چرا پارکینگ عمومی کم و گران است/ مدیر زاکانی: پارکینگ عمومی باید گران باشد / نرخ‌گذاری متناسب با تورم است/ حتی لندن هم در ساعت اوج مشکل دارد، توقع غیرواقعی نداشته باشیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در پاسخ به انتقادات نسبت به کمبود شدید پارکینگ‌های عمومی و تعرفه‌های گزاف آن، با استناد به تجربه‌ کشورهای توسعه‌یافته، گرانی پارکینگ را توجیهی برای کاهش استفاده از خودروی شخصی معرفی می‌کند. اما مسئله اینجاست که این قیاس، بدون توجه به بسترهای متفاوت اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی تهران نسبت به آن کشورها مطرح می‌شود؛ در حالی‌که چنین سیاست‌هایی تنها زمانی قابل‌اجرا هستند که ابتدا شبکه حمل‌ونقل عمومی، گسترده، منظم، و قابل‌اتکا باشد.

 وقتی مدیریت شهری، کم‌کاری را پشت «الگوی جهانی» پنهان می‌کند

در پاسخ به پرسش خبرنگار رکنا درباره وضعیت ساخت‌وساز پارکینگ‌های عمومی در تهران و همچنین انتقادات مربوط به گرانی هزینه‌های پارکینگ برای کارمندان و عموم شهروندان، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران توضیحاتی ارائه داد که بیش از آنکه از جنس گزارش عملکرد باشد، حاوی یک نگاه صریح و گاه چالش‌برانگیز نسبت به سیاست‌گذاری شهری در حوزه حمل‌ونقل بود.

او در آغاز سخنان خود تصریح کرد: «صحبتی که می‌کنم تحلیل کارشناسی است، نه سیاست رسمی سازمان ترافیک، ولی باید توجه داشت که در کشورهایی که در حوزه حمل‌ونقل عمومی موفق عمل کرده‌اند، قیمت‌گذاری پارکینگ یکی از ابزارهای اصلی برای کنترل استفاده از خودروی شخصی بوده است. این امر نه‌تنها نگران‌کننده نیست، بلکه بخشی از سیاست‌گذاری درست شهری محسوب می‌شود.»

پارکینگ گران، ابزار سیاستی برای محدود کردن خودروی شخصی

وی با تأکید بر اینکه هزینه پارکینگ در کشورهای پیشرفته یک ابزار بازدارنده برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی است، افزود:«در شهری مثل آمستردام یا حتی در چین، قیمت پارکینگ عمداً بالا نگه‌داشته می‌شود تا مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، خودروهای برقی یا دوچرخه روی بیاورند. پس از منظر کارشناسی، گران بودن پارکینگ نه‌تنها نگران‌کننده نیست، بلکه جزئی از سیاست ارتقای محیط‌زیست و بهبود کیفیت حمل‌ونقل شهری است. اما به شرط آنکه زیرساخت‌ها فراهم باشد؛ مثلاً در مناطق مرکزی تهران، مترو پوشش خوبی دارد و بنابراین افزایش قیمت پارکینگ دور از ذهن نیست.»

ماشین شخصی کالای لوکس است، باید برایش هزینه کرد

او در ادامه تأکید کرد که با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، استفاده از خودروی شخصی باید همچون یک «کالای لوکس» تلقی شود: «خیلی چیزها در این اقتصاد تبدیل به کالای لوکس شده‌اند؛ استفاده از خودروی شخصی هم یکی از همین موارد است. بنابراین طبیعی است که استفاده از ماشین شخصی هزینه‌بر باشد و پارکینگ هم یکی از این هزینه‌هاست.»

نرخ‌گذاری سالانه پارکینگ‌ها، متناسب با تورم است

در بخش دیگری از پاسخ، به نرخ‌گذاری رسمی شهرداری بر پارکینگ‌ها اشاره شد: «تعرفه‌ پارکینگ‌های شهرداری تهران به‌صورت سالانه توسط شورای شهر تعیین می‌شود و بر اساس نرخ تورم رسمی افزایش پیدا می‌کند. مثلاً امسال که نرخ تورم رسمی حدود ۴۰ درصد اعلام شده، تعرفه‌ها هم به همین میزان افزایش یافته‌اند؛ درست مانند افزایش قیمت بلیت مترو و اتوبوس.»

نرخ آزاد در پارکینگ‌های خصوصی؛ نافی سیاست نیست

مدیرعامل سازمان ترافیک با تأکید بر اینکه بسیاری از پارکینگ‌های سطح شهر در اختیار بخش خصوصی هستند، گفت:

«نرخ‌گذاری این پارکینگ‌ها در اختیار خود مالکان است و طبیعتاً می‌توانند بر اساس ارزش ملک یا شرایط محلی، نرخ‌های متفاوتی تعیین کنند. مانند اجاره ملک که در برخی مناطق تجاری تهران سر به فلک می‌کشد. ما نه‌تنها مانعی برای این قیمت‌گذاری نمی‌بینیم، بلکه از واقعی بودن قیمت‌ها هم استقبال می‌کنیم، چرا که این کار باعث می‌شود مردم تشویق شوند از خودروی شخصی استفاده نکنند.»

او ادامه داد: «اینکه تصور کنیم باید برای همه جا، در همه نقاط شهر، شرایطی فراهم کنیم تا مردم با خودروی شخصی خودشان را به مقصد برسانند، نادرست است. ما باید استفاده ترکیبی از مترو، اتوبوس و حمل‌ونقل اشتراکی را ترویج کنیم. قرار نیست مردم با ماشین شخصی‌شان، تک‌سرنشین، از درب منزل تا هر گوشه تهران بروند.»

حتی لندن هم در ساعت اوج مشکل دارد، توقع غیرواقعی نداشته باشیم

او در بخشی  از سخنان خود با لحنی منتقدانه خطاب به توقعات عمومی گفت: «در تمام دنیا حمل‌ونقل عمومی در ساعات اوج، با مشکلاتی مواجه است. من همین چند روز پیش داشتم مطالعه می‌کردم طرح جامع حمل‌ونقل لندن را. آنجا هدف‌گذاری کرده‌اند که تا سال ۲۰۳۰، هر شهروند لندنی حداقل ۲۰ دقیقه در روز پیاده‌روی کند. اما در تهران ما اصلاً چنین نگاهی نداریم. مردم انتظار دارند از در خانه سوار خودرو شوند و جلوی مقصدشان هم پارکینگ ارزان وجود داشته باشد. خب این سیاست در هیچ جای دنیا پایدار نیست.»

تهران باید به سمت حمل‌ونقل پاک برود، نه حمایت از خودروهای تک‌سرنشین

او در ادامه تأکید کرد که نگاه شهرداری باید به سمت آینده‌ای برود که در آن، حمل‌ونقل پاک و اشتراکی جایگزین خودروهای تک‌سرنشین شود:«پارکینگ‌های شهری باید برای خودروهای برقی، موتورهای برقی و دوچرخه‌های برقی ارزان باشد، نه برای ماشین‌های بنزینی تک‌سرنشین. باید به‌سمتی برویم که سفرهای پیاده یا دوچرخه‌ای در اولویت قرار بگیرند. این یک تغییر نگرش جهانی است، ما هم باید دنبالش برویم.»

۲۳ هزار فضای پارک و افزایش ۱۰ درصدی پارکینگ‌های مکانیزه تا پایان سال

در بخش دیگری از این گفت‌وگو، مدیرعامل به وضعیت ساخت پارکینگ‌های جدید در پایتخت اشاره کرد:«در حال حاضر حدود ۲۳ هزار فضای پارک رسمی در شهر تهران داریم، که بخشی از آن‌ها شامل پارکینگ‌های مکانیزه است. برنامه‌ای داریم که تا پایان امسال، حدود ۱۰ درصد به ظرفیت فعلی اضافه کنیم. کارگاه‌های متعددی برای ساخت پارکینگ در حال فعالیت هستند، برخی از آن‌ها هم با مشارکت بخش خصوصی است.»

او افزود:«در برخی نقاط پرتردد شهر مانند بیمارستان امام خمینی یا بیمارستان شریعتی، با معضل جدی کمبود پارکینگ مواجه هستیم. شهرداری تهران با این مراکز تفاهم‌نامه‌هایی برای ساخت پارکینگ مشترک امضا کرده و پروژه‌ها در حال اجراست.»

زمین گران است، مشارکت‌ها دشوارند، اما برنامه متوقف نشده است

در پایان، او ضمن اشاره به موانع اقتصادی پروژه‌های پارکینگ‌سازی گفت:«قیمت زمین در بسیاری از مناطق شهر بالاست و این باعث کندی در پیشبرد پروژه‌ها شده. اما کار متوقف نشده است. با چند مجموعه در حال مذاکره برای مشارکت هستیم، هرچند هنوز به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم.»