه ترجمه رکنا، به نقل از گاردین، چند ساعت مانده به اعلام برندهٔ جایزه صلح نوبل امسال، سیاستمداران نروژی خود را برای پیامدهای احتمالی در روابط آمریکا و نروژ آماده می‌کردند؛ پیامدهایی که در صورت اعطا نشدن این جایزه به دونالد ترامپ می‌تواند بروز کند.

کمیتهٔ نوبل نروژ روز پنج‌شنبه به‌طور معناداری اعلام کرد که دربارهٔ برندهٔ جایزه صلح سال ۲۰۲۵ تصمیم گرفته است؛ این تصمیم چند روز پیش از آن اتخاذ شد که اسرائیل و حماس در چارچوب طرح غزهٔ رئیس‌جمهور آمریکا به آتش‌بس دست یافتند.

با توجه به زمان تصمیم‌گیری و ترکیب پنج‌نفرهٔ مستقل اعضای کمیته، بیشتر کارشناسان نوبل و ناظران نروژی معتقدند احتمال اعطای جایزه به ترامپ بسیار اندک است. این ارزیابی موجب نگرانی در نروژ شده که اگر او به‌طور علنی از فهرست برندگان کنار گذاشته شود، واکنش او چه خواهد بود.

کریستی برگستو، رهبر حزب چپ سوسیالیست نروژ و سخنگوی سیاست خارجی این حزب گفت: «اسلو باید برای هر احتمالی آماده باشد.»

او در گفت‌وگو با گاردین افزود: «دونالد ترامپ آمریکا را به مسیری افراطی می‌برد، آزادی بیان را مورد حمله قرار داده، نیروهای پلیس مخفی را در پوشش نقاب‌دار برای ربودن افراد در روز روشن به کار گرفته و نهادها و دادگاه‌ها را سرکوب می‌کند. وقتی رئیس‌جمهوری تا این اندازه بی‌ثبات و اقتدارگراست، طبیعی است که ما باید برای هر چیزی آماده باشیم.»

برگستو تأکید کرد: «کمیته نوبل نهادی مستقل است و دولت نروژ هیچ نقشی در انتخاب برندگان ندارد. اما مطمئن نیستم ترامپ این را بداند. باید برای هر واکنشی از جانب او آماده باشیم.»

ترامپ سال‌هاست آشکارا بر این باور است که باید جایزه صلح نوبل را دریافت کند — جایزه‌ای که پیش‌تر در سال ۲۰۰۹ به یکی از پیشینیانش، باراک اوباما، به دلیل «تلاش‌های فوق‌العاده برای تقویت دیپلماسی بین‌المللی و همکاری میان ملت‌ها» اهدا شد.

در ماه ژوئیه، گزارش شد که ترامپ با ینس استولتنبرگ، وزیر دارایی نروژ و دبیرکل پیشین ناتو، تماس گرفته و دربارهٔ جایزه نوبل پرس‌وجو کرده است. او ماه گذشته در نشست سازمان ملل نیز به‌نادرستی مدعی شد که «هفت جنگ بی‌پایان» را متوقف کرده و به رهبران جهان گفت: «همه می‌گویند من باید جایزه صلح نوبل را بگیرم.»

آریل هرمستاد، رهبر حزب سبز نروژ، گفت استقلال کمیته نوبل همان چیزی است که به این جایزه اعتبار می‌بخشد.

او اظهار داشت: «جایزه صلح با تعهد پایدار به‌دست می‌آید، نه با خشم در شبکه‌های اجتماعی و نه با تهدید و ارعاب. این خوب است که ترامپ از توافق اخیر آتش‌بس میان اسرائیل و حماس حمایت کرد؛ هر گامی برای پایان دادن به رنج در غزه ارزشمند است. اما یک اقدام دیرهنگام نمی‌تواند سال‌ها حمایت از خشونت و تفرقه را پاک کند.»

کریستیان برگ هارپ‌ویکن، رئیس مؤسسه نوبل نروژ، گفت تصمیم نهایی در آخرین نشست کمیته در روز دوشنبه گرفته شده است.

به گفتهٔ او، تصمیم‌های کمیته «غیرسیاسی» هستند، اگرچه انتخاب اعضا از سوی پارلمان نروژ بر اساس وصیت آلفرد نوبل — بنیان‌گذار این جایزه — ممکن است این برداشت را پیچیده‌تر کند.

هارپ‌ویکن توضیح داد: «من شخصاً می‌دانم که کمیته کاملاً مستقل عمل می‌کند، اما آلفرد نوبل کار ما را تا حدی دشوار کرد، زیرا در وصیت‌نامه‌اش نوشته بود اعضای کمیته باید از سوی پارلمان منصوب شوند، و این بند متأسفانه غیرقابل تغییر است.»

هارالد استنگله، ستون‌نویس و تحلیلگر نروژی، حدس زد اگر ترامپ واکنشی تلافی‌جویانه نشان دهد، ممکن است این واکنش شامل اعمال تعرفه‌های تجاری، درخواست برای افزایش سهم ناتو یا حتی اعلام نروژ به‌عنوان دشمن باشد.

او گفت: «ترامپ کاملاً غیرقابل پیش‌بینی است. نمی‌خواهم از واژهٔ "ترس" استفاده کنم، اما حس عمومی این است که ممکن است با شرایط چالش‌برانگیزی روبه‌رو شویم. توضیح دادن استقلال کامل کمیته به ترامپ یا حتی بسیاری از کشورهای دیگر بسیار دشوار است، زیرا آن‌ها چنین نوع استقلالی را به رسمیت نمی‌شناسند.»

استنگله افزود: «اگر ترامپ برنده شود، این بزرگ‌ترین شگفتی در تاریخ جایزه صلح نوبل خواهد بود.»

نینا گرِیگِر، مدیر مؤسسه پژوهش‌های صلح اسلو (PRIO)، گفت محتمل‌ترین نامزدهای دریافت جایزه امسال احتمالاً شامل «اتاق‌های واکنش اضطراری سودان»، «کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران» و «اتحادیه بین‌المللی زنان برای صلح و آزادی» هستند.

او افزود: «درست است که ترامپ به خاطر تلاش برای پایان دادن به جنگ غزه شایستهٔ قدردانی است، اما هنوز برای قضاوت دربارهٔ اجرای این طرح و دستیابی به صلح پایدار بسیار زود است.»

گرِیگِر در پایان گفت: «عقب‌نشینی ترامپ از نهادهای بین‌المللی، تمایلش برای تصاحب گرینلند از پادشاهی دانمارک — که متحد ناتو است — و همچنین نقض حقوق دموکراتیک در کشور خودش، با روح وصیت آلفرد نوبل سازگار نیست